Σκηνοθεσία: Ατόμ Εγκογιάν
Παίζουν: Κρίστοφερ Πλάμερ, Μπρούνο Γκαντς, Ντιν Νόρις, Μάρτιν Λαντάου
Διάρκεια: 94′
Μεταφρασμένος τίτλος: “Γράμμα από το παρελθόν”
To Remember είναι μια ταινία με twist, οπότε μπορείς να είσαι βέβαιος πως δεν θα υπάρξει το παραμικρό σ’ αυτό το κείμενο να προϊδεάσει και να στη χαλάσει. Αλλά και πάλι τράβα δες τη πρώτα και κόπιασε έπειτα να διαβάσεις κι ένα κείμενο, όπως άλλωστε είναι και το προτιμότερο. Μια ταινία με twist, λοιπόν, πρέπει να σέβεται δύο κανόνες, με τον τρόπο τους, εξίσου σημαντικούς. Ο ένας είναι πως το twist πρέπει να ‘ναι και καλά κρυμμένο και…πραγματικό twist, μην το ‘χουνε βρει ας πούμε όλοι απ’ την αρχή. Σ’ αυτό το κομμάτι μου τα σκοτείνιασε λιγάκι, αφού, ενώ είμαι φανατικά το είδος του θεατή που αποφεύγει να σκεφτεί «τι θα γίνει μετά», η κατάληξη ήταν (σχετικά) προφανής. Ωστόσο, η ανατροπή ήταν μαεστρικά κρυμμένη – ένα πλάνο μοναχά σου ψιθυρίζει τι επίκειται.
Ο δεύτερος κανόνας είναι πως το τονικό σκέλος του φιλμ – πολλά παραπάνω από «ατμόσφαιρα» – θα είναι στην εντέλεια. Με την εξαίρεση μιας (σαρδόνιας τελικά) σκηνής, η τονικότητα (χονδρικά, η ρυθμική ισορροπία αφαιρέσεων και αποκαλύψεων) του έργου του Ατόμ Εγκογιάν είναι υψηλή. Φυσικά, για τον κλασσικό Εγκογιάν, που κάποιοι αμετανόητα αγαπούμε (κι εξακολουθεί να μας λείπει – το Remember είναι έλασσον έργο στην φιλμογραφία του), η διαχείριση απλώς μιας ιστορίας είναι a walk in the park, πρόκειται για έναν σκηνοθέτη που μεγαλούργησε δένοντας πολλαπλές ομόκεντρες ιστορίες σε δαιδαλώδεις αφηγήσεις που υπομονετικά (και υπέροχα) πλησίαζαν – κι έφθαναν – στη λύση τους.
Και πάλι όμως, ο τόνος του Remember είναι ένα σπάνιο στην εποχή κράμα χιτσκοκισμού και μιας ραφινάτης επίσκεψης στην απόλυτη σκηνοθετικότητα όπου όλα παρέχονται εναγωνίως δοσομετρημένα, με υπομονή «παλαιού» σινεμά και παιγνιώδη πρόθεση που, κατά βάση, δεν συναντάς πια – ίσως και γιατί η «κουλτούρα», τα indies και το «προσωπικό» σινεμά, νόθευσαν την νοοτροπία των έργων του ωραίου μεγάλου κοινού (αντιδιαστολή προφανής, υπάρχει και βλαμμένο μεγάλο κοινό, άλλη κουβέντα).
Το Remember, λες και δεν ήταν αρκετό, απογειώνεται και (μόλις) αγγίζει ένα πιο μεγάλο σινεμά επειδή δεν αρκείται στο θρίλερ του (είναι πραγματικά χιτσκοκικό δηλαδή) και κουβεντιάζει διαρκώς και με ευφυείς τρόπους πράγματα μεγαλύτερα, όπως η μνήμη, η ιστορική μνήμη, η απόσταση – κι οι ομοιότητες – γενοκτόνου και γενοκτονημένου (σαφώς ο Αρμένης Εγκογιάν, κι ας παίζει στην πάντα τρέχουσα οικειότητα Ναζί-Εβραίων, έχει στο μυαλό τη χαμένη πατρίδα του) καθώς και, λόγω και της σαρδόνιας σκηνής που δεν μπορώ ν’ αποκαλύψω και μόνο στο τέλος του έργου παίρνει το σωστό της χρώμα, μιας αισιοδοξίας πάνω στην αυτοκαταστροφική φύση του κακού ή, αν προτιμάς, πάνω στην απέραντη βλακεία ανθρώπινης φύσης και συνηθειών – μέρος των οποίων ασφαλώς είναι και η ιδεολογία που θέλει, με κάθε τίμημα, να πιστέψει πως μπορούσε να γίνει πράξη.
The joke’s always on us – όπως στοχαστικά λέμε πίνοντας ξινό κρασάκι στην μακρινή Λακωνία.
