Κανάλι : Canal+
Δημιουργοί : Caroline Benjo, Jimmy Desmarais
Πρωταγωνιστούν : Anne Consigny, Yara Pilartz, Jenna Thiam, Frédéric Pierrot, Jean-François Sivadier, Clotilde Hesme, Pierre Perrier, Céline Sallette, Swann Nambotin, Guillaume Gouix, Ana Girardot
Διάρκεια επεισοδίου : 52′
“Συγγνώμη που άργησα μαμά, συνέβη κάτι πολύ περίεργο. Δε θυμάμαι τι ακριβώς έγινε, αλλά ξύπνησα στο βουνό, δίπλα στο φράγμα, κι έπρεπε να περπατήσω μέχρι εδώ. Πεινάω πάρα πολύ, μαμά”.
Η έννοια “γαλλική τηλεόραση” δεν είναι κάτι που συναντάται γενικά με ενθουσιασμό, ειδικότερα όταν μιλάμε συγκεκριμένα για τηλεοπτικές σειρές. Ούτε και εγώ ενθουσιάστηκα λοιπόν στο άκουσμα της σειράς Les Revenants (αγγλιστί The Returned) που σάρωσε τηλεθεάσεις και κριτικές, ακόμα κι όταν έμαθα για την τεράστια επιτυχία που γνώρισε η προβολή της στη Μ. Βρετανία, ούτε καν όταν πληροφορήθηκα ότι μεταφέρεται και στην αμερικανική τηλεόραση, ενώ θα προβάλλεται από φέτος και η αυθεντική εκδοχή της (στα γαλλικά, το οποίο είναι άθλος) στην άλλη άκρη του Ατλαντικού (Sundance Channel) αλλά και στην Αυστραλία. Ωστόσο, ο Κώστας με ζάλισε. Μετά με ζάλισε και ο Αλέξανδρος, ο οποίος μάλιστα έγραψε και μια εξαιρετική κριτική για την υπέροχη μουσική της σειράς από τους Mogwai για το Cinedogs.gr. Είδα ότι είναι και μόλις 8 επεισόδια η σεζόν, μου φάνηκε και λίγο ιντριγκαδόρικο το story, ε, λύγισα.
Σε μια ειδυλλιακή μικρή πόλη της Νότιας Γαλλίας, στους πρόποδες των Άλπεων, οι νεκροί επιστρέφουν. Το πιο ενδιαφέρον από όλα, είναι ότι δεν έχουν την παραμικρή επίγνωση ότι είναι νεκροί. Δεν θυμούνται τίποτα, δεν αντιλαμβάνονται το πώς, το γιατί και το τι συνέβη και γενικά, προκαλούν χάος στη μικρή, κλειστοφοβική κοινωνία της πόλης. Ένα κορίτσι που επιστρέφει στην οικογένειά του, άλλοτε χαμένο σε ένα τραγικό δυστύχημα. Ένα μυστηριώδες αγοράκι που κολλάει στη φούστα μιας νοσοκόμας με ομιχλώδες, φρικτό παρελθόν. Ένας νεαρός που ψάχνει την έγκυο μνηστή του, τώρα πια παντρεμένη με άλλον και με μια κόρη 10 ετών. Ένας διαταραγμένος, βίαιος άνδρας που θέλει να πάρει εκδίκηση από τον αδερφό του για αυτό που του έκανε. Άνδρες και γυναίκες, χαμένοι για δεκαετίες ολόκληρες. Παιδιά. Αδέρφια. Μητέρες. Και μια κοπέλα που έχει μια παράξενη σχέση με “αυτούς που επέστρεψαν” και βλέπει οράματα όταν κάνει σεξ (προφανώς γιατί τα φύλλα δάφνης ή άλλων… φυτών είναι πια πολύ mainstream). Παράλληλα, τα ανεξήγητα φαινόμενα συνδέονται με την ολοένα χαμηλότερη στάθμη της λίμνης, τα ζώα που ανακαλύπτονται πνιγμένα μέσα σε αυτήν και μια μεταφυσική χωροχρονική “λούπα” που δεν επιτρέπει σε κανέναν να φύγει από την πόλη.
Όποιος πει ότι δεν ψήνεται από την περιγραφή, ψεύδεται και ντροπή του. Η σειρά, βασισμένη στην ομότιτλη γαλλική ταινία του 2004 έχει πολλά θετικά στοιχεία, πέρα από το γεγονός ότι έγινε μόδα και δημιούργησε άμεσα hype. Η πνιγηρή ατμόσφαιρα που προσδίδει ο αργός ρυθμός και το τοπίο της μικρής πόλης Annecy όπου είναι γυρισμένη η σειρά και θυμίζει έντονα το αιθέριο και απόκοσμο σκηνικό του Twin Peaks του David Lynch, συμβάλουν τα μέγιστα στη δημιουργία ενός σκοτεινού κλίματος που συνάδει με την παλιά καλή συνταγή των θρίλερ : υποβόσκουσα ένταση που σπάνια απελευθερώνεται και διατηρείται λίγο κάτω από το σημείο βρασμού, κρατώντας το θεατή συνεχώς στην άκρη του καθίσματος, αναγκάζοντάς τον να υπομείνει ένα αδιάκοπο σφίξιμο και τη δυσάρεστη αίσθηση της επικείμενης τραγωδίας που αποπνέει η οθόνη. Χωρίς εφέ και φτηνά τρομακτικά τρικ, ακόμα και η καταπληκτική μουσική των Mogwai κρατά το ίδιο τέμπο. Η κινηματογράφηση θυμίζει έντονα ευρωπαϊκό κινηματογράφο, ενώ οι ερμηνείες είναι επί το πλείστον εύστοχες και απέριττες (ξεχωρίζουν οι εκπληκτικοί Pierrot, Perrier και Sallette και ο μικρός Swann Nambotin).
Από κει και πέρα, η σειρά δίνει νέα πνοή στην έννοια των ζωντανών νεκρών. Δεν υπάρχουν τα άβουλα, τερατόμορφα ζόμπι. Οι νεκροί είναι άνθρωποι όπως και οι ζωντανοί, δεν ξεχωρίζουν, σκέφτονται, μιλούν, νιώθουν, μετανιώνουν. Ακόμα, είναι ιδανικά μετρημένη η χρήση του σεξ αλλά και των κάθε λογής “σκληρών” σκηνών σε σωστή δοσολογία : είναι μέρος της πλοκής και εξαρτώνται από αυτήν, χωρίς να καθορίζουν τη σειρά ή να στερούν το νόημα, αποσπώντας την προσοχή του θεατή με υπερβολές. Εξάλλου, οι χαρακτήρες παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο οι ζωντανοί όσο και οι … λιγότερο ζωντανοί. Οι συμπεριφορές τους αποφεύγουν σε ικανοποιητικό βαθμό τα κλισέ που θα περίμενε κανείς, οι εντάσεις και οι συγκρούσεις μοιάζουν αυθεντικές και δικαιολογημένες, όπως και τα συναισθήματα και οι φοβίες. Ωστόσο, υπάρχουν και φορές που κάποιες αντιδράσεις μοιάζουν κομμάτι αφύσικες, ίσως λίγο υποτονικές, σαν στιγμιαίες σεναριακές ευκολίες για την προώθηση της πλοκής.
Είναι λοιπόν τόσο καλό το Les Revenants; Όχι. Ούτε κατά διάνοια. Είναι μια πολύ φιλότιμη και αξιέπαινη προσπάθεια, και είναι στιγμές που το αποτέλεσμα μοιάζει κλάσεις ανώτερο από οτιδήποτε άλλο κυκλοφορεί στο είδος και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού. Διαθέτει ένα εξαιρετικό υλικό, μια ποιοτική πρώτη ύλη. Μοιάζει όμως άγουρο. Οι δημιουργοί δείχνουν ανέτοιμοι να διαχειριστούν την κατάσταση και ως αποτέλεσμα κουράζουν το θεατή. Υπάρχουν στιγμές που η ψυχολογική πίεση που ασκεί στο κοινό είναι βεβιασμένη και σχεδόν καταναγκαστική, ενώ το μεγαλύτερο μείον της σειράς είναι η ίδια της η – αναπάντεχη, ίσως – επιτυχία: σχεδόν κάθε επεισόδιο κλείνει με cliffhanger και, στον θεατή που ψάχνει απεγνωσμένα απαντήσεις για κάποια τουλάχιστον από τα ανεξήγητα μυστήρια που πολλαπλασιάζονται, μάλιστα, σταδιακά, η σειρά δεν προσφέρει απολύτως τίποτα παρά μόνο νέους γρίφους, ώσπου να φτάσει στο μεγαλύτερο cliffhanger όλων, στο φινάλε της σεζόν. Ίσως έχει να κάνει με το γεγονός ότι ανανεώθηκε για δεύτερη σεζόν και οι δημιουργοί αποφάσισαν να προχωρήσουν σε ένα stretching της ιστορίας, ίσως απλά να ήταν αυτός ο προγραμματισμός. Το ζήτημα πάντως είναι πως, όσο κι αν η σειρά είναι εθιστική – που πραγματικά είναι, παρά τα όποια θέματά της – , δεν στέκεται έντιμη απέναντι στο κοινό της, μόνο “παίζει” μαζί του, ξανά και ξανά, χωρίς να προσφέρει την παραμικρή ικανοποίηση της όλο και περισσότερο διογκούμενης περιέργειας που τού προκαλεί.
Για τους λάτρεις του είδους, τα 8 επεισόδια δεν θα είναι χαμένος χρόνος, το αντίθετο. Οι υπόλοιποι, ωστόσο, μπορεί να παραδώσετε πνεύμα, απηυδισμένοι, αρκετά νωρίτερα. Μόνο και μόνο για τους λόγους της καλλιτεχνικής αρτιότητας και της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας ιδέας, προσωπικά θα δώσω 2 ή 3 ακόμα επεισόδια, όταν η δεύτερη σεζόν προβληθεί, κάτι που πάντως αργεί ακόμα και είναι προγραμματισμένο να γίνει το Νοέμβριο του 2014. Αν ούτε και τότε φανεί διάθεση να δωθούν μερικές απαντήσεις και η σειρά συνεχίσει να “προκαλεί” χωρίς κόστος, αυτό θα είναι και το τέλος.
