Σκηνοθεσία: Ζαν-Μαρκ Βαλέ
Παίζουν: Τζέικ Γιλενχούλε, Ναόμι Γουότς, Κρις Κούπερ
Διάρκεια: 101′
Μεταφρασμένος τίτλος: “Ξανά από την αρχή”
Από ταινία σε ταινία, ο Τζέικ Γιλενχούλε γίνεται ολοένα καλύτερος. Ας τονίσουμε, λοιπόν, καταρχήν, ότι έτσι ακριβώς προφέρεται κανονικά το (σουηδικής προέλευσης) επώνυμο του Τζέικ Τζίλενχααλ, όπως ο ίδιος ξεκαθάρισε σε αρκετές συνεντεύξεις του!
Όλο το φιλμ του Ζαν-Μαρκ Βαλέ στηρίζεται πάνω του. Από τα πρώτα και καθοριστικά πλάνα του, ως συνοδηγός στο αμάξι της συζύγου του. Αυτή είναι η ζωή του: η ζωή ενός συνοδηγού, που αφήνει να τον οδηγούν, μη δίνοντας καν κατευθύνσεις. Ένα απρόσμενο τροχαίο, ένας θάνατος και οι συνθήκες αλλάζουν. Τώρα πια, καλείται σταδιακά να πάρει ο ίδιος το τιμόνι του βίου του.
Ο Βαλέ επιλέγει να μας δίνει διακριτούς συμβολισμούς των πράξεων και συμβάντων. Όπως το πράττει με τη μετατόπιση του ήρωά του από τη θέση του συνοδηγού σ’ εκείνη του οδηγού για το υπόλοιπο της ταινίας, έτσι παρέχει και άλλες διευκολύνσεις στο θεατή. Μέσα από μια σύντομη σειρά έξυπνων flashback, καταλαβαίνουμε ποια ήταν η πορεία ως εδώ.
Ένας καλοφτιαγμένος τύπος, ικανός στη δουλειά του, που ποτέ δεν την αγάπησε όμως, βρήκε την ευκολία του στο να παντρευτεί την κόρη του αφεντικού. Εξασφαλίστηκε, μπήκε στη ρουτίνα. Κάθε πρωί, για να την επιτελέσει σωστά, πρέπει να ξυρίσει όλο του το σώμα, να «καθαρίσει» δηλαδή από την κρυφή βρωμιά της, προτού ξαναβουτηχτεί μέσα σ’ αυτήν. Όλα είναι μια υποκρισία. Υποκρίνεται ότι αγαπά τη δουλειά, τη γυναίκα, καθετί με το οποίο σχετίζεται.
Κάποια στιγμή στο σκηνοθετικό παιχνίδι μπαίνει και η Κάρεν (Ναόμι Γουότς). Είναι η λιγότερο εμφανίσιμη Γουότς που είδαμε ποτέ στο σινεμά, επιτηδευμένα σπασμένη και συνήθως άβαφη στο πρόσωπο. Μαθαίνουμε αμέσως ότι, αν ο Ντέιβις έχει τη σιγουριά του πεθερού – αφεντικού, η Κάρεν διαθέτει γκόμενο – αφεντικό. Έκαστος με τα όπλα του στο στίβο της ζωής!
Ούτε στην περίπτωσή της υπάρχει φυσικά έρωτας. Η ευτυχία είναι άγνωστη λέξη, ο συμβιβασμός γίνεται κανόνας. Γι’ αυτό και με έναν -σχεδόν σουρεαλιστικό σε επίπεδο σεναριακού ευρήματος- τρόπο οι δύο μοναχικές ρημάδες ψυχές θα έρθουν πιο κοντά. Χωρίς σεξ, δεν υπάρχει ανάγκη να φτάσουν τόσο μακριά, για να αρχίσει η κατεδάφιση του παρελθόντος.
Αυτή την κατεδάφιση, όπως είναι και ο πρωτότυπος τίτλος του φιλμ, ο σκηνοθέτης μας τη δίνει γλαφυρά και ρεαλιστικά. Με σφυριά, τσεκούρια, τρυπάνια, ακόμα και μπουλντόζες, όλα γκρεμίζονται δια χειρός του ιδίου του πρωταγωνιστή. Βοηθοί στην κατεδάφιση; Ένας περιθωριοποιημένος πιτσιρικάς, για τον οποίο παίρνει ουσιαστικά το ρόλο του πατέρα – μέντορα. Και το ροκ, ως αιώνια μουσική ρήξης με το κατεστημένο και τη δηθενιά…
Όλα τούτα δουλεύουν εξαιρετικά στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας. Ωστόσο, μπαίνοντας στην τελευταία μισή ώρα, κάπου οι ανατροπές και οι ακραίες συγκινήσεις παίρνουν το πάνω χέρι, φτάνουμε στην υπερβολή. Το ως εκεί αποστασιοποιημένο μελόδραμα εντέλει αφήνεται ασυγκράτητο, καθώς φορτώνονται πολλά νέα στοιχεία στην αφήγηση, που δεν ήταν αναγκαία. Αποτέλεσμα: ενώ η «Κατεδάφιση» παίρνει άριστα, η Ανακατασκευή μένει μετέωρη, παρά το έξυπνο τελικό εύρημα…
