Σκηνοθεσία: Αλεχάντρο Λάντες
Παίζουν: Σοφία Μπουεναβεντούρα, Χουλίαν Χιράλντο, Κάρεν Κιντέρο
Διάρκεια: 103′
Ελληνικός Τίτλος: “Οι Μόνος”
Μία ομάδα οκτώ εφήβων ζουν υπό στρατιωτικές συνθήκες σε ένα απομονωμένο οροπέδιο. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα δέχονται την επίσκεψη ενός επιβλέποντα αξιωματικού-εκπαιδευτή, ο οποίος τους επιβάλλει συχνά καψόνια. Όταν τους αναθέτει δύο βασικές αποστολές, τη διαφύλαξη της σωματικής ακεραιότητας μίας αγελάδας και την επίβλεψη της ομηρίας μίας «ξένης» επιστήμονος, οι έφηβοι θα έρθουν αντιμέτωποι με το χρέος του στρατιωτικού καθήκοντος, ενώ μία σειρά γεγονότων επιβάλλει τη μετατόπιση τους στα βάθη της περιβάλλουσας ζούγκλας. Αυτοί είναι οι Μόνος.
Ο Αλεχάντρο Λάντες δεν ορίζει χωροχρονικά τις περιπέτειες της ομάδας. Η τοπική ασάφεια του επιτρέπει να προσδώσει παγκοσμιότητα, ενώ η χρονική ξεκλειδώνει για την ταινία το στοιχείο της άχρονης αφήγησης. Φυσικά, προσδιοριστικές ενδείξεις υπάρχουν: η ομάδα συνομιλεί στα Ισπανικά και κουβαλά αυτόματα όπλα ενώ η κρατούμενή τους μιλά κατά βάση Αγγλικά. Αυτή όμως δεν είναι μία ιστορία που αντικατοπτρίζει μία συγκεκριμένη πραγματικότητα και δεν αντλεί στοιχεία από κάποια εξειδικευμένη πολεμική συνθήκη (παρότι ο Λάντες εμπνεύστηκε από τον κολομβιανό εμφύλιο), αλλά μία εξιστόρηση στυγνής αποκτήνωσης, εξ ορισμού και εφιαλτικά πανανθρώπινη.
Οι Μόνος δεν είναι μία ομάδα νεαρών ανθρώπων, αλλά ένα αγελαίο συλλογικό μόρφωμα. Διαβιούν σε ένα υπαίθριο οιονεί υπαίθριο στρατόπεδο και δείχνουν να απολαμβάνουν μέχρι και την ύστατη δοκιμασία που τους επιβάλλεται από την ηγετική ενήλικη μορφή. Η συνύπαρξή τους ορίζεται από το πνιγηρό, τυφλό μίσος που νιώθουν προς έναν πλήρως απόντα από την αφήγηση εχθρό. Με άλλες λέξεις, είναι μία μικροκοινότητα που θεμελιώνεται στα ένστικτα της ανθρώπινης επιθετικότητας και γαλουχείται στη βάση της τυφλής υπακοής σε εντολές ανωτέρων. Μία κανονική παραστρατιωτική οργάνωση με νεαρά μέλη και δίχως εξωτερικά ορατή ιδεολογική οριοθέτηση που δείχνει να μην αντιλαμβάνεται το εφιαλτικό της πραγματικότητάς της.
Όσο τα παιδιά ωθούνται προς τη ζούγκλα, τόσο περισσότερο ο κόσμος τους μοιάζει βγαλμένος από τις σελίδες του «Άρχοντα των Μυγών» του Γκόλντινγκ, που είναι η πρώτη και πασίδηλη δημιουργική αναφορά του Λάντες. Στο έργο του βέβαια ανιχνεύει κανείς ποικίλες ακόμα καταβολές, από την «Καρδιά του Σκότους» του Τζόζεφ Κόνραντ (και την κολοσσιαία «Αποκάλυψη Τώρα» του Κόπολα) μέχρι το «Deliverance» και το σοβιετικό «Idi I Smotri/Come and See». Στο «Monos», ο πανταχού παρών πόλεμος καταδυναστεύει ένα πολύτιμο ανθρώπινο αγαθό: την παιδική ηλικία. Οι έφηβοι μεγαλώνουν σ’ έναν κόσμο ρημαγμένο, ηθικά νεκρό -η ηθική κατάπτωση επέρχεται ως είθισται με τυμπανοκρουσίες περί ενός δίκαιου σκοπού και αγώνα- και ξένο. Με την άγρια φύση να απεκδύεται το φιλόξενο προσωπείο της και να είναι έτοιμη να αποτελέσει το θέατρο της κόλασης επί γης.
Δομώντας την ταινία του στους όρους του περιπετειώδους και αγωνιώδους θρίλερ, ο Λάντες ακολουθεί έναν έντονο ρυθμό στην αφήγησή του. Με την επιμονή στα γκρο πλαν των παιδικών προσώπων, δεν προβαίνει σε κάποιον συναισθηματικό εκβιασμό του κοινού, αλλά σε μία ύστατη αναζήτηση ανθρώπινου συναισθήματος στις παιδικές ψυχές. Ο τρόμος στους «Monos», με δεδομένο το παιχνίδισμα με την ελληνική λέξη του τίτλου, έγκειται στη θυσία κάθε ατομικότητας στον βωμό ενός άκρατου συλλογικού μίσους, που σαν Λερναία Ύδρα θεριεύει με κάθε χτύπημα. Ενός μίσους που κατασπαράζει μέχρι και το τελευταίο καταφύγιο της ανθρώπινης ύπαρξης: την αθωότητα των παιδικών χρόνων.
