Του Ηλία Σαπανίδη
Σκηνοθεσία: Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Πρωταγωνιστούν: Ινγκριντ Τόυλιν, Γκόυνελ Λίνμπλομ, Μπίργκερ Μάλμστεν
Διάρκεια: 95’
Μεταφρασμένος τίτλος: «Η σιωπή»
Το τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογίας της πίστης, από τον σπουδαίο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, μετά το Μέσα από το σπασμένο καθρέφτη (1961) και το Χειμωνιάτικο φως (1963). Μία από τις πιο τολμηρές, και ίσως σκληρές, δημιουργίες του Σουηδού σκηνοθέτη, η Σιωπή επικεντρώνεται στην Έστε (που αργοπεθαίνει σωματικώς) και στην μικρότερη ξαδέρφη της Άννα, (που σβήνει ψυχικώς). Στη διάρκεια ενός ταξιδιού, σε μια ανώνυμη χωρά, οι δυο τους θα απογυμνωθούν συναισθηματικά κι όλες οι απόκρυφες επιθυμίες τους θα έρθουν στη επιφάνεια. Ο Μπέργκμαν ενώνει τον γερμανικό εξπρεσιονισμό με τα ψυχολογικά δράματα δωματίου κατά τρόπο αριστοτεχνικό τρόπο, σε μια από τις πιο ιδιαίτερες και σκοτεινές δημιουργίες του.
Ο αρχικός τίτλος της ταινίας ήταν «Η σιωπή του θεού αρνητικό αποτύπωμα», και αυτή ακριβώς η θεϊκή σιωπή είναι που θα πέσει βαριά πάνω στις ατελείς και απελπισμένες ανθρώπινες υπάρξεις, με αποτέλεσμα να χαθεί η επικοινωνία και να κυριαρχούν μέσα τους το μίσος και η ζήλια. Οι τολμηρές ερωτικές σκηνές προκάλεσαν σάλο την εποχή κυκλοφορίας της ταινίας, καθώς δεν ήταν σύνηθες να απεικονίζεται στη μεγάλη οθόνη η ερωτική πράξη χωρίς κανένα ρομαντισμό και με όλη την ωμότητα των συναισθημάτων της.
Το σεξ, επί της ουσίας, χρησιμοποιήθηκε εδώ από τον Μπέργκμαν για να ειπωθεί αυτό που δεν μπορούσε να ειπωθεί με λόγια. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης θα πει τα εξής για την ταινία του: «Η αρχική μου ιδέα ήταν να κάνω μια ταινία που να υπακούει περισσότερο στους νόμους της μουσικής, παρά της δραματουργίας. Μια ταινία που να ενεργεί ρυθμικά. Τοποθετώντας όλα τα κομμάτια στη σωστή σειρά, σκεφτόμουν περισσότερο από ποτέ με μουσικούς όρους.»
Ενταγμένη σε αυτό ακριβώς το πλάνο, η μουσική θα προσφέρει μια σπάνια στιγμή επικοινωνίας ανάμεσα στις δυο γυναίκες. Με οδηγό τις ενδοσκοπικές και σπαρακτικές ερμηνείες των δυο πρωταγωνιστριών και την υπέροχη ερεβώδη φωτογραφία του τακτικού του συνεργάτη Σβεν Νίκβιστ -η όποια φλερτάρει με τον γερμανικό εξπρεσιονισμό αλλά δεν περιορίζεται σε ένα απλό φόρο τιμής- ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν ξετυλίγει το μυστήριο της ανθρώπινης φύσης. Και αρθρώνει μία εύγλωττη «σιωπή» που αποδεικνύεται πιο ηχηρή από οποιεσδήποτε λέξεις ή κραυγές.
