Σκηνοθεσία: Χιροκάζου Κόρε-έντα
Παίζουν: Μασαχάρου Φουκουγιάμα, Ματσίκο Ονο, Γιόκο Μάκι, Λίλι Φράνκι
Διάρκεια: 121′
Ελληνικός τίτλος: “Πατέρας και Γιος”
Ο Ριότα είναι ένας αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας ο οποίος ζει με τη γυναίκα του Μιντόρι και τον εξάχρονο γιο τους Κέιτα. Επαγγελματικά επιτυχημένος και εργασιομανής, διάγει έναν βίο κατά τα ιερά πατριαρχικά πρότυπα: ολιγόλογος, συναισθηματικά απόμακρος δίχως όμως ακρότητες και με την απόπειρα να πλάσει τον γιο του κατ’ εικόνα και ομοίωσή του ήδη δρομολογημένη. Η ισορροπία της ζωής του διαταράσσεται όταν μαθαίνει ότι ο Κέιτα δεν είναι βιολογικός απόγονος αυτού και της συζύγου του, αλλά έχει βρεθεί ανάμεσά τους από ένα λάθος της κλινικής στην οποία γεννήθηκε και ότι ο βιολογικός γιος τους ζει με μία άλλη οικογένεια.
Ο Χιροκάζου Κόρε-έντα, ο οποίος συχνά και δίκαια αναφέρεται σαν σύγχρονος Γιασουχίρο Όζου, διαθέτει σπάνιες αφηγηματικές αρετές που του επιτρέπουν να αφηγείται ιστορίες με παρεμφερή άξονα -η οικογένεια έχει προεξάρχουσα θέση στη φιλμογραφία του- δίχως το έργο του να αποπνέει μία αίσθηση ανακύκλωσης. Και αυτό το καταφέρνει επειδή το μόνιμο αίτημα του, όπως προκύπτει και από το προβεβλημένο σε μεγάλη κλίμακα στη Δύση «Like Father Like Son», είναι αληθινά προοδευτικό, αλλά όχι σε τίτλους, σε κινηματογραφική ουσία.
Στο φιλμ του Κόρε-έντα δεν υπάρχει στόχαστρο ∙ υπάρχει όμως προορισμός, σκοπός, τέλος. Ο Ιάπωνας ανιχνεύει τους σαθρούς κοινωνικούς θεσμούς και δεσμούς δίχως διάθεση να καταγγείλει, γιατί πίσω από όλα αναζητά τον άνθρωπο, τα εσώψυχά του, όχι ένα ανθρωπόμορφο σχήμα που θα δεχθεί μία δικαιολογημένη όσο και απρόσωπη οργή. Και βρίσκει τρόπο να καλέσει μέσα στους χαρακτήρες του την αγάπη, εκεί που όλα μοιάζουν αν την αποδιώχνουν γιατί κατ’ αυτόν -ο Κόρε-έντα και το σινεμά του είναι ένα καταφύγιο από τον κατακλυσμιαίο κυνισμό της σύγχρονης εποχής- η αγάπη μπορεί πάντα να βρει τον δρόμο της, ανάμεσα σε μικρότητες, λάθη και τραγωδίες.
Είναι σαγηνευτική αυτή η πίστη του Ιάπωνα στη δύναμη του ανθρώπου, αγγίζει τα όρια μίας γήινης θρησκευτικότητας. Όσο η φτιασιδωμένη ζωή του Ριότα διαλύεται και ανακύπτει ο σαρωτικός εγωισμός του (αυτός ενός ανθρώπου που έχει αδικηθεί στο παρελθόν του και έχει μάθει να στρώνει μοναχικά το δρόμο του), τόσο ο Κόρε-έντα καταφέρνει να τον εξανθρωπίσει. Θυμίζει άνθρωπο που έπαιξε τα ρέστα του σε όλα τα λάθος άλογα, στην επαγγελματική καταξίωση, στα λεφτά, στο καλό σπίτι, δίχως να φροντίσει να επουλώσει τις πληγές του. Και όσο η πλοκή εκτυλίσσεται και ο Ριότα συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να αγοράσει τον έλεγχο κάθε κατάστασης, ο Ιάπωνας δημιουργός καταφέρνει να γεννήσει στην ψυχή του θεατή αισθήματα συμπόνοιας και όχι χαιρεκακίας μπροστά στην κατάρρευση του νεόπλουτου εγωμανή χαρακτήρα.
Και έτσι, όσο τα «Goldberg Variations» του Μπαχ επανέρχονται για να ενώσουν συναισθηματικά το φιλμ ανάμεσα στις πράξεις του, ο Ιάπωνας δημιουργός αγκαλιάζει το ταξίδι των χαρακτήρων του με στοργή, ακολουθώντας τους σε κάθε αδιέξοδο, μην κρύβοντας κανένα από τα ελαττώματά και τις μικροψυχίες τους, με το βλέμμα στραμμένο πάντα στα παιδιά. Και σε μία στιγμή συμπυκνώνει όλο το αφήγημα του έργου του: «δε χρειάζεται να κάνεις ο, τι έκανε ο πατέρας σου». Με άλλα λόγια, μπορείς να δείξεις αγάπη ακόμη και αν δεν την έλαβες, επειδή αυτή είναι αυτοφυής, σπόρος μπολιασμένος στην ανθρώπινη ψυχή. Ακόμα και αν η μοίρα μοιάζει τρομακτικά και δια βίου ορισμένη, ποτέ δεν είναι, η αγάπη μπορεί να την νικήσει. Ακόμα και αν το αίμα τελικά γίνεται νερό, η αγάπη γεννά δεσμούς πιο κραταιούς από το αίμα. Άλλωστε, η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει.
