Σκηνοθεσία: Xavier Legrand
Με τους: Denis Ménochet, Léa Drucker, Thomas Gioria, Mathilde Auneveux
Διάρκεια:
Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο Xavier Legrand, σε δικό του σενάριο –να σημειώσουμε πως έχει δουλέψει κι ως ηθοποιός. Την παραγωγή της ταινίας έχει κάνει ο γιος του Κώστα Γαβρά, ο Alexandre Gavras, ενώ το μοντάζ υπογράφει ο Γιώργος Λαμπρινός, που εδώ και χρόνια δουλεύει στο γαλλικό σινεμά! Η ταινία έλαβε μέρος στο περσινό φεστιβάλ Βενετίας και τιμήθηκε με τον Αργυρό Λέοντα Σκηνοθεσίας και με το βραβείο Luigi De Laurentiis (ή βραβείο του μέλλοντος όπως λέγεται, για την καλύτερη πρώτη ταινία σε όλα τα επίσημα τμήματα του φεστιβάλ, σαν τη Χρυσή Κάμερα στο φεστιβάλ των Καννών).
Κάτι πολύ ενδιαφέρον είναι το εξής: τούτη η ταινία αποτελεί ουσιαστικά το σίκουελ της πρώτης ταινίας που έχει σκηνοθετήσει ο Legrand, της μικρού μήκους «Avant que de tout perdre» (2013). Σε εκείνη την ταινία παρακολουθούμε την προσπάθεια της Μιριάμ να ξεφύγει από τον σύζυγό της Αντουάν, ο οποίος είναι βίαιος τόσο απέναντι στην ίδια όσο και απέναντι στα δύο παιδιά τους. Στην τετράδα των βασικών πρωταγωνιστών, ο μόνος που έχει αλλάξει ανάμεσα στις δύο ταινίες είναι ο ηθοποιός που υποδύεται τον πιτσιρίκο Αντουάν. Εκείνο το 29λεπτο φιλμ, λοιπόν, ήταν υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερης Μικρού Μήκους.
Η Μιριάμ και ο Αντουάν ήταν ένα παντρεμένο ζευγάρι που χώρισε. Ο γάμος τους έληξε κάτι παραπάνω από άδοξα, αφήνοντας δύο παιδιά πίσω του: τη Ζοζεφίν και τον Ζουλιάν. Ένα χρόνο μετά, το δικαστήριο καλείται να αποφανθεί σχετικά με την επιμέλεια του 11χρονου Ζουλιάν. Η Ζοζεφίν είναι να γιορτάσει τα 18α γενέθλιά της στα κοντά και δεν τίθεται θέμα δικής της κηδεμονίας, καθώς ενηλικιώνεται. Η Μιριάμ ζητά την αποκλειστική επιμέλεια του γιου τους, ο Αντουάν όμως αντιδρά και θέλει κοινή επιμέλεια και η δικαστίς συμφωνεί μαζί του, παρά το γεγονός ότι διαβάζει ένα γράμμα γραμμένο από τον Ζουλιάν όπου ολοφάνερα φαίνεται ότι δεν θέλει τον πατέρα του, μιας που εκείνος είναι βίαιος –εξ ου και ο χωρισμός.
Ο Αντουάν χρησιμοποιεί τον γιο του, καθώς δεν έχει ξεπεράσει τον χωρισμό του με τη Μιριάμ και μέσω της κοινής επιμέλειας έχει βρει τον τρόπο για να παραμείνει κοντά της. Λέει πως πλέον είναι καλά, πως έχει συμμορφωθεί, πως έχει ηρεμήσει. Είναι όμως μόνο λόγια όλα αυτά, καθώς στην πράξη συνεχίζει να είναι βίαιος. Και προκειμένου να πετύχει το στόχο του δεν σταματάει πουθενά. Και στο πάρτι γενεθλίων της κόρης του, όπου δεν είναι καλεσμένος, θα φτάσει στα άκρα. Πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει για τον Ζουλιάν και τη Μιριάμ;
Δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη. Είναι μία από τις φράσεις κλισέ που χρησιμοποιώ κάθε φορά που τίθεται (εκ του πονηρού;) θέμα αυθεντικότητας σε μια κινηματογραφική ταινία. Στην περίπτωσή μας ο ίδιος ο σκηνοθέτης δήλωσε πως για τη δημιουργία της συγκεκριμένης ταινίας εμπνεύστηκε από τρία διαφορετικά φιλμ: το «Κράμερ εναντίον Κράμερ» (Kramer vs. Kramer, 1979) του Robert Benton, το «Η νύχτα του κυνηγού» (The Night of the Hunter, 1955) του Charles Laughton και τη «Λάμψη» (The Shining, 1980) του Stanley Kubrick. Λίγο να έχεις δει σινεμά, την πρώτη ταινία την καταλαβαίνεις ως αναφορά ήδη με την ανάγνωση της υπόθεσης. Για τις άλλες δύο πρέπει να σκεφτείς ή/και να θυμηθείς λίγο περισσότερο. Έτσι κι αλλιώς, όλες του τις αναφορές τις έχει τόσο καλά δουλέψει ο Legrand, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να φαίνεται ολότελα δικό του. Και είναι ένα τελικό αποτέλεσμα πραγματικά συγκλονιστικό!
Στο επίκεντρο βρίσκεται η ενδο-οικογενειακή βία. Ένα θέμα εν πολλοίς ταμπού κι ας το βιώνει μεγάλο ποσοστό οικογενειών ανά τον κόσμο. Ένα θέμα που οι σύγχρονες κοινωνίες δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά. Γι’ αυτό υπάρχει και η μακροσκελής εισαγωγική σκηνή, με την ακρόαση των δύο αντιμαχόμενων πλευρών μπροστά στη δικαστή. Η δικαιοσύνη είναι τυφλή και οι δικαστές δικάζουν με βάση το γράμμα του νόμου. Η επιστολή που διαβάζει η δικαστίς, μια επιστολή του Ζουλιάν που ολοφάνερα δείχνει πόσο ανεπιθύμητος είναι για τον ίδιο ο πατέρας του, δεν αρκεί για να δοθεί η επιμέλεια αποκλειστικά στη μητέρα. Δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία. Δεν υπάρχει κάτι απτό. Δεν υπάρχει καταγγελία εναντίον του Αντουάν στη διάρκεια του γάμου.
Ως εκ τούτου, αυτή η οικογένεια δεν μπορεί να έχει προστασία από τη δικαιοσύνη. Μετά τον χωρισμό η ομαλή εξέλιξη των πραγμάτων εξαρτάται αποκλειστικά από το πόσο έχει όντως συμμορφωθεί και αλλάξει ο πατέρας. Ναι, αλλά οι άνθρωποι δύσκολα αλλάζουν. Κι όταν από κάτω υποβόσκει άρρωστη ψυχοπαθολογία, τα πράγματα είναι δύσκολα. Ο Legrand χτίζει την ταινία του μεθοδικά και με προσήλωση στον τελικό του στόχο.
Η ταινία αντλεί βάθος και ένταση τόσο από τις ερμηνείες όσο και από το μοντάζ, αλλά και από τις επιλογές του σκηνοθέτη σε επιμέρους τομείς, όπως ο ήχος (πχ η σκηνή στο πάρτι είναι ένα αριστούργημα, καθώς πλάθει μια αδιευκρίνιστη αναταραχή, με μηνύματα στο κινητό, κινήσεις νευρικές πέρα δώθε και συνομιλίες τις οποίες ο θεατής δεν ακούει, αλλά καταλαβαίνει πως κάτι συμβαίνει). Καθοδόν προς ένα φινάλε πραγματικά καθηλωτικό που επισφραγίζει όλα όσα έχουν προηγηθεί.
- Αναδημοσίευση από MoviesLtd
