Σκηνοθεσία: Θίοντορ Μέλφι
Παίζουν: Ταρατζί Χένσον, Οκτάβια Σπένσερ, Τζανέλ Μονέ, Κέβιν Κόστνερ
Διάρκεια: 127’
Βιρτζίνια, 1961. Μία ακόμη Πολιτεία του αμερικάνικου νότου, που λειτουργεί ως άβατο για πολιτικά δικαιώματα και συνταγματικές ελευθερίες, που υποτίθεται πως πρέπει να θεωρούνται κεκτημένα στην Αμερική. Η πρακτική του διαχωρισμού (“segregation”, ο επίσημος όρος της εποχής) εκτείνεται σε ένα ευρύτατο φάσμα κοινωνικών εκφάνσεων. Ξεκινώντας από τις πιο απλές (και μονάχα φαινομενικά ασήμαντες, καθώς είναι ακριβώς αυτές που υφαίνουν τον αδιόρατο κοινωνικό ιστό) λεπτομέρειες και φτάνοντας μέχρι τα ζητήματα των αδιανόητα άνισων ευκαιριών στην εκπαίδευση, στην επαγγελματική ανέλιξη και στην οικονομική αποκατάσταση. Ξεκινώντας από τις ταμπέλες «για έγχρωμους μόνο» σε δημόσιες βρύσες, σε τουαλέτες και θέσεις λεωφορείων και φτάνοντας μέχρι τον εγκλωβισμό λαμπρών μυαλών σε καθήκοντα και αρμοδιότητες ασύλληπτα χαμηλότερου επιπέδου σε σχέση με τις ικανότητες και γνώσεις που αυτά κατέχουν.
Σε μία κινηματογραφική σεζόν που έπεται του ντόρου για τα περσινά “White Oscars” και της οποίας το φινάλε συμπίπτει με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στον αμερικάνικο προεδρικό θώκο, μία ταινία σαν τις Αφανείς Ηρωίδες συνιστά το απόλυτο Oscar material. Μία ιστορία υπέρβασης των φυλετικών διακρίσεων, επιβράβευσης του μόχθου και της αξίας, εξάλειψης (;) των λοβοτομημένων φραγμών που υψώνουν οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Το Hidden Figures είναι μία ταινία που διαπρέπει, όπως αναμένετο, εισπρακτικά και, εκμεταλλευόμενη τη συγκυρία, κατόρθωσε να τρυπώσει στις οσκαρικές υποψηφιότητες και μάλιστα σε τρεις βαρβάτες κατηγορίες: Καλύτερης Ταινίας, Β’ Γυναικείου Ρόλου (για την Οκτάβια Σπένσερ) και Διασκευασμένου Σεναρίου (η ταινία βασίζεται στο ομότιτλο βιβλίο της Μάρκο Λι Σέτερλι).
Βρισκόμαστε, λοιπόν, στο σωτήριο έτος 1961, με την ψυχροπολεμική παράνοια της φρενήρους κούρσας για την κατάκτηση του διαστήματος να κυριαρχεί στην αμερικάνικη δημόσια σφαίρα. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να χωνέψουν το γεγονός ότι ο Σοβιετικός Γιούρι Γκαγκάριν υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο διάστημα κι έχουν βαλθεί να πάρουν τη μεγάλη ρεβάνς, που θα κρίνει οριστικά αυτή τη μάχη εντυπώσεων. Για να φτάσουν, όμως, στη Σελήνη, πρέπει πρώτα να στείλουν έναν άνθρωπο στο διάστημα. Και για να το πετύχουν, πρέπει ένα τσούρμο από αφανείς ήρωες να λιώσει στη δουλειά και στον κάματο, για να μπορέσουν τα (όποια) επίσημα χείλη να προβούν σε μεγαλόστομες εξαγγελίες και δηλώσεις.
Μεταξύ, όμως, αυτών των αφανών ηρώων, υπάρχους ορισμένες φιγούρες που είναι ολίγον τι πιο αφανείς, στα όρια του αόρατου. Όπως τρεις πανέξυπνες Αφροαμερικανίδες (οι αληθινές περσόνες των Κάθριν Τζόνσον, Ντόροθι Βον και Μέρι Τζάκσον), οι οποίες έχουν τη διπλή ατυχία να είναι και γυναίκες, πέρα από έγχρωμες, βιώνοντας μία διαρκή υποτίμηση και αντιμετωπίζοντας αλλεπάλληλες τρικλοποδιές, τόσο στην καριέρα όσο και στην απλή επαγγελματική τους καθημερινότητα. Οι τρεις πανέξυπνες και (ομολογουμένως υπέροχες) αυτές γυναίκες, απεικονίζονται, βέβαια στην ταινία μέσα από τη βολικότατη σύμβαση ότι είναι και αυτοκόλλητες φίλες, σε μία μάλλον άκομψη ντρίπλα του σκηνοθέτη Θιόντορ Μέλφι, ο οποίος θέλει να στοιβάξει τρεις αξιοθαύμαστες ιστορίες στη συσκευασία της μίας (χώρια που μία ταινία στην οποία βαδίζουν οι τρεις έξυπνες χώρια και η λοιπή έγχρωμη πλέμπα μαζί δεν τη λες ακριβώς και γροθιά στις προκαταλήψεις, αλλά τέλος πάντων).
Το Hidden Figures εφαρμόζει μία χιλιοδοκιμασμένη συνταγή, η οποία για για μία ακόμη φορά εμφανίζει θαυματουργά αποτελέσματα, τουλάχιστον στο επίπεδο βιτρίνας και αποδοχής. Δανείζεται την αύρα μίας αξιομνημόνευτης ιστορίας και την καμουφλάρει για δική του, προκειμένου να πείσει τεχνηέντως πως και το ίδιο είναι μία αξιομνημόνευτη ταινία. Τριβελίζει με πειθαρχία, σταθερό τέμπο και όμορφο περιτύλιγμα, γύρω από το ζήτημα που θίγει, χωρίς κατά βάθος να το αγγίζει. Καταλήγει σε κορυφώσεις και συγκρούσεις που δείχνουν οριακές, αλλά κατά βάθος έχουν πλαδαρή υφή και ανάλατη γεύση. Ο Μέλφι γραπώνεται από την εξαίρεση, τη μετατρέπει σε κανόνα και καθίσταται (πιθανώς πλαγίως και άθελά του, αλλά καλό είναι να θυμόμαστε ότι η βαριά αμέλεια είναι κι αυτή κολάσιμη) τουλάχιστον προβληματικό, όσον αφορά τη διαδικασία χειραφέτησης που υποτίθεται ότι προβάλλει.
Οι διεκδικήσεις, οι μάχες και οι νίκες του Hidden Figures είναι εκλεκτικές, είναι προσχεδιασμένα ντελικάτες και απροκάλυπτα κομψές, είναι -σε τελική ανάλυση- προκατασκευασμένες και μηχανιστικές. Δεν έχουν παλμό, βάθος, διακλαδώσεις, δεν προκαλούν κανένα σφίξιμο, αλλά και καμία εξιλέωση. Διαθέτουν μονάχα την επίκληση του στυλ, αλλά όχι το ίδιο το ζουμί ενός συμπαγούς και στιλάτου ύφους. Και μοιάζουν με μία τουριστική καρτ ποστάλ, ιδανική για κάποιο φωτογραφικό λεύκωμα παλιών κακών – καλών ημερών ρατσισμού και Ψυχρού Πολέμου.
