Από σήμερα, Τετάρτη 25 Μαΐου ώς και την Παρασκευή 27 του μηνός, η Αποθήκη Α’, στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης (αίθουσες “Stavros Tornes” και “John Cassavetes”), φιλοξενεί το Offside Festival. Ένα φεστιβάλ για την ανιδιοτελή αφοσίωση. Για τη μάχη του Δαυίδ με τον Γολιάθ. Για τις ιαχές της νίκης και τα δάκρυα της ήττας. Για τις ευρύτατες κοινωνιολογικές, ανθρωπολογικές, πολιτικές διαστάσεις ενός φαινομένου που καθηλώνει τον πλανήτη από άκρη σε άκρη. Για το όπιο του λαού και τον βασιλιά των σπορ. Για το ποδόσφαιρο. Βρεθήκαμε και συνομιλήσαμε με τον πρωτεργάτη του εγχειρήματος Μιχάλη Σπανό της Parenthesis, για αυτό το ξεχωριστό φεστιβάλ που ντεμπουτάρει στην Ελλάδα.
-Μιχάλη, καταρχάς, πώς προέκυψε η ιδέα για ένα τόσο πρωτότυπο κινηματογραφικό φεστιβάλ, που όμοιό του δεν υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα;
-Ως Parenthesis, είχαμε από παλιά κατά νου να καταπιαστούμε με το ποδόσφαιρο, ένα από τα μαζικότερα κοινωνικά φαινόμενα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Όχι όμως με τη μορφή της οργάνωσης αθλητικών δρώμενων, αλλά από το δικό μας πόστο ειδίκευσης, τη διεξαγωγή πολιτιστικών events και φεστιβάλ. Η αρχική σπίθα γεννήθηκε πριν 3 χρόνια, όταν αντικρίσαμε στη Βαρκελώνη μία αφίσα. Το Offside Festival ήταν ένα μικρής κλίμακας φεστιβάλ, το οποίο διοργάνωναν 3 παιδιά, με τα οποία ήρθαμε σε επαφή και κατόπιν, αποφασίσαμε πως άξιζε τον κόπο να αποπειραθούμε μία «εξαγωγή» αυτού του project στην Ελλάδα. Επομένως, ήταν μία πρωτόλεια ιδέα που μετουσιώθηκε σε πράξη, δεν υπήρχε δηλαδή από πίσω κάποιο μεγαλεπήβολο σχέδιο. Από εδώ και πέρα, θα πορευτούμε ανάλογα με τις δυνατότητες που έχουμε και ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύπτουν.
–Μιχάλη, πιστεύεις ότι οι ιδιότητες του φανατικου ποδοσφαιρόφιλους και του σινεφίλ είναι συμβατές;
-Ειλικρινά, δεν ξέρω αν ο τυπικός ποδοσφαιρόφιλος μπορεί να μετατραπεί σε φανατικό σινεφίλ και δεν νομίζω πως είναι αυτός ο στόχος μας. Δεν θέλουμε να προσφέρουμε οποιουδήποτε είδους σινεφίλ παίδευση, αλλά να ωθήσουμε ένα φανατικό ποδοσφαιρόφιλο να δει το άθλημα που αγαπά από μία άλλη σκοπιά, πιο σύνθετη, πιο διεξοδική, χωρίς φυσικά να του αλλάξουμε την ιδιοσυγκρασία. Γι’ αυτό και επιλέξαμε σε αρχική φάση και το μέσο του ντοκιμαντέρ, και όχι ας πούμε τις ταινίες μυθοπλασίας, το οποίο είναι πιο άμεσο και αποπνέει σε μεγάλο βαθμό τη σύνδεση των ανθρώπων που αγαπούν το ποδόσφαιρο με ένα άθλημα που συναρπάζει τα πλήθη.
-Ποια ήταν τα κριτήρια επιλογής των ταινιών σε αυτή την παρθενική διοργάνωση;
-Δεδομένου ότι διοργανώνεται για πρώτη φορά ένα τέτοιου είδους φεστιβάλ στην Ελλάδα, προσπαθήσαμε να κρατήσουμε μία ισορροπία ανάμεσα σε επιλογές που αφενός θα προσελκύσουν κόσμο κι αφετέρου θα ξεφεύγουν από τις καθιερωμένες νόρμες που επικρατούν στην κοινή γνώμη για το ποδόσφαιρο. Στοχεύσαμε επομένως τόσο σε ντοκιμαντέρ όπου παρελαύνουν αναγνωρίσιμες φιγούρες όσο και σε ντοκιμαντέρ που αναδεικνύουν την κοινωνική διάσταση του αθλήματος, όσο και τις πολιτικές – ιδεολογικές του προεκτάσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της δεύτερης κατηγορίας είναι το ντοκιμαντέρ Δημοκρατία σε μαύρο και λευκό, που περιστρέφεται γύρω από την περσόνα του Βραζιλιάνου ποδοσφαιριστή Σόκρατες, ο οποίος υπήρξε χαρισματική προσωπικότητα εντός και εκτός γηπέδων. Ο Σόκρατες, βασιζόμενος στην τεράστια λαϊκή δημοφιλία του ποδοσφαίρου στη Βραζιλία, προσπάθησε να διαδώσει τις αντί-δικτατορικές και φίλο-δημοκρατικές του πεποιθήσεις, με στόχο να αγγίξει ένα μεγάλο κομμάτι των απλών ανθρώπων και τα κατάφερε σε μεγάλο βαθμό.
-Ποια είναι τα δικά σας (ή και τα δικά σου) μελλοντικά σχέδια για το Offside Festival;
-Όσον αφορά τις μελλοντικές μας επιδιώξεις, προσωπικό μου όνειρο είναι να καθιερωθεί το Offside Festival ως μία ποδοσφαιρική – κινηματογραφική γιορτή, στον όμορφο χώρο του λιμανιού, με workshops, εκδηλώσεις ποικίλου τύπου και παιδιά να παίζουν ολημερίς. Ως προς το αμιγώς κινηματογραφικό κομμάτι, για να κάνω και μία σύνδεση με μία προηγούμενη ερώτηση, όταν κάποια στιγμή μεγαλώσει και ωριμάσει το Offside, δεν θα αποκλείαμε την πιθανότητα να προσθέσουμε στο πρόγραμμα φιλμ μυθοπλασίας, αλλά και μικρού μήκους ταινίες. Προς το παρόν, δεν εξετάζουμε αυτό το ενδεχόμενο, γιατί μια τέτοια κίνηση πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά και να είμαστε έτοιμοι από κάθε άποψη. Για παράδειγμα, θα επιθυμούσαμε κάποια στιγμή να προβάλλεται ένα slot με πολλές μικρού μήκους ταινίες, με τον κόσμο να μπορεί να μπαίνει και να βγαίνει από την αίθουσα όποια στιγμή θέλει, ενώ δική μου προσωπική φαντασίωση είναι να προβάλουμε κάποια στιγμή τη θρυλική ταινία Η μεγάλη απόδραση των 11, του Τζον Χιούστον.
-Πέρα από τις ταινίες, υπάρχει και μία εντυπωσιακή παράλληλη εκδήλωση με το πέρας του φεστιβάλ, το Σάββατο. Θα ήθελες να μας πεις δύο λόγια;
-Γενικότερα μιλώντας, τα τέλη Μαΐου είναι μία περίοδος όπου το ποδοσφαιρικό ενδιαφέρον κορυφώνεται, με τα πρωταθλήματα να φτάνουν στο τέλος τους, τους τελικούς των ευρωπαϊκών διοργανώσεων να κοντοζυγώνουν, ενώ φέτος βρισκόμαστε και σε κατάσταση αναμονής για το EURO 2016. Θα ήταν λοιπόν αδύνατο το Offside Festival να μην συνδεθεί και με τον σαββατιάτικο (στις 28 Μαΐου) μαδριλένικο τελικό του Champions’ League μεταξύ Ρεάλ και Ατλέτικο. Κοινός παρονομαστής και συνδετικός κρίκος είναι η Heineken, η οποία είναι χορηγός τόσο του Champions’ League όσο και του Offside Festival. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο λοιπόν, ο οποίος θα ανοίξει τις πύλες του στις 19.00, περιμένουμε όλους τους θεατές του Offside να παρακολουθήσουν μαζί μας τον τελικό, σε ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων που ξεκινά από τις 20.00. Το μενού περιλαμβάνει ποδοσφαιράκια, PlayStation, πίτσες και μπύρες και γενικά ό,τι λαχταρά ένας ποδοσφαιρόφιλος μία τέτοια βραδιά.
-Σε ευχαριστούμε πολύ Μιχάλη και καλή τύχη σε αυτό το όμορφο εγχείρημα. Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας οτιδήποτε άλλο, κάποιο ευτράπελο ή καποιο συμβάν από το making of του φεστιβάλ;
-Μία, ας πούμε, ανέκδοτη ιστορία, την οποία θα ήθελα να μοιραστώ είναι ότι προσπαθήσαμε –και παρά τρίχα δεν κατορθώσαμε λόγω υποχρεώσεών του– να έχουμε τον Ισπανό πρώην σταρ των Βαλένθια, Λάτσιο και Μπαρτσελόνα, Γκαΐθκα Θαμπάλα Μεντιέτα ως dj σε ένα μεγάλο closing party που ήταν στα πλάνα μας. Την επόμενη φορά, νομίζω πως θα τα καταφέρουμε!
Προχωρούμε, μετά τη συνέντευξη με τον Μιχάλη Σπανό, ευθύς αμέσως σε μία ευσύνοπτη παρουσίαση του προγράμματος του Offside Festival.
Τετάρτη 25/5
20:00 – John Cassavetes: Δημοκρατία σε μαύρο και λευκό (90’)
Στις αρχές του 1982, η Βραζιλία διανύει τον 18ο χρόνο στρατιωτικής δικτατορίας. Μία ποδοσφαιρική ομάδα αποφασίζει να διδάξει Δημοκρατία. Ένας ποδοσφαιρικός σταρ αποφασίζει ότι ο αληθινός του ρόλος είναι σημαντικότερος εκτός, παρά εντός γηπέδου. Η ιστορία της «Δημοκρατίας της Κορίνθιανς» και του ακαταμάχητα γοητευτικού Σόκρατες.
20:30 – Stavros Tornes: Barça Dreams (120’)
Από το 1899, όταν και ιδρύθηκε, μέχρι και σήμερα, το καμάρι της Καταλονίας κινείται στον αστερισμό ενός απλού, αλλά τρομερά περιεκτικού moto: Més que un club. Η ιστορία μιας ομάδας, που είναι περισσότερο από μία ομάδα.
22:00 – John Cassavetes: Το τελευταίο παιχνίδι – 40 χρόνια Γιόχαν Κρόιφ στην Καταλονία (70’)
Ο προσφάτως εκλιπών Ιπτάμενος Ολλανδός συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με την περιοχή της Καταλονίας, αφήνοντας ανεξίτηλα το στίγμα του στη συλλογική ψυχοσύνθεση των ντόπιων. Ντοκιμαντέρ που είχε γυριστεί με αφορμή τη συμπλήρωση 40 ετών από την έλευση του Κρόιφ από τον Άγιαξ στη Μπαρτσελόνα.
Πέμπτη 26/5
20:00 – Stavros Tornes: Football Rebels (104’)
O ένας και μοναδικός και αξεπέραστος και γαμηστερός Ερίκ Καντονά μας παρουσιάζει τις ιστορίες πέντε ποδοσφαιριστών (μεταξύ των οποίων και ο Σόκρατες, που αναφέραμε πιο πάνω) που έθεσαν τη φήμη και το όνομά τους στις υπηρεσίες της ειρήνης, της προάσπισης των κοινωνικών δικαιωμάτων και της Δημοκρατίας.
21:00 – John Cassavetes: Το άλλο ποδόσφαιρο (94’)
Από τη μια, το ποδόσφαιρο των εκατομμυρίων, των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, των σκανδάλων, των φλας, των σταρ, των χορηγιών, του τζόγου. Από την άλλη, το ποδόσφαιρο στην πιο αγνή και άδολη μορφή του, όπως στα ερασιτεχνικές κατηγορίες της Αργεντινής. Ποδοσφαιρικά παραμύθια κρυμμένα σε αθέατες γωνιές, μακριά από τη φανταχτερή βιτρίνα.
22:00 – Stavros Tornes: I believe in miracles (104’)
Ο ταραχώδης βίος και τα θαυμαστά έργα ενός προπονητή, που δεν έμοιαζε με κανέναν άλλο. Ο μυθικός Μπράιαν Κλαφ ήταν οξύθυμος, παρορμητικός, ασυμβίβαστος και χωρίς να προσαρμόσει ούτε για μία σπιθαμή τον χαρακτήρα του σε «επαγγελματικά» δεδομένα, οδήγησε τη Νότιγχαμ Φόρεστ από την απόλυτη αφάνεια στην κορυφή της Ευρώπης. Μία διαδρομή με ιλιγγιώδη ταχύτητα και σπασμένα φρένα.
Παρασκευή 27/5
19:30 – Stavros Tornes: I believe in miracles (104’)
20:00 – John Cassavetes: Gascoigne (90’
Κάποιοι γεννιούνται μέτριοι και συνηθισμένοι. Κάποιοι γεννιούνται με χαρίσματα. Κάποιοι γεννιούνται με δαίμονες να τους συνοδεύουν από την πρώτη στιγμή. Κάποιοι άλλοι, γεννιούνται σε μία μόνιμη τραμπάλα μεταξύ της ευλογίας και της κατάρας. Όπως ο αυθεντικά ταλαντούχος κι ακόμη πιο αυθεντικά θεοπάλαβος Πολ Γκασκόιν.
21:45 – Stavros Tornes: Barça Dreams (120’)
22.00 – John Cassavetes: This is Soderstadion (82’)
Το γήπεδο ως τόπος ιερός. Το γήπεδο ως άβατο και καταφύγιο. Το γήπεδο ως μουσείο αναμνήσεων, ενηλικίωσης, διαψευσμένων ονείρων. Το γήπεδο ως αποφυγή της πραγματικότητας και παραβολή για την ίδια τη ζωή. Οι οπαδοί της σουηδικής Χάμαρμπι αποχαιρετούν την παραδοσιακή τους έδρα, που θα γκρεμιστεί και μαζί της αποχαιρετούν ένα κομμάτι της ζωής τους.
