Σκηνοθεσία: Σον Ντέρκιν
Παίζουν: Ελίζαμπεθ Όλσεν, Τζον Χοκς, Σάρα Πόλσον
Διάρκεια: 120’
Μεταφρασμένος τίτλος: “Μάρθα, Μάρσι, Μέι, Μαρλίν”
Θυμάστε μήπως τις δίδυμες αδερφές Μέρι-Κέιτ και Άσλεϊ Όλσεν, οι οποίες έγιναν διάσημες και ζάμπλουτες από πολύ μικρές, χάρη στα σχεδόν ολόιδια χαριτωμένα προσωπάκια τους; Αφότου πρωταγωνίστησαν σε αμέτρητες σαχλές ταινίες για όλη την οικογένεια μέχρι να μεγαλώσουν (γεννημένες το 1986 παρεμπιπτόντως), το έριξαν στη μόδα και τις επιχειρήσεις και έγιναν ακόμη πιο πλούσιες. Την καλλιτεχνική τιμή της φαμίλιας Όλσεν κλήθηκε να περισώσει το νεότερο βλαστάρι της, η δεσποινίς Ελίζαμπεθ Όλσεν και ήδη από το πρώτο δείγμα γραφής, ήταν φανερό πως θα τα πάει περίφημα.
Το Martha Marcy May Marlene, πέρα από βάπτισμα του πυρός για την όμορφη Ελίζαμπεθ, υπήρξε και το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Καναδού Σον Ντέρκιν, ο οποίος έφυγε από το Φεστιβάλ του Σάντανς, το 2011, με το Βραβείο Σκηνοθεσίας στις αποσκευές του, αλλά δυστυχώς δεν έχει γυρίσει έκτοτε κάποια ταινία. Με το ντεμπούτο του, πάντως, μας παρέδωσε ένα ατόφιο δείγμα αμερικάνικου underground, διαλέγοντας τον δρόμο τον λιγότερο ταξιδεμένο (και άρα πιο δύσβατο), προκειμένου να φτάσει στον προορισμό του.
Εν αρχή ην ο τίτλος. Ποιες είναι όλες αυτές οι γυναίκες με τα παραπλήσια ονόματα; Η απάντηση είναι το ένα και το αυτό πρόσωπο, το οποίο πασχίζει απεγνωσμένα να βρει την ταυτότητά του. Nα γαντζωθεί από κάπου ή κάποιον. Αλλάζει μάσκες, προσωπεία και φορεσιές, παλεύοντας να αποκρυσταλλώσει μια ουσία, η οποία συνέχει γλιστρά σαν άμμος από τα χέρια. Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά αυτού του κοριτσιού; Είναι επιθετική, αλλά έχει και στιγμές γαλήνης και ηρεμίας. Μπορεί να προσβάλει και χύσει δηλητήριο, αλλά με τίποτα δεν θα τη χαρακτηρίζαμε κακόβουλη. Είναι ένα επαναστατημένο νιάτο, αλλά ανά στιγμές η επαναστατικότητά της είναι κούφια και κενή.
Το μόνο σίγουρο είναι πως είναι αλλεργική στις στενές σχέσεις, στις οποίες καιροφυλακτεί η άσκηση εξουσίας και δεν μπορεί να προσαρμοστεί πουθενά. Ούτε στην κοινοβιακή αίρεση στην οποία βρίσκει καταφύγιο αφότου εγκαταλείψει την οικογενειακή στέγη, παρά το ότι βυθίζεται αρχικά στην παράλογη γοητεία των κανόνων που επικρατούν εκεί. Ένα αόρατο σημείο θραύσης της κρούει τον κώδωνα του κινδύνου της αυτοκαταστροφής. Η φυγή από την ψευδή ουτοπία θα αφήσει μία μόνιμη ανοιχτή πληγή. Θα προκαλεί κρίσεις αναπόλησης, αλλά και εκρήξεις τρόμου στην πιθανότητα εκ νέου συνεύρεσης. Τι θα συμβεί όμως όταν και η επιστροφή στα οικεία αποδειχθεί παταγώδης αποτυχία; Τι θα γίνει τότε; Τότε, τι κρίμα, παντού περισσεύεις και παντού ξεψυχάς. Tότε τι κρίμα, δεν χωράς πουθενά, όπως έλεγε και ένα τραγούδι.
Αυτό ακριβώς το «πουθενά» προσπαθεί να ψηλαφίσει ο Ντέρκιν, μέσα από συνεχή flashbacks και μία αίσθηση στασιμότητας και υφέρπουσας απειλής σε παρόντα χρόνο. Δεν καταφεύγει στη φυγόπονο λύση της θριλεροειδούς κατασκευής, αλλά χτίζει την επιδιωκόμενη ένταση κυρίως μέσα από την αίσθηση της κενότητας, της ανυπαρξίας σκοπού και εναλλακτικής. Οι στιγμές δίχως νόημα είναι ακριβώς το σημείο – κλειδί που προσδίδει το γενικότερο νόημα. Τα πράγματα μπορούν να γίνουν μόνο χειρότερα για έναν άνθρωπο που παραείναι πολιτισμένος για να ζει σαν αγρίμι, παραείναι αγρίμι για να ζει με τις κοινωνικές συμβάσεις. Η αδιόρατη χροιά ολίσθησης απεικονίζεται κυρίως στην υποδόρια ανησυχία της αδερφής της ηρωίδας μας, η οποία νιώθει πως τα νιάτα και η ζουμερή φρεσκάδα της δεύτερης απειλούν τον γάμο της. Δεν θα συμβεί απολύτως τίποτα, πόσο προβλέψιμο θα ήταν εξάλλου, το εν δυνάμει είναι πάντοτε αρκετό. Η ανάγκη της απειλής συσπειρώνει, αποκρούει, συγκολλά.
Το φινάλε, συνετά και μετρημένα, θα αφήσει μία γεύση μετέωρη και ασαφή, σαν μια πικρή μπουκιά άγουρου φρούτου που μόλις κόπηκε από το δέντρο. Η μόνη λύση που επιφυλάσσεται σε τέτοιες καταστάσεις αποτυχίας και ελλιπούς προσαρμογής είναι η προφανής: η απόσυρση. Το πρόβλημα είναι άλυτο, ο εγκλεισμός φαντάζει η μόνη διέξοδος, με την κρυφή ελπίδα να καταλήξει οικειοθελής ιδρυματισμός. Από μακριά και αγαπημένοι, με ευχές για σταθεροποίηση αλλά όχι και για θεαματική βελτίωση.
Η όμορφη πρωταγωνίστρια μας μιλάει για την ταινία, παράλληλα με το τρέιλερ αυτής
