Κυρία Νίτσα
Σενάριο – σκηνοθεσία: Νεφέλη Ράπτη
Παίζουν: Ναταλία Τσαλίκη, Μαρία Σκουλά, Δώρα Μασκλαβάνου
Διάρκεια: 17΄
Μετά την Επιστροφή, όπου πραγματευόταν τη σχέση του παιδιού με το γονέα, πιο συγκεκριμένα του γιου με τον πατέρα, τώρα η Νεφέλη Ράπτη παραμένει στην ίδια προβληματική, εξετάζοντας τη θηλυκή “όψη του νομίσματος”. Η κόρη και η μάνα. Η δεύτερη φεύγει από τη ζωή, ανοίγοντας ίσως τον δρόμο στο τέκνο της για να αλλάξει τη δική του πορεία, να ξεφύγει από την προφανή κι εμφανή προσκόλληση στη μητρική αγκαλιά, αλλά και στη μητρική καταπίεση. Δεν αφήνει περιθώριο η σκηνοθέτιδα για να αναρωτηθούμε αν συμβαίνει κάτι διαφορετικό: η κόρη δεν έχει δική της ζωή, όσα λέει σχετικά είναι προϊόν φαντασίας, μάλλον νοσηρής. Εφευρίσκει ιστορίες για το παρελθόν της, ώστε να αποφύγει τα κουτσομπολιά, αλλά είναι δέσμια πάντα. Ακόμα και μετά την κηδεία της μητέρας της, μετά την τέφρα, μετά το μνημόσυνο του (πλατωνικού;) παλιού έρωτα, η κόρη θα πετάξει όσα ίσως τη βοηθούσαν να φαντάζεται έστω ότι έχει τη δεύτερη ευκαιρία, θα παραμείνει σχεδόν μαζοχιστικά κλεισμένη στο κλουβί (το ασανσέρ το συμβολίζει εξαιρετικά). Καλά όλα αυτά, αλλά οι γκροτέσκες ερμηνείες, η πολύ εστιασμένη στα πρόσωπα σκηνοθεσία, το μη λειτουργικό μοντάζ είναι σαφή μειονεκτήματα για την Κυρία Νίτσα…
Άσκοπη μετακίνηση
Σενάριο – σκηνοθεσία: Νικολέτα Λεούση
Συμμετέχουν: Μαριάνθη Λεούση, Γιασεμή Ζαφειριάδου, Γιώργος Κατσής
Διάρκεια: 20΄
Έχουν περάσει 11 ολόκληρα χρόνια από την πρώτη γνωριμία μας με τη Νικολέτα Λεούση εδώ στη Δράμα, όταν η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της απένειμε το βραβείο της για τη Γεννήτρια. Αρκετές ταινίες μετά, επανέρχεται φέτος με κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ντοκιμαντέρ, γυρισμένο με μια επιτηδευμένα ερασιτεχνική ματιά. Η άσκοπη μετακίνηση απαγορεύτηκε στη διάρκεια της εμφάνισης και έξαρσης του κορωνοϊού, όταν τα λεωφορεία -όπως και κάθε άλλο μέσο μαζικής επικοινωνίας- έζησαν τις χειρότερες και πιο μοναχικές μέρες τους. Κι όμως, μας λέει η σκηνοθέτιδα, αυτό το τόσο παρεξηγημένο (;) μεταφορικό όχημα, είναι αλληλένδετο κατά περίεργο τρόπο με το ίδιο το σινεμά (μαζί ξεκίνησαν το 1895), καθώς και με τις ιστορικές συγκυρίες, με καθοριστικό παράδειγμα τη Ρόζα Παρκς στις ΗΠΑ. Γλυκιά η προσέγγιση, τόσο που θα προτείναμε στον ΟΑΣΑ να υιοθετήσει το φιλμ, θα αποτελούσε το απόλυτο διαφημιστικό έργο για τα λεωφορεία…
Via delle rose 36
Σκηνοθεσία: Κρίστιαν Ξυπολιάς
Σενάριο: Αντόνιο Τριμπουλάτο, Κρίστιαν Ξυπολιάς
Παίζουν: Λάουρα Πιτσιράνι, Ματίλντε Μαντσίνι, Ρομπέρτα Παλούμπο, Μάριο Μπόις
Διάρκεια: 15΄
Σκηνοθετώντας τη δεύτερη ταινία του στην ιταλική γλώσσα, ο Ελληνοϊταλός Κρίστιαν Ξυπολιάς καταγράφει τις δυσκολίες μιας γυναίκας στον κόσμο του σήμερα. Η θέση της ως μητέρας συνυπάρχει σχεδόν πάντα, όχι ανώδυνα, με αυτήν ως εργαζόμενης. Προκειμένου να επιβιώσει, συνήθως αποδέχεται π.χ. τη μαύρη εργασία, με όσα συνεπάγεται για την ασφάλεια του μέλλοντός της, αλλά και για την αυτοεκτίμησή της. Αν “ξυπνήσει” και διεκδικήσει, θα υποστεί τις συνέπειες, την ανεργία, την οικονομική δυσπραγία και την ανέχεια. Χρειάζονται σίγουρα μεγάλες υλικές θυσίες για τη συνέχεια, ενώ δεν λείπουν οι έμποροι ελπίδας, που εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να “ψυχοθεραπεύσουν”. Παρότι σε κανένα σημείο του το φιλμ δεν κατορθώνει να “απογειωθεί”, ίσως είναι και λογικό, μια που και η ζωή της ηρωίδας δεν “απογειώνεται”. Προβλήματα υπάρχουν σε διάφορους τομείς της κατασκευής, λχ. στο μοντάζ, αλλά είναι μια έντιμη ματιά στη σημερινή κοινωνία.
Name day
Σενάριο – σκηνοθεσία: Κώστας Δημητριάδης
Παίζουν: Κωνσταντίνα Λία, Μυρτώ Αλικάκη, Τζίνη Παπαδοπούλου, Μαρία Κλεάρχου
Διάρκεια: 18΄
Πρωτοεμφανιζόμενος ο Κώστας Δημητριάδης, σκηνοθετεί ένα φιλμ στη θεματική LGBTQI+ και πιο συγκεκριμένα στην τρανς κατεύθυνση. Στο κέντρο του φακού είναι ο Ορέστης, ένα πρόσωπο τραγικό στην τριλογία του Αισχύλου, που εκεί οφείλει να σκοτώσει τη μάνα του (Κλυταιμνήστρα) για να επέλθει αργότερα η κάθαρση. Εδώ ο Ορέστης δεν σκοτώνει τη μητέρα του, αλλά ο θάνατός της έρχεται και πάλι ως καταλύτης, παρόλο που ουδέποτε εκείνη αντιστάθηκε στις βουλές του ή κοντραρίστηκε μαζί του. Σκοτώνει όμως τον παλιό του εαυτό, με τη δική της συναίνεση, αλλά και με τη δική της… νέα ονοματοδοσία: Γεννιέται έτσι η Αλεξάνδρα, που ως θηλυκός Αλέξανδρος καλείται να κόψει το γόρδιο δεσμό με το παρελθόν. Η ταυτότητα ως προσωπική επιλογή είναι το προαπαιτούμενο κατανόησης όσων δείχνει με την κάμερά του ο σκηνοθέτης, που δεν διστάζει να υπερβάλει στη σκηνή της “αλλαγής φύλου”, που μοιάζει με βάφτιση εν τω μέσω κηδείας… Καλές οι ερμηνείες.
Σπίτι
Σενάριο – σκηνοθεσία: Σοφία Σφυρή
Παίζουν: Αγγέλικα Σταυροπούλου, Μαρία Φιλίνη, Μαριαλένα Ηλία, Ζωή Σιγαλού
Διάρκεια: 25΄
Αφού στο Ζαμπέτα μάς γνώρισε τον κόσμο στον οποίο έζησε η γιαγιά της, έναν κόσμο μακρινό (αλλά και τόσο κοντινό) χωροχρονικά, τακτοποιημένο βάσει των κανόνων της παραδοσιακής πατριαρχικής κοινωνίας, η Σοφία Σφυρή καταπιάνεται πλέον με ένα άλλο αγαπημένο πρόσωπο, τον πατέρα, αναμειγνύοντας με τρόπο ενδιαφέροντα τη μυθοπλασία με στοιχεία ντοκιμαντέρ (οι φωνές που αφηγούνται, που μονολογούν). Εμφανή είναι όλα: η απώλειά του, το πένθος και η στενοχώρια, η αδυναμία καταφυγής στη λήθη ως προς αυτήν, ειδικά όταν κατοικείς μέσα στο Σπίτι που εκείνος έφτιαξε, τρόπον τινά κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή του. Το σπίτι περιέχει παντού εκείνον, άρα για να ξεπεραστεί η απώλειά του, μια -ίσως η μόνη;- λύση είναι να απωλεσθεί κι αυτό, να πωληθεί… όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Το σπίτι χτίστηκε από εκείνον, γι’ αυτό αρχίζει να αποκτά πια ρωγμές, όπως ραγίζει και η επιφανειακά ως τώρα άμεμπτη φαμίλια, που εκείνος κρατούσε σφιχτά δεμένη. Τρεις γυναίκες ξεπερνούσαν τις συχνά υστερικού τύπου συγκρούσεις τους, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πια. Ο… απορροφητήρας, που απήλασσε από κάθε κακή οσμή εξέλιπε, τώρα ο απορροφητήρας δέχεται εξομολογήσεις και αδυνατεί να απαντήσει, να συμβουλέψει, να αποτρέψει ή να προτρέψει (τραβηγμένο από τα μαλλιά το συγκεκριμένο εύρημα). Γι’ αυτό και μαζί με το δεινό, έρχεται και μια κάποια ελευθερία, μια κάποια απελευθέρωση. Σεξουαλική καταρχάς, αλλά με πολλά νοήματα κατά βάση.
Roger
Σενάριο – σκηνοθεσία: Θάνος Μήτσιος
Παίζουν: Γιάννης Δαλαμάγκας, Τάκης Σακελλαρίου, Ηλίας Βαλάσης, Τέο Παπαδάκης
Διάρκεια: 19΄
Το Roger είναι η πρώτη ταινία του Θάνου Μήτσιου, αφήνοντας υποσχέσεις για τη συνέχεια, παρά κάποια κατασκευαστικά κουσούρια. Πρόκειται για μια ματιά πάνω στην ενηλικίωση, όπως είδαμε και σε άλλα φιλμ μικρού μήκους φέτος στη Δράμα. Η σχέση του πατέρα με τον γιο μοιάζει να υπάρχει απλά ως μια σχέση υποχρεωτικής συμβίωσης, η οποία διέπεται από την απαίτηση του γονέα να μάθει το παιδί του όσα εκείνος κρίνει ότι είναι απαραίτητα για την επιβίωση. Δηλαδή το εξής ένα: να κυνηγά, να σημαδεύει, να πυροβολεί. Στη λειψή οικογένειά τους (καθώς δεν υπάρχει μητρική παρουσία πουθενά), στην απομονωμένη σχεδόν “ορεσίβια” ζωή τους, δεν μένει χώρος για στοργές και χάδια, ειδικά όταν και ο κοντινός έξω κόσμος είναι το ίδιο ή και περισσότερο σκληρός. Το bullying απάνθρωπο, άλλωστε το μεγάλο ζώο είναι έτοιμο πάντα να δαγκώσει ή και να κατασπαράξει το μικρό, όπως αντιλαμβανόμαστε από τη συμπεριφορά των σκυλιών, αλλά και των δίποδων αφεντικών τους. Με ένα ορθάνοιχτο σε κάθε λογής ερμηνεία φινάλε, ο σκηνοθέτης καταθέτει την πεσιμιστική άποψή του για τη σημερινή κοινωνία…
