Σκηνοθεσία: Τζέιμς Γουάν
Παίζουν: Πάτρικ Γουίλσον, Ρόουζ Μπάιρν, Μπάρμπαρα Χέρσεϊ, Λιν Σάϊε
Διάρκεια: 102΄
Μεταφρασμένος τίτλος: “Παγιδευμένη ψυχή”
Τα τέσσερα μέλη μιας μέσης αμερικάνικης οικογένειας, από αυτές που ζούνε σε διώροφα σπίτια με αχανείς σοφίτες, προσπαθούν να απολαύσουν την ευτυχία τους, μέχρι που ο μικρός γιος κι ενώ σκαλίζει πράγματα στη σοφίτα (μα καλά, δεν… ήξερε;) πέφτει μυστηριωδώς σε κώμα. Κι αν ήταν μόνο αυτό, πάει στο καλό. Καθώς, όμως, η Μαριωρή θέλει και το φερετζέ της, περίεργα πράγματα αρχίζουν να συμβαίνουν στο σπίτι. Πόρτες ανοίγουν και κλείνουν μόνες τους, σκιές περπατάνε έξω από το παράθυρο, απόκοσμες φωνές ακούγονται από το δωμάτιο του μωρού (ναι, υπάρχει κι ένα μωρό) και γενικά ένα σωρό φρικιαστικά πράγματα προσπαθούν να σε κάμουν να αναπηδήσεις στην ιδρωμένη (;) καρέκλα σου. Προς τιμήν του συζύγου, ο οποίος σε άλλες ταινίες θα αρνούνταν οτιδήποτε μεταφυσικό μέχρι να τον φάει ο μπαμπούλας, η οικογένεια κάπου στο ένα τρίτο της αφήγησης, μετακομίζει. Κι αν νομίζετε ότι ξεμπέρδεψε αλλάζοντας σπίτι, κάνετε μεγάλο λάθος. Διότι τα φαντάσματα ξέρουν…
Για να δούμε τι έχουμε: πίσω από την κάμερα στέκεται ο Τζέιμ Γουάν, κι αν το όνομά του δεν σας λέει τίποτα, σας πληροφορώ πως είναι ο σκηνοθέτης κι εμπνευστής της άκρως ανατριχιαστικής και ιδιαιτέρως πρωτότυπης πρώτης ταινίας «Σε βλέπω» («Saw»). Μαζί του και ο Λι Γουάνελ, συνσεναριογράφος της πρώτης ταινίας που ειδικεύεται στη συγγραφή ανατριχίλων. Το μπάτζετ; 1,5 εκατομμύρια δολάρια. Ελάχιστο αν σκεφτείτε πως στη χώρα του Ομπάμα πληρώνονται όλοι, μα όλοι οι συντελεστές, από τον τελευταίο κομπάρσο μέχρι το παλικάρι που φέρνει τις μπουγάτσες πρωινιάτικα. Από εκεί και πέρα όχι, δεν υπάρχει καθόλου μα καθόλου αίμα (περίεργο. Θα περίμενα το λιγότερο έναν διακριτικό ακρωτηριασμό), αν δεν κάνω λάθος υπάρχει μονάχα σ’ ένα πλάνο η χρήση ψηφιακών εφέ, ενώ ο μεταφυσικός κόσμος πλάθεται όπως τον παλιό καλό καιρό με μακιγιαρισμένους ηθοποιούς και γκόθικ θεατρικά σκηνικά. Μάλιστα, αυτή η διόλου ανεπιθύμητη ρετρό διάθεση διαφαίνεται ήδη από την παλιομοδίτικη αισθητική των τίτλων αρχής. Όσο για το στόχο της ταινίας, είναι κάτι παραπάνω από προφανής και ειλικρινής: να σε τρομάξει τόσο πολύ που θα βλέπεις εφιάλτες. Για να το καταφέρει αυτό στη φαρέτρα του σκηνοθέτη υπάρχουν όλα τα ηχητικά εφέ του κόσμου, ενώ τουλάχιστον δεκαπέντε φορές χρησιμοποιεί το «το είδα ή μήπως είναι η φαντασία μου;» τέχνασμα. Κοινώς: 1) πλάνο μεταφυσικής ύπαρξης 2) κοντινό πλάνο άνθρωπου 3) επιστροφή στο πρώτο πλάνο, αλλά τούτη τη φορά δίχως τη μεταφυσική ύπαρξη (η σειρά μπορεί να γίνει και 3, 2, 1). Τώρα το ερώτημα είναι: καταφέρνει η «Παγιδευμένη ψυχή» να μας κάνει να ουρλιάξουμε από την τρομάρα μας και μετά να γελάσουμε αμήχανα με τον εαυτό μας (μπα σε καλό μου που τρόμαξα); Αν δεν είστε εξοικειωμένοι με το είδος, ναι, σίγουρα. Αν όμως σκαμπάζετε λίγο από ταινίες μεταφυσικού περιεχομένου, τότε το κόβω λίγο δύσκολο. Το περισσότερο που θα λάβετε, θα είναι μια αίσθηση σαν να βρίσκεστε στο τρενάκι του τρόμου και βλέπεται τα πλαστικά ομοιώματα να πετάγονται μπροστά σας. Κι αυτή η παρομοίωση δεν είναι διόλου τυχαία. Όντως η αισθητική προσέγγιση της ταινίας, ιδιαίτερα στο δεύτερο μέρος, θυμίζει νοσταλγικά τρενάκι του τρόμου.
Εν κατακλείδι, για να το πούμε μπακάλικα η ταινία απλώς «τρώγεται». Όσο για το αν αναρωτιέστε γιατί έχουν βγει 16 χιλιάδες ταινίες με αστές χαρούμενες οικογένειες, των οποίων τα σπίτια στοιχειώνονται και οι ζωές τους γίνονται κουρέλια, θα σας δώσω μια εξήγηση. Είναι η πολιτισμική φαντασίωση της τιμωρίας του μοντέλου ζωής μας. Είναι η εξωτερίκευση των ενοχών μας. Κι αφού δεν δεχόμαστε ούτε να το παραδεχτούμε ούτε να φτιάξουμε ταινίες με ορδές αλλόθρησκων, αστέγων, μεταναστών, υποσιτισμένων, ανέργων να μας αποκαθηλώνουν, τότε εναποθέτουμε τη μοναδική μας ελπίδα για τιμωρία κι εξιλέωση στο υπερπέραν. Δεν μπορεί… Κάποιο φιλεύσπλαχνο και αποτρόπαιο φάντασμα, κάποιος εκδικητικός και λυτρωτικός δαίμονας θα υπάρχει να μας βάλει στη θέση μας…
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Τύπος της Θεσσαλονίκης”.
Δείτε σχετικά: εδώ.
