Tributes Γιασουχίρο Όζου, ο ποιητής

6 Αυγούστου 2016 |

Γιασουχίρο Όζου, ο ποιητής

Ο Γιασουχίρο Όζου άρχισε να σκηνοθετεί σε ηλικία 24 ετών. Η πρώτη του ταινία ανήκε στο είδος των ιστορικών, αλλά σύντομα στράφηκε στις ταινίες με θέμα τη σύγχρονη ζωή. Το διάστημα 1928 με 1937 γύρισε 35 ταινίες μεγάλου μήκους που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ειδών από σλάπστικ με ήρωες μαθητές(Wakaki Hi – Μέρες της Νιότης, 1929) μέχρι την αστική κωμωδία καταστάσεων(Kekkongaku nyumon – Μια εισαγωγή στο Γάμο, 1930) και την γκανγκστερική ταινία(Hogaraka ni ayume – Περπάτα χαρούμενα, 1930). Ο Όζου έγινε ευρύτατα γνωστός με τρία αριστουργήματα, γυρισμένα όλα το 1933(Tokyo no onna – Γυναίκα του Τόκυο, Hijosen no onna – Μαχόμενη γυναίκα, και Degigokoro – Ένα καπρίτσιο). Η πρώτη ομιλούσα ταινία του ήταν το Hitori musuko(Ο μοναχογιός, 1936), που ανήκει στο είδος των ταινιών με θέμα τη ζωή των κατωτέρων τάξεων. Μια μητέρα που ακολουθεί τον γιο της στο Τόκυο ανακαλύπτει ότι, παρά τη μόρφωση που του παρείχε με πολύ κόπο για χρόνια, αυτός δεν τα έχει καταφέρει στη ζωή του. όπως και σε άλλες περιπτώσεις στο έργο του Όζου, την ταινία αυτή με το διακριτικό αλλά απελπισμένο τόνο διαδέχτηκε μια ελαφριά σάτιρα της μεγαλοαστικής τάξης, με τίτλο Shuzo wa nani o asuretaka(Τι ξέχασε η κυρία;, 1937)

pegasus_LARGE_t_1581_106736882

Ο Όζου επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Κινηματογράφο του Χόλλυγουντ, ιδιαίτερα από τις κοινωνικές κωμωδίες του Chaplin και του Lubitsch και τις ξέφρενες κωμωδίες του Harold Loyd. όπως και πολλοί σκηνοθέτες της Σοσίκου(Κινηματογραφκό Στούντιο / Εταιρεία παραγωγών), ο Όζου υιοθέτησε το ύφος της αμερικανικής κωμωδίας της δεκαετίας του 1920 -μικρής διάρκειας πλάνα των ηθοποιών και των λεπτομερειών του σκηνικού χώρου μονταρισμένα με ξεκάθαρο και σύντομο τρόπο. Ο Όζου όμως εμπλούτισε αυτό το ύφος από πολλές απόψεις. Σε αναπάντεχες στιγμές μέσα στις ταινίες του χρησιμοποιούσε εμβόλιμα πλάνα γειτονικών τοπίων ή καθημερινών αντικειμένων. Στις σκηνές με διάλογο, κινηματογραφούσε συστηματικά από θέσεις μέσα στον χώρο των 360 μοιρών που περιέβαλλε τους χαρακτήρες και άλλαζε τις θέσεις της κάμερας κατά γωνίες πολλαπλάσιες των 45 μοιρών(συνήθως κατά 180 μοίρες). Αυτή  η στρατηγική παραβίαζε συστηματικά το παραδοσιακό χολλυγουντιανό μοντάζ τόσο για λόγους γραφιστικής σύζευξης των πλάνων, όσο και για λόγους δραματικής έμφασης. Το μοντάζ των 380 μοιρών του Όζου δημιουργεί μια γραφιστική συνέχεια μεταξύ δύο σχημάτων.

protectedimage

Ένα πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι η συστηματική άρνηση του Όζου να καταφύγει σε συγκεκριμένες κινηματογραφικές τεχνικές. Ήταν ο τελευταίος σημαντικός σκηνοθέτης που στράφηκε στον ομιλούντα κινηματογράφο. Μείωσε, επίσης, στο ελάχιστο τις κινήσεις της κάμερας, κινηματογραφώντας μόνο από ένα χαμηλό ύψος ανεξάρτητα από το θέμα. Αυτή η τακτική του επέτρεψε να στρέψει την προσοχή του στη σύνθεση του πλάνου, εξισορροπώντας έτσι τη δραματουργική σημασία του ηθοποιού και του περιβάλλοντος με τον καθαρό εικαστικό σχεδιασμό του κάδρου. Το ύφος του Όζου  προσέδιδε μια αίσθηση οικειότητας στις ταινίες του. Οι κωμωδίες του, όπως και των Lubitsch και Loyd, βασίζονται στην αμηχανία των χαρακτήρων και την αποκάλυψη των συναισθημάτων τους, στοιχεία που μπορούν μέσα από ένα συνετά τοποθετημένο γκρο πλάνο μιας έκφρασης ή μιας χειρονομίας του χαρακτήρα. Τα κοινωνικά του δράματα, που παρατηρούν αργά τον κύκλο της ζωής μέσα σε μια αδιάφορη πόλη, αποκτούν μεγαλύτερη ένταση μτ ην παρεμβολή κάποιων αινιγματικών αστικών τοπίων.

latespring (1)

Αρκετές ταινίες του Όζου αναμειγνύουν κωμωδία και δράμα με τέτοια μεθοδικότητα, ώστε το ύφος τους εναλλάσσεται μεταξύ του χιουμοριστικού σχολίου και της ποιητικής αφαίρεσης. Η ταινία Umaret wa mita keredo(Γεννήθηκα, αλλά…, 1931), για παράδειγμα, αποτελεί ταυτόχρονα σάτιρα για έναν χαμερπή υπάλληλο, κωμωδία για τα κακομαθημένα παιδιά και νηφάλια μελέτη των απραγματοποίητων ονείρων. Στις ταινίες του, η εικόνα μπορεί ανά πάσα στιγμή να δημιουργήσει ένα χαμηλών τόνων χιουμοριστικό σχόλιο. Η ακρίβεια στην απόδοση μιας ατμόσφαιρας που χαρακτηρίζεται από τη θλίψη για τις χαμένες ευκαιρίες και τη συνειδητοποίηση του επικείμενου χωρισμού ενισχύεται από ένα προσεγμένο κινηματογραφικό ύφος, που χρησιμοποιεί ακόμα και τα πιο βαρετά καθημερινά αντικείμενα ως ευκαιρία για περισυλλογή. Ο ξεχωριστός τρόπος χειρισμού της αφήγησης και της τεχνικής του Όζου επηρέασε σκηνοθέτες όπως ο Γιαμανάκα, ο Σιμίζου κι ο Ναρούζε.

tumblr_molgih4CEn1r7k0eco1_1280




Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Back to Top ↑