Σκηνοθεσία: Φερνάντο Λεόν ντε Αρανόα
Παίζουν: Χαβιέρ Μπαρδέμ, Λουίς Τοσάρ, Άιντα Φολχ, Ενρίκε Βιγέν.
Διάρκεια: 113’
Μεταφρασμένος τίτλος: «Δευτέρες με λιακάδα»
“Ναι, είδα τον Θεό στο διάστημα και μου είπε να σας πω ότι δεν υπάρχει”
Ισπανία, σε μία ηλιόλουστη παραθαλάσσια μικρή πόλη. Ένα ναυπηγείο που βάζει λουκέτο επειδή δεν θεωρείται πλέον ανταγωνιστικό. Μία παρέα απολυμένων που παλεύει να διαχειριστεί τον νεκρό χρόνο της ανεργίας, την αφασία της αδράνειας. Νιώθουν άχρηστοι, σακατεμένοι, σε καθεστώς μουσειακής αχρησίας, περισσεύματα ενός κόσμου που αλλάζει ραγδαία. Ένα μπαρ που λειτουργεί ως καταφύγιο – εξομολογητήριο για αυτούς τους ναυαγούς της ζωής. Ο Φερνάντο Λεόν ντε Αρανόα κρυφοκοιτά σε αυτή την τελευταία τρύπα του ζουρνά και την εξερευνεί σπιθαμή προς σπιθαμή. Σκύβει με ενδιαφέρον δίχως να μυξοκλαίει, παρατηρεί και σχολιάζει, χωρίς να παπαγαλίζει. Εξάλλου, όπως πληροφορούμαστε εξαρχής, η ταινία αυτή δεν βασίζεται σε κάποια αληθινή ιστορία. Βασίζεται σε χιλιάδες σαν κι αυτή.
Οι Δευτέρες με λιακάδα έσπασαν τα ισπανικά ταμεία το 2002, τιμήθηκαν με 5 βραβεία Γκόγια και κέρδισαν στο νήμα το αλμοδοβαρικό Μίλα της στην κούρσα για την ισπανική πρόταση για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας εκείνης της χρονιάς. Το δίδυμο των Χαβιέρ Μπαρδέμ και Λουίς Τόσαρ δρα αλληλοσυμπληρωματικά, σαν διελκυστίνδα που κρατά συνεχώς την τονικότητα σε ένα σημείο ισορροπίας που πλησιάζει, αλλά δεν αγγίζει ποτέ, τη θραύση.
Ο πρώτος, οξύθυμος και οργισμένος, αλλά ταυτόχρονα τρυφερός και ανιδιοτελής. Αυστηρός και επικριτικός ακόμη και με τα αγαπημένα του πρόσωπα, αλλά έτοιμος ανά πάσα στιγμή για την υπέρβαση, τη θυσία. Ο δεύτερος, με μια εσωτερικευμένη θλίψη, μια αξιοπρεπή παραίτηση. Αδύναμος στην πρώτη ματιά, δυνατός σαν βράχος όπως κάθε άνθρωπος που φλερτάρει με τον γκρεμό, αλλά δεν κατρακυλά.
Ο Αρανόα δεν βιάζεται ούτε άγχεται να πει όσα επιβάλλεται να ειπωθούν. Δεν διακατέχεται από καμία πρεμούρα διδακτισμού ούτε εκτρέπεται σε ευχολόγια. Αφήνει την κατάσταση να μιλήσει από μόνη της. Να αφήσει μία χαμηλόφωνη και υπόκωφη κραυγή. Δεν θα δοθεί καμία τελική λύση ή κάθαρση, δεν θα ξεκαθαρίσει το τοπίο οριστικά. Ούτε happy end, ούτε κατρακύλα άνευ επιστροφής στον βούρκο.
Το τοπίο θα είναι και πάλι ανήλιαγο, αλλά θα υπάρχουν πάντα εκείνες οι Δευτέρες με την ολόγιομη θεραπευτική λιακάδα. Μαζί με αυτή την παρέα απόκληρων, θα υπομείνουμε, θα επιμείνουμε, θα παραιτηθούμε, θα απελπιστούμε, θα ξανασηκώσουμε κεφάλι. Ενίοτε θα καταρρεύσουμε μαζί τους, ενίοτε θα ονειροπολήσουμε πλάθοντας μακρινούς παραδείσους. Δεν θα χάσουμε το χιούμορ μας, δεν θα καταλαγιάσει όμως και ο εκνευρισμός μας.
Θα πούμε και μια κουβέντα παραπάνω, αλλά θα κρατήσουμε και το χέρι του άλλου στα δύσκολα. Στιγμές που δεν μετράνε διόλου, χαμένες σε μία άχρονη και άσκοπη καθημερινότητα, στιγμές που κουβαλάνε όλο το βάρος και τα παράπονα του κόσμου. Ο Αρανόα κατορθώνει να χτίσει ενός είδους ράθυμης έντασης, να απελευθερώσει ένα ανθρώπινο σφίξιμο χωρίς να το βροντοφωνάζει. Θα μας απαντήσει άλλωστε μέχρι και στον αν υπάρχει θεός, μέσα από τα πιο κατάλληλα χείλη. Αυτά του πρώτου άνθρωπου που ταξίδεψε στο διάστημα και είδε από πρώτο χέρι την απεραντοσύνη.
