Σκηνοθεσία: Στίβεν Σόντερμπεργκ
Παίζουν: Ρούνι Μάρα, Τζουντ Λο, Κάθριν Ζέτα Τζόουνς, Τσάνινγκ Τέιτουμ
Διάρκεια: 106’
Μεταφρασμένος τίτλος: «Παρενέργειες»
Πιστεύετε πως ο Στίβεν Σόντερμπεργκ είναι από εκείνους τους ανθρώπους που όταν λένε κάτι το εννοούν απόλυτα; Αν πιστέψουμε πάντως τις εξαγγελίες του, το Side Effects είναι η τελευταία ταινία που θα γυρίσει στη σκηνοθετική του καριέρα. Τελευταία που θα κάνει πρεμιέρα στις σκοτεινές αίθουσες για να ακριβολογούμε, καθώς μέσα στο 2013 θα προβληθεί στο τηλεοπτικό δίκτυο HBO το Behind the Candelabra, με θέμα τη ζωή του διάσημου πιανίστα – showman Λιμπεράτσε, τον οποίο θα υποδυθεί ο Μάικλ Ντάγκλας. Ο Σόντερμπεργκ μας συστήθηκε πριν από 24 χρόνια με το εμφατικό του ντεμπούτο, Σεξ, ψέματα και βιντεοταινίες και προϊόντος του χρόνου αποδείχτηκε πολυγραφότατος. Δια του λόγου το αληθές, ο Σόντερμπεργκ κλείνει (;) την καριέρα του καταγράφοντας ένα εντυπωσιακό μέσο όρο που ξεπερνά την μία ταινία ανά ημερολογιακό έτος. Η αποχώρησή του πάντως συνοδεύεται από κάθε άλλο παρά εγκωμιαστικά κατευόδια. Ο Στίβεν έρχεται εδώ και καιρό αντιμέτωπος με ολοένα και πιο πολλές φωνές που υποστηρίζουν πως «κάπου στην πορεία, το έχασε». Για το δε κύκνειο άσμα του, έχουν γραφτεί και ειπωθεί σχόλια διόλου κολακευτικά. Κοινώς, το φτυάρι έγραψε εργατοώρες και το θάψιμο έπεσε σύννεφο.
Το μόνο σίγουρο είναι πως ό,τι κι αν (δικαιολογημένα) καταλογίσει κανείς στον συμπαθή Στίβεν, επ’ ουδενί δεν μπορεί να του προσάψει απώλεια ή ξεθώριασμα του «κατασκευαστικού» του ταλέντου, το οποίο παραμένει πληθωρικό και ζουμερό. Από εκεί και πέρα, το Side Effects, παρά τη μακροσκελή λίστα με τις πολλών ειδών και εμφανείς αστοχίες του, τουλάχιστον στα δικά μου μάτια, συνιστά το πιο αξιοπρόσεκτο πόνημα του Σόντερμπεργκ εδώ και αρκετά χρόνια. Πρώτα απ’ όλα, χάρη στην αρτιότατη και υψηλού επιπέδου τεχνική του κατάρτιση, η οποία βγάζει μάτι από χιλιόμετρα. Αιχμηρά κοντινά πλάνα που υπονοούν νοσηρές σκέψεις που δεν εκφράζονται ανοιχτά. Αντανακλάσεις σε γυάλινες επιφάνειες και παιχνίδια φωτός που προκαλούν μία μόνιμη αίσθηση ελαφράς και ακαθόριστης απειλής. Έντονα χρώματα που πνίγουν αντί να καλλωπίζουν. Χώροι φαινομενικά ουδέτεροι που μετατρέπονται σιγά σιγά σε ναρκοπέδια, γεμάτα ενέδρες και παγίδες. Μιας που πιάσαμε τα θέλγητρα της ταινίας και τώρα που ξεμπερδέψαμε με τις σκηνοθετικές αρετές, σας παρακαλώ θερμά, take one step back για να απολαύσετε τη Ρούνι Μάρα. Ένα ζευγάρι μάτια, ένα βλέμμα, μία φωνή και μια λυγερή κορμοστασιά, όλα φτιαγμένα από το πιο πολύτιμο ερμηνευτικό μέταλλο. Θηλυκή και ταυτόχρονα ανδροπρεπής. Όμορφη και συγχρόνως απωθητική. Εύθραυστη, αλλά παράλληλα διαβολική. Απλώς υπέροχη, εν ολίγοις.
Μετά από όλα αυτά, τι είναι αυτό που καθιστά το Side Effects αξιοπρόσεκτο -και στην καλύτερη των περιπτώσεων ενδιαφέρον- αλλά εν τέλει αλλοπρόσαλλο και επί της ουσίας αποτυχημένο; Καταρχήν, σίγουρα η πλήρης έλλειψη έστω και μίας στοιχειώδους κατεύθυνσης, έστω και ενός υποτυπώδους προσανατολισμού. Ο Σόντερμπεργκ δεν τηρεί κανένα πρόσχημα και ανακατεύει στο μίξερ της ταινίας ό,τι υλικό βρίσκει πρόχειρο στον πάγκο του. Η ταινία μπερδεύεται και καταλήγει να μπερδεύει κι εμάς μαζί της, κατά τρόπο μάλλον ενοχλητικό και όχι ιντριγκαδόρικο. Η πρώτη εντύπωση αναδύει ένα κλίμα κλινικής αποστείρωσης. Ένα τρόπον τινά modern age παγερό περιβάλλον, εκεί όπου η κατάθλιψη δεν είναι ακριβώς απόρροια του σύγχρονου lifestyle, αλλά lifestyle από μόνη της. Ως εδώ, όλα βαίνουν σχετικά καλώς. Λίαν συντόμως, ξεπροβάλλει ένα ιδιότυπο «φαρμακευτικό» θρίλερ που εστιάζει στις πιθανές και (κυρίως στις) απίθανες παρενέργειες των ψυχοφαρμάκων. Η επαφή κάπου αρχίζει να χάνεται, αλλά είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε υπομονή για να δούμε εν τέλει πού το πάει ο ποιητής. Δυστυχώς όμως, η απότομη αναστροφή και η μετάβαση σε ένα ψυχολογικό θρίλερ ανίερων κινήτρων και σκοτεινών επιθυμιών μας αποτελειώνει. Ολότελα υπερβολικά twists στην πλοκή, τα οποία ενώ είναι όντως αναπάντεχα, καταλήγουν να προκαλούν μία δυσάρεστη αμηχανία παρά μία ευχάριστη έκπληξη. Σαν μια κούρσα 100 μέτρων όπου ένας ικανότατος αθλητής χάνει το μετάλλιο επειδή μπαινοβγαίνει άναρχα στα διάφορα κουλουάρ. Τέλος πάντων, αν όντως πρόκειται για τον τελευταίο σκηνοθετικό χορό του Σόντερμπεργκ, ας του αναγνωρίσουμε τη συλλεκτική του αξία και ας αποχαιρετήσουμε τον Στίβεν, δίχως να του κρατάμε κακία.
Δείτε το τρέιλερ της ταινίας:
