Σκηνοθεσία: Leyla Bouzid
Με τους: Baya Medhaffer, Ghalia Benali, Montassar Ayari, Aymen Omrani,
Διάρκεια: 102′
Τούτη η ταινία της Leyla Bouzid ήταν μία από τις τρεις που ήταν υποψήφιες για το βραβείο LUX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2016. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Bouzid έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ Βενετίας του 2015 (στο τμήμα Giornate degli Autori), όπου απέσπασε το βραβείο κοινού, πήρε το βραβείο της ένωσης κριτικών FIPRESCI στο φεστιβάλ της Καρθαγένης, στην Τυνησία και συμμετείχε σε πολλά ακόμα φεστιβάλ, ενώ αποτέλεσε και την πρόταση της Τυνισίας πέρσι για το ξενόγλωσσο Όσκαρ. Στη Γαλλία η ταινία προβλήθηκε πέρσι το χειμώνα και έκοψε λίγο κάτω από τις 100 χιλιάδες εισιτήρια. Τα γυρίσματα έγιναν στην Τύνιδα της Τυνισίας, αλλά και στα ορυχεία φωσφόρου της χώρας, στη Γκάφσα. Η πρωταγωνίστρια Baya Medhaffer ερμηνεύει η ίδια τα τραγούδια που ακούγονται στην ταινία σε μουσική του σπουδαίου Ιρακινού συνθέτη Khyam Allami.
Τύνιδα, καλοκαίρι 2010, λίγους μήνες πριν από την «Επανάσταση των γιασεμιών». Η Φάρα είναι μια 18χρονη κοπέλα η οποία περνάει στις εισαγωγικές εξετάσεις που δίνει. Όλοι περιμένουν πως θα επιλέξει να σπουδάσει ιατρική, εκείνη όμως προτιμά τη μουσικολογία. Η οικογένειά της είναι αρκετά ευκατάστατη ώστε να διαθέτει οικιακή βοηθό, κι ας είναι ο πατέρας της μακριά, σε άλλη πόλη, χωρίς να μπορεί να πάρει μετάθεση, εξόριστος ουσιαστικά, καθώς αρνείται να υπογράψει και να γίνει μέλος του «κόμματος», της κυβερνούσας δικτατορίας του Μπεν Αλί (η οποία βρίσκεται στην εξουσία για 26 ολόκληρα χρόνια). Η Φάρα είναι τραγουδίστρια ροκ συγκροτήματος, ερωτευμένη και σε σχέση με τον ηγέτη του γκρουπ, τον Μπορέν. Οι στίχοι των τραγουδιών τους παραείναι επαναστατικοί για τα γούστα της κυβέρνησης. Ένας πρώην γνωστός (;) της Χαγιέτ, μητέρας της Φάρα, την προειδοποιεί ότι η κόρη της έχει μπλέξει και πως τα πράγματα είναι επικίνδυνα. Η Χαγιέτ θα προσπαθήσει να προστατέψει την κόρη της με πολύ αυταρχικό τρόπο. Πώς θα αντιδράσει η Φάρα;
Η ταινία μας μεταφέρει στην πρωτεύουσα της Τυνησίας, λίγους μήνες πριν ξεσπάσει η λεγόμενη «Επανάσταση των γιασεμιών», η οποία έριξε τον δικτάτορα Μπεν Αλί από την εξουσία και σηματοδότησε την απαρχή της «Αραβικής Άνοιξης». Έξι χρόνια μετά, βεβαίως, τα πράγματα δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει προς το καλύτερο, αλλά αυτό δεν είναι το θέμα τούτης της ταινίας. Τούτη η ταινία είναι ταυτόχρονα ένα coming of age φιλμ, ένα δυνατό γυναικείο πορτρέτο, μια ταινία για τη σχέση μητέρας – κόρης, μια ματιά σε μια κοινωνία βαθιά συντηρητική κι ένα είδος μουσικού ντοκιμαντέρ, καθώς πολύ μεγάλο τμήμα από τη διάρκεια της ταινίας καλύπτεται από την ερμηνεία εξαιρετικών, είναι η αλήθεια, τραγουδιών, πρωτόγνωρων για τα αυτιά μας, καθώς συνδυάζουν αραβικά ακούσματα με τη ροκ και μερικούς πολύ δυνατούς, πολιτικά φορτισμένους στίχους.
Η σκηνοθέτιδα έχει τρομερή αυτοπεποίθηση και φέρει εις πέρας το δύσκολο εγχείρημά της. Κυρίως, μας συστήνει μια κοινωνία που δείχνει (ή μήπως είναι;) πιο συντηρητική ακόμα και από την ελληνική. Ναι, γιατί στην Τύνιδα τότε (δεν ξέρω για τώρα) υπήρχαν καφενεία μόνο για άντρες και η παρουσία μιας γυναίκας εκεί προκαλούσε το λιγότερο αναστάτωση. Ναι, γιατί ακόμα και οι πιο προοδευτικοί από τους άντρες εκεί, όπως ο αρχηγός του συγκροτήματος, θέλει να επωφεληθεί από την «ελευθεριότητα», αλλά δεν δέχεται η κοπέλα του να χορεύει δημοσίως και να τραβάει τα αντρικά βλέμματα –είναι αιτία χωρισμού αυτό! Ναι, γιατί αν δεν ήσουν γραμμένος στο κόμμα του δικτάτορα δεν μπορούσες να απολαύσεις προνόμια (χμ…). Ναι, γιατί υπήρχε στημένος ένας ολόκληρος κρατικός μηχανισμός που παρακολουθούσε τους πολίτες, οι οποίοι ζούσαν μέσα στο φόβο, καθώς δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν ποιοι είναι οι χαφιέδες.
Eνδιαφέρουσα ταινία με εξαιρετικό σάουντρακ (τα ιδιαίτερα αυτά τραγούδια σου μένουν στη μνήμη – ψάξτε και ακούστε ιδίως τα κομμάτια «Mel Fadda» και «Touir Ellil») με πολύ καλή ερμηνεία από την νεαρή πρωτοεμφανιζόμενη πρωταγωνίστρια Baya Medhaffer, αλλά κυρίως από την εξαιρετική, δυναμική, υπέροχη Ghalia Benali (τραγουδίστρια επίσης!), στο ρόλο της μητέρας της.
* Αναδημοσίευση από MoviesLtd
