Νά’μαστε πάλι εδώ, Ανδρέα…
Μια που χθες συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από την 3η του Σεπτέμβρη 1974, με την ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑ.ΣΟ.Κ,. όπως τη διατύπωσε ο Ανδρέας Παπανδρέου, μας επιτρέπετε να ξεκινήσουμε κάπως έτσι, με το τραγούδι σε στίχους του Μανώλη Ρασούλη, όπου απευθύνεται στον συνθέτη, σ’ έναν άλλο Ανδρέα, στον Μικρούτσικο… Επιστρέφουμε λοιπόν για άλλη μια φορά, την 25η στα τελευταία 27 χρόνια, στην αγαπημένη πόλη της Δράμας, για να παρακολουθήσουμε το πρόγραμμα της σημαντικότερης διοργάνωσης ταινιών μικρού μήκους της χώρας μας. Πλησιάζει τον μισό αιώνα ζωής, τον οποίο και θα κλείσει σε τρία χρόνια από σήμερα, το Φεστιβάλ που ιδρύθηκε από μια μικρή ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι αποτελούσαν την Κινηματογραφική Λέσχη Δράμας. Μπροστάρης και πρώτος του Καλλιτεχνικός Διευθυντής ένας κριτικός κινηματογράφου, ο Αλέξης Δερμεντζόγλου, Δραμινός ο ίδιος, κατανόησε την ανάγκη τα φιλμ μικρού μήκους να αναπνεύσουν καθαρό αέρα, να μην πνίγονται από τον όγκο των πιο δημοφιλών ταινιών μεγάλης διάρκειας, όπως συνέβαινε προφανώς στη Θεσσαλονίκη τότε. Με την τεράστια συνδρομή και του επόμενου Καλλιτεχνικού Διευθυντή, του πρόωρα αποβιώσαντος Αντώνη Παπαδόπουλου, αλλά και την αμέριστη συμπαράσταση των τοπικών Αρχών, το Φεστιβάλ μεγάλωσε ταχύτατα και διεθνοποιήθηκε. Έφτασε έτσι και στην τωρινή του μορφή, υπό την κατευθυντήρια μπαγκέτα πλέον του σκηνοθέτη Γιάννη Σακαρίδη. Ακολουθεί με συνέπεια τα προστάγματα των καιρών, ανοίγεται σε νέους ορίζοντες, θεσμοθετεί περισσότερα τμήματα (λ.χ. το “Short and green” και το “Kiddo”), αλλά – κακά τα ψέματα – πάντα βασίζεται καίρια στην εγχώρια παραγωγή, στη δουλειά των Ελλήνων μικρομηκάδων. Αυτήν θα σας παρουσιάσουμε για άλλη μια χρονιά εδώ, όπως συνηθίζουμε άλλωστε, χωρίς να εισερχόμαστε σε άλλα παράλληλα γεγονότα. Το ελληνικό σινεμά μας ενδιαφέρει πρώτιστα, οπότε…
Honeymoon
Σενάριο – σκηνοθεσία: Άλκι Παπασταθόπουλος
Παϊζουν: Μαίρη Πετρούλιου, Νάσια Συντέτα, Θεόφιλος Μανόλογλου
Διάρκεια: 24΄
Έχοντας, όπως μας πληροφορεί ο φεστιβαλικός κατάλογος, παρελθόν σε ταινίες με αποκλειστικά queer θεματική, το (όπως αυτοπροσδιορίζεται) Άλκι Παπασταθόπουλος στήνει στο -καλοφτιαγμένο και βραβευμένο στο Παλμ Σπρινγκς- Honeymοon τη δική του Θέλμα και Λουίζ, με ηρωίδες προερχόμενες από το τρίτο φύλο. Δύο τρανς άτομα λοιπόν βιώνουν στην καθημερινότητά τους γενικότερα, αλλά και στη φιλμική μέρα τους ειδικότερα, την αφόρητη καταπίεση του “κανονικού” περίγυρου, όπως αυτοκαθορίζεται και από τον οδηγό ενός λεωφορείου, που τα παρατά στο πουθενά της εθνικής οδού, τάχα και για προστασία από το bullying των άλλων. Το εξωτερικό, στην περίπτωσή μας η Γαλλία, μοιάζει μια διέξοδος για το πιο πονεμένο από τα δύο πλάσματα, σε μια ιστορία έρωτα και αναρχίας, για να θυμηθούμε και τη Λίνα Βερτμίλερ. Υπάρχει όμως η κρατική η βία, όπως υπάρχουν και οι καθωσπρέπει οικογενειάρχες / μπαμπάδες, οι οποίοι τη βρίσκουν και κάπως αλλιώς, αλλά δηλώνουν αγαπησιάρηδες κ.ο.κ. Χωράει happy end σε μια τέτοια περίσταση; Διαλέγετε και παίρνετε…
Zange
Σενάριο – σκηνοθεσία: Ίρις Μπαγλανέα
Παίζουν: Ρόζα Προδρόμου, Θοδωρής Κορόζης, Ελένη Τρίγκα, Έκτορας Μαμμάσης
Διάρκεια: 17΄
Μετά το εξαιρετικό και βραβευμένο από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου ντεμπούτο της με το Goads, η Ίρις Μπαγλανέα επιστρέφει στη Δράμα. Μια τετραμελής φαμίλια, απομονωμένη να φυλλάσσει μια αλυκή, απολαμβάνει τα υπέρ και τα κατά της ζωής σε έναν εντυπωσιακό οπτικά υδροβιότοπο, πλάι σε έναν φάρο. Τα δυο παιδιά παίζουν μόνα τους, με ό,τι μπορεί να τους παρέχει ως παιχνίδι η ίδια η φύση, μην ξέροντας ακόμα τι εστί φόβος. Είναι μικρά, αλλά αντιλαμβάνονται ότι δυο κορυφαία γεγονότα έρχονται: η γέννηση του τρίτου παιδιού της οικογένειας, αλλά και το φυσικό τέλος του πατέρα. Ο θάνατος και η ζωή σε κοντινή αλληλουχία, οδηγούν τα μικρά παιδιά σε πρόωρη εφηβεία, που με τη σειρά της θα φέρει το δίχως άλλο και την πρόωρη ενηλικίωση. Η χαραγμένη γραμμή στο μητρικό σώμα, αλλά κι η άλλη στην άμμο δεν είναι ευθείες. Ούτε η ζωή, άλλωστε. Τα παιδικά όνειρα εύκολα μπορεί να γίνουν φρικτοί εφιάλτες, που αντιμετωπίζονται μόνο με την παρηγοριά του άλλου. Η ισχύς εν τη οικογενειακή ενώσει, σε ένα τελικό πλάνο που κλείνει το πιθανά τελειότερο εικαστικά, φωτογραφικά και σκηνοθετικά δημιούργημα του φετινού φεστιβάλ. Βιαζόμαστε; Ίσως, αλλά η εικόνα μας μάγεψε…
Skeleton Tree
Σενάριο – σκηνοθεσία: Χάρης Ζαλαβράς
Παίζουν: Αλέξανδρος Λογοθέτης, Χρύσα Κλούβα
Διάρκεια: 17΄
Μετά την άγνωστη στον γράφοντα Άτροπο του 2019, ο Χάρης Ζαλαβράς φέρνει στη Δράμα τη δεύτερη μικρού μήκους ταινία του. Το Skeleton Tree ως τίτλος είναι αυτό που ενσαρκώνει ο ήρωάς του, ο εξαιρετικός Αλέξανδρος Λογοθέτης. Ένας οργανισμός πάλαι ποτέ γεμάτος ζωή, ο οποίος πια έχει νεκρώσει, πεθαίνει. Φτιάχνοντας ένα φιλμ κλειστού, σκοτεινού, αποπνικτικού χώρου, με σαφή θεατρική δομή, αλλά και θαυμάσιο (ατακαδόρικο) σενάριο, ο δημιουργός μιλά για τους τόσους γύρω μας, που οι τραγωδίες της ζωής έσπρωξαν ενίοτε στην καταφυγή στην έσχατη (από κάθε άποψη) “λύση”, στο θάνατο. Είναι δυνατό ποτέ αυτό να είναι διέξοδος; Ένα τυχαίο γεγονός μπορεί να αλλάξει τα πάντα… ή όχι; Με διαλόγους που πείθουν, ανάμεσα στον Λογοθέτη και την επίσης πολύ καλή Χρύσα Κλούβα, αλλά και με συμβολισμούς απλούς πλην αποδοτικούς (λ.χ. το φαγητό θέλει κάτι παραπάνω για να νοστιμίσει πραγματικά, όπως και η καθημερινότητά μας δηλαδή), ο Ζαλαβράς μας αφήνει να αναρωτιόμαστε τι απέγινε… η μπουγάδα! Ερμηνεύστε!
7 Hz
Σενάριο – σκηνοθεσία: Μαρία Χατζάκου
Παίζουν: Φωτεινή Παπαχριστοπούλου, Θεανώ Βασιλείου, Γιώτα Αργυροπούλου
Διάρκεια: 14΄
Αν γνωρίζει κανείς ότι η Μαρία Χατζάκου ήταν παραγωγός στην Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη και στο Attenberg, μπορεί να εκπλαγεί από τα 7 Hz. Όχι όμως αν έχει δει την Αμυγδαλή που προηγήθηκε, μια εντυπωσιακή θριλεριά που είδαμε εδώ στη Δράμα πριν λίγα χρόνια. Κοινό χαρακτηριστικό των δυο αυτών μικρού μήκους; Απουσία ανδρικής παρουσίας, μόνο ανάμνηση αυτής. Οι γυναίκες είναι αυτές και μόνο μπροστά στον φακό. Εδώ μάλιστα έχουμε να κάνουμε ουσιαστικά με one woman show, καθώς οι δύο άλλες γυναικείες παρουσίες αρκούνται η μια στο να ακούμε τη φωνή της τηλεφωνικά και η άλλη στο να καθαρίζει ό,τι απέμεινε από την παρουσία της κεντρικής ηρωίδας στον δυστοπικό μελλοντικό κόσμο, στη δικτατορία του εγκλεισμού, στις πόλεις, στα σπίτια, στους θαλάμους, στις κόκκινες γραμμές. Κάθε απόπειρα απόδρασης μοιάζει απρόσφορη, όπως ήταν απρόσφορη κάθε απόπειρα εξόδου χωρίς άδεια στα χρόνια του κορωνοϊού, τα οποία ξεκάθαρα θυμάται η Χατζάκου, σε μια ταινία (κοντινής;) επιστημονικής φαντασίας. Χρήση τηλεφώνου για να πάρεις άδεια για κάθε έξοδο, απαγόρευση “άσκοπων” μετακινήσεων, θάνατος επικρεμάμενος παντού: Αυτά δεν ζήσαμε λίγο πολύ;
Τα περιστέρια αρρωσταίνουν όταν η πόλη φλέγεται
Σενάριο – σκηνοθεσία: Σταύρος Μαρκουλάκης
Παίζουν: Θάνος Κόνιαρης, Άγγελος Διαμαντής
Διάρκεια: 21΄
Βραβευμένος με Drama queer ήδη από την πρώτη του δουλειά (Madonna f64.0), ο Σταύρος Μαρκουλάκης προχωρά στην επόμενη. Ήδη “διεθνής”, αφού έφτασε ως τα διαγωνιστικά τμήματα σε Σεράγεβο και Κλερμόν Φεράν, η ταινία του Τα περιστέρια αρρωσταίνουν όταν η πόλη φλέγεται διαδραματίζεται στην πιο καυτή καλοκαιρινή μέρα του έτους. Η Αθήνα είναι η φλεγόμενη πόλη, φλεγόμενα και τα κορμιά των δυο νεαρών, που συνευρίσκονται ερωτικά ακόμα και στο δημόσιο συντριβάνι, προκειμένου να σβήσουν τη φωτιά τους… Με το περιστέρι που κλείνεται αρχικά στο δωμάτιο, και κατόπιν οι ίδιοι φυλακίζουν, συμβολίζεται ο παγιδευμένος στην ελληνική αστική πραγματικότητα έρωτάς τους, που είναι μάλλον καταδικασμένος να πεθάνει και μόνο ονειρικά ίσως μπορεί να βρει διέξοδο διαφυγής. Πιθανά σε ένα άλλο σύμπαν, είναι η άποψη του δημιουργού, σε ένα φιλμ που φυλακίζεται με τη σειρά του σε ορισμένες αμπελοφιλοσοφικές αναζητήσεις των ηρώων του…