Σκηνοθεσία: Ντάρεν Αρονόφσκι
Παίζουν: Νάταλι Πόρτμαν, Μίλα Κούνις, Βενσάν Κασέλ, Γουινόνα Ράιντερ, Μπάρμπαρα Χέρσεϊ
Διάρκεια: 108΄
Μεταφρασμένος τίτλος: “Μαύρος κύκνος”
Ο μύθος της Λίμνης των κύκνων, μέσες-άκρες, έχει ως εξής: Η Οντέτ είναι μια δροσερή κοπέλα, την οποία ένας κακός μάγος καταριέται κι όσο διαρκεί το φως της μέρας μεταμορφώνεται σε κύκνο. Μόνο ο αληθινός έρωτας μπορεί να σπάσει τα μάγια κι αυτόν φαίνεται να βρίσκει στην αγκαλιά ενός απογοητευμένου πρίγκιπα. Ο κακός μάγος, όμως, δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια. Στέλνει την κόρη του, Οντίλ, ντυμένη στα μαύρα, την οποία έχει κάνει ολόιδια με την Οντέτ να αποπλανήσει τον πρίγκιπα, κι ο τελευταίος δίχως να καταλάβει το κόλπο, της ορκίζεται αιώνια αγάπη. Όταν αντιλαμβάνεται την παγίδα, είναι πλέον αργά. Τα μάγια δεν θα λυθούν ποτέ και οι δυο ερωτευμένοι, ο πρίγκιπας και η Οντέτ, θα αυτοκτονήσουν…
Ο Ντάρεν Αρονόφσκι δανείζεται τον μύθο και στήνει τη δική του… αρονοφσκική εκδοχή. Η Νίνα είναι η χορεύτρια μπαλέτου που κερδίζει με το σπαθί της το ρόλο της Οντέτ για την επόμενη μεγάλη παράσταση. Η μεγάλη πρόκληση είναι ότι θα πρέπει να υποδυθεί και την Οντίλ, το παθιασμένο και απρόβλεπτο alter ego της Οντέτ. Ο Τομά, ο σκηνοθέτης της παράστασης είναι ο σαγηνευτής-εκπορθητής που προσπαθεί να εκμαιεύσει από τη Νίνα τη σκοτεινή της πλευρά, ενώ η Λίλι είναι ο καταλύτης. Ο Αρονόφσκι δεν τσιγκουνεύεται το ρυθμό και από το πρώτο πλάνο φτιάχνει ένα αποπνικτικό περιβάλλον στο οποίο κινείται με δυσκολία η Νίνα, λες και μια αόρατη μάζα της πλακώνει το στήθος. Η Νίνα δεν μπορεί να σηκώσει ούτε την αφόρητη ευθύνη της επίτευξης του ονείρου της να υποδυθεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο της παράστασης ούτε να αντιμετωπίσει τον ίδιο της τον εαυτό και να ανοίξει το ντουλαπάκι της Πανδώρας, μέσα στο οποίο έχει καταχωνιάσει όλους τους δαίμονες ούτε να αντισταθεί στη μάνα της.
Ναι, πίσω από κάθε νέα κοπέλα δοσμένη σε οποιαδήποτε μορφή πρωταθλητισμού υπάρχει μια ψυχωτική και καταπιεστική μάνα, που προβάλλει στο παιδί όλες τις δικές της εμμονές. Ο σκηνοθέτης φορτώνει τα πλάνα με απόκοσμους ήχους από ασθματικές ανάσες και στήνει με επιτηδευμένη μαεστρία ένα ψυχολογικό θρίλερ που κινείται πάνω σε γνώριμα δίπολα: αρσενικό-θηλυκό, καθήκον-πόθος, επιβολή-υποταγή, πρέπει-θέλω, αθωότητα-ενοχή, αγνότητα-πάθος, παρθενιά-διακόρευση. Όλα αυτά μέσα στο σωματάκι μιας μισής μερίδας, τη σαρωτική Νάταλι Πόρτμαν, το θηλυκό ερμηνευτικό χαμαιλέοντα κι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει σήμερα το σύστημα του αμερικάνικου εμπορικού κινηματογράφου. Με πέντε υποψηφιότητες στα Όσκαρ και διθυράμβους από κοινό και κριτικούς, η ταινία υπόσχεται καλή ψυχαγωγία. Οι οπαδοί του σκηνοθέτη θα τρίβουν τα χέρια τους.
Η αλήθεια, όμως, είναι ότι, φίλοι, κάπου το μέτρο εχάθη… Χάθηκε πίσω από ένα άκρως γοητευτικό στιλιζάρισμα. Η έλλειψη ειλικρινών προθέσεων και διεισδυτικότητας καλύφτηκε από την αφοπλιστική ερμηνεία της Πόρτμαν. Ακόμα και ο μινιμαλισμός της ταινίας είναι απλώς φαινομενικός. Ένας αυθεντικός μινιμαλισμός θα μπορούσε να κάνει την ταινία να χαραχτεί στα μύχια όνειρα των θεατών. Όσο για την περιβόητη λεσβιακή σκηνή μεταξύ Πόρτμαν και Κούνις, πείθει μονάχα ξαναμμένους άντρες που αρέσκονται να βλέπουν μεταμεσονύκτιες διαφημίσεις σε τοπικά κανάλια. Ο Αρονόφσκι έχει πάρα πολύ ταλέντο. Αυτό είναι γνωστό. Γι’ αυτό και οι απαιτήσεις είναι πολλές και ο πήχης ψηλά. Αυτό που μας λείπει ως κοινό, όμως, δεν είναι ο εντυπωσιασμός. Είναι η ειλικρίνεια. Κι όταν η ειλικρίνεια συνδυαστεί με ταλέντο και ικανότητα, τότε έχουμε ένα αριστούργημα… Η ελπίδα δεν χάθηκε. Πήρε αναβολή..
.
