Τριάντα ολόκληρα χρόνια μετά από τις Σκηνές από ένα γάμο, ο Γιόχαν και η Μαριάνε οφείλουν στους εαυτούς τους μια στερνή συνάντηση. Όχι για να κλείσουν ανεξόφλητους λογαριασμούς ή για να επιβεβαιώσουν την ατελή και ακρωτηριασμένη αγάπη που ένιωθαν ο ένας για τον άλλο. Ούτε για σκαλίσουν το εκείνο το μίσος που στεριώνει στις γαμήλιες αγάπες σαν τη σκουριά που δεν λέει να φύγει, ακόμη κι όταν έχουν απανθρακωθεί τα πάντα.
Ο Γιόχαν και η Μαριάνε, τούτη τη φορά, θα βρεθούν για να επικυρώσουν ένα προ πολλού εξοφλημένο γραμμάτιο: αυτό του χρόνου. Που κάποιες στιγμές, όχι απλώς δεν γλιστρά σαν άμμος από τα χέρια, σαν πολύτιμο αγαθό δηλαδή που εξασθενεί και σιγοσβήνει, αλλά κολλά στα δάχτυλα σαν επίμονη γλίτσα.
Κολλά πάνω (και κυρίως μέσα) μας και διαιωνίζει κάθε μικρή και μεγάλη τερατογένεση που έχουμε εκκολάψει και θρέψει επιμελώς και προσηλωμένα. Οι άσβεστες πίκρες, οι ευτελείς μικροπρέπειες, οι κανιβαλικοί ανταγωνισμοί δεν είναι ότι ξάφνου θα εξαϋλωθούν ως δια μαγείας. Δεν θα μαλακώσουν από το πουθενά, δεν θα αμβλυνθούν μόνο και μόνο επειδή πέρασε ο χρόνος. Ο οποίος, όπως λέει κι ένα άσμα, είναι, πολύ συχνά, όχι ο καλύτερος αλλά ο χειρότερος γιατρός.
Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, στα 85 του, 4 χρόνια πριν αποχαιρετήσει τα εγκόσμια, είναι αβάσταχτα και ισοπεδωτικά ειλικρινής, υπό μία έννοια πιο αφτιασίδωτος από ποτέ, έχοντας απολέσει και την ύστατη ελπίδα που κρύβει εγγενώς (και ύπουλα) μέσα του το μέλλον. Όντας κι ο ίδιος πλέον στο κατώφλι του θανάτου, συλλαμβάνει την πιο επώδυνη αλήθεια. Είναι πολύ δύσκολο, αν όχι κι ακατόρθωτο, να πεθάνεις με τρόπο που να υπερβαίνει και να εξωραΐζει το πώς έζησες. Εν ολίγοις, όπως στρώσαμε, έτσι θα κοιμηθούμε.
Το Saraband, που φτιάχτηκε για τη σουηδική τηλεόραση αλλά κυκλοφόρησε εν τέλει στις αίθουσες όλου του κόσμου, σε μία διευρυμένη χρονικά κόπια (η ορίτζιναλ βερσιόν διαρκεί 107 λεπτά, ενώ η μεταγενέστερη αγγίζει τις δύο ώρες) είναι μια σαρκοβόρος μελέτη του άκρατου ανθρώπινου εγωισμού. Καθώς και μία διερεύνηση του πώς η συγκεκαλυμμένη ανάγκη για δυστυχία πολλές φορές καταπίνει το σιαμαίο της αδερφάκι. Η δίψα για ευτυχία δεσπόζει πάντοτε στη βιτρίνα, αλλά είναι εν τέλει το αληθινό ζητούμενο; Αν ναι, γιατί την σαμποτάρουμε διαρκώς και ασταμάτητα;
Στο Saraband, πέρα από ένα κολάζ ατελείωτων και ανίκητων εγωισμών, συναντούμε κι ένα τρίπτυχο ξοφλημένων και στραγγισμένων από αγάπη σχέσεων μεταξύ παιδιών και γονέων. Η Μαριάνε είναι μια μητέρα που δεν έχει την παραμικρή επαφή με τις κόρες της, οι οποίες χάθηκαν στα δύο άκρα σημεία του ορίζοντα. Η μεν σε μια απρόσιτη ευτυχία (στην Αυστραλία) και η δε σε ένα λαγούμι δυστυχίας (στο φρενοκομείο). Το μόνο που έχει απομείνει να υπενθυμίζει αυτές τις δύο υπάρξεις, η μόνο χειροπιαστή απόδειξη της σύνδεσής της μαζί τους, είναι ο Γιόχαν. Μια αναίτια επίσκεψη, μια μάταιη απόπειρα να ξαναδοθεί μια προ πολλού χαμένη μάχη.
Στον αντίποδα, o Γιόχαν είναι ένας πατέρας που νιώθει μονάχα περιφρόνηση για τον γιο του (Έρικ) από τον πρώτο του γάμο, ο οποίος του ανταποδίδει τη χλεύη που εισπράττει στο πολλαπλάσιο. Οι δυο τους επιλέγουν, σαδιστικά και αυτοτιμωρητικά, να ζήσουν ο ένας σε απόσταση αναπνοής από τον άλλο, μόνο και μόνο για να θυμίζουν (πρωτίστως, ο καθείς στον εαυτό του) το πόσο σαρωτικά απέτυχαν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους. Ενδόμυχα, η αμοιβαία τους απέχθεια είναι ο μόνος δεσμός που διαθέτουν, από τον οποίο φοβούνται να αποκοπούν.
Αναπόφευκτα, το μόνο κληροδότημα που μπορούν να προσφέρουν στο κοινό τους βλαστάρι (την Κάριν, εγγονή του Γιόχαν και κόρη του Έρικ, αντίστοιχα), είναι το αγκάθι του ανικανοποίητου. Θα ιδιοποιηθούν τα όνειρά της, εγκλωβίζοντάς την στη δική τους φυλακή. Ο μεν Γιόχαν κατά βάθος επιθυμεί ο Έρικ να αποτύχει, όπως κι αυτός, ως πατέρας, ο δε Έρικ αντιμετωπίζει την κόρη του κτητικά, μετατρέποντάς την σε νοσηρό υποκατάστατο της πατρικής αγάπης που δεν έλαβε ποτέ. Η φύγη της Κάριν δεν είναι ένα απλό άνοιγμα φτερών, αλλά ένα σπάσιμο αλυσίδων. Σε ένα σχήμα κύκλου, η ταινία θα αρχίσει και θα τελειώσει με τη Μαριάνε να αναπολεί, να αναμοχλεύει, να μετανιώνει και να ερμηνεύει, να βιώνει την απόλυτη λύτρωση που μπόρεσε να προσφέρει ένα και μόνο άγγιγμα.
