Σκηνοθεσία: Σων Μπέικερ
Παίζουν: Μπρούκλιν Πράις, Βαλέρια Κόττο, Γούιλεμ Νταφόε
Διάρκεια: 115′
Ο Σων Μπέικερ έχει από καιρό ανακηρυχθεί το νέο τρομερό παιδί του αμερικανικού ανεξάρτητου σινεμά. Το προπέρσινο «Tangerine» εμπεριέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που αποτελούν το προσωπικό του στίγμα στον σύγχρονο κινηματογράφο. Γυρισμένο αποκλειστικά με τη χρήση iphone, το αναιδές αυτό αριστούργημα τάραξε τα νερά του indie κόσμου, με την ασύγκριτη αμεσότητά του και την γενναιότητα με την οποία προσέγγιζε τα δύσκολα κοινωνικά θέματά του.
Το «The Florida Project» είναι μια ταινία πολύ πιο προσεγγίσιμη από το ευρύ κοινό. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι μειώνεται η αξία και η τόλμη της. Από τις τρανσέξουαλ και τους σκοτεινούς δρόμους του Λος Άντζελες, ο Μπέικερ μας μεταφέρει στη Φλόριντα, μερικά χιλιόμετρα μακριά από τη Ντίσνεϊλαντ. Αφηγείται την ιστορία των ενοίκων ενός φτηνού μοτέλ, επικεντρωμένος στις παιδικές ψυχές που διαμένουν εκεί. Ο δικός τους μικρόκοσμος, αν και κατά πολύ φτωχότερος από την παραμυθοχώρα της Ντίσνεϊ, είναι γεμάτος χρώματα, αθώα γέλια και παιχνίδια.
Τα σκιρτήματα των παιδιών φωτίζουν τον μουντό κόσμο των ενήλικων. Η πρωταγωνίστρια της ταινίας, η μικρή Μούνι, ζει εκεί με την άνεργη μητέρα της και πρωτοστατεί στην πιο γλυκιά συμμορία του μοτέλ, βάζοντας συνεχώς δύσκολα στο διευθυντή Μπόμπι. Για περίπου 45 λεπτά η πλοκή της ταινίας παραμένει στατική, καθώς ο Μπέικερ επιλέγει πολύ εύστοχα να πάρει το χρόνο του. Συστήνει στο θεατή τους χαρακτήρες με τρόπο πλήρη, ώστε να δημιουργήσει το απαραίτητο συναισθηματικό φορτίο. Στη συνέχεια, αφήνει σταδιακά να φανούν οι ρωγμές στον ονειρικό κόσμο των παιδιών κλιμακώνοντας την ένταση και την αγωνία.
Για ακόμα μια φορά, ο Σων Μπέικερ επιλέγει να ρίξει φως σε μια σκοτεινή πτυχή της αμερικανικής κοινωνίας. Κινηματογραφεί με ειλικρίνεια και αληθινή στοργή ανθρώπους που έχουν μείνει μακριά από το αμερικάνικο όνειρο, με τα καθημερινά τους αδιέξοδα να σφίγγουν τη θηλιά με μανία και την ευκαιρία για ένταξη σε αυτό που βολικά έχουμε μάθει να αποκαλούμε «λειτουργική κοινωνία» προ πολλού χαμένη. Με λίγα λόγια, ανθρώπους που η πραγματικότητα τους απορρίπτει με τον πιο σκληρό και βάναυσο τρόπο.
Η ταινία βασίζεται στη σύλληψη ενός ιδιότυπου διπλού καταφυγίου. Το χρωματιστό μοτέλ είναι για τα παιδιά μια όαση, ένα μονοπάτι διαφυγής από τη σκληρότητα του κόσμου των ενηλίκων τον οποίον (επιλέγουν να) αγνοούν. Πορεύονται με πυξίδα τη γεμάτη πάθος και όρεξη για ζωή καρδιά τους. Αυτοί οι νεαροί ορκισμένοι εχθροί της βαναυσότητας που κρύβει η ενηλικίωση είναι οι ίδιοι το καταφύγιο για τους ενήλικες. Η μητέρα της Μούνι, γυναίκα νέα και ατίθαση, παίρνει δύναμη από την παιδική ψυχή που τη συντροφεύει για να αντέξει τις δυσκολίες και την παντού ελλοχεύουσα ταπείνωση. Μαζί λοιπόν συγκροτούν ένα αλληλοεξαρτώμενο ζεύγος.
Στη συγκεκριμένη ταινία, ως συνήθως, η χαρακτηρολογία είναι το πιο δυνατό χαρτί του αμερικανού δημιουργού. Χωρίς να χαρίζει στους χαρακτήρες του εύκολες λύσεις, συνεχείς συναισθηματικές εκρήξεις και μεγαλόστομες ατάκες, τους πλάθει σύνθετους και πολύπλευρους. Η παρουσία για πρώτη φορά ενός αναγνωρισμένου ηθοποιού, του Γουίλεμ Νταφόε, δεν διαταράσσει την ισορροπία στο φιλμ, αφού γεμίζει εξαιρετικά το χώρο που του αναλογεί σαν πατρική φιγούρα χωρίς να υπερβαίνει τα όριά του. Η αποκάλυψη βρίσκεται στην ερμηνεία της μικρής Μπρούκλιν Πράις, που επιδεικνύει ζηλευτή προσήλωση στο χαρακτήρα της και αποδίδει όλο το συναισθηματικό του βάθος.
Ο ιδιοφυής Μπέικερ τοποθετεί όλα τα παραπάνω μέσα σε κάδρα απαράμιλλης ομορφιάς, λεπτομερή και καλοδουλεμένα. Επιπλέον, αφήνει τις κωμικές στιγμές να προκύψουν όμορφα και ρεαλιστικά, δίνοντας τους βασικό ρόλο στο συνολικό φιλμ, αλλά χωρίς να παρεκκλίνει ποτέ από τον κεντρικό του θεματικό άξονα. Ενώ λοιπόν, η συνολική εικόνα της ταινίας είναι απόλυτα προσεγμένη, κυριαρχεί η απαραίτητη φυσικότητα, που αποτελεί ουσιαστικά τη βάση και την αληθινή δυναμική του έργου.
Στο εκπληκτικό «The Florida Project» δεν υπάρχουν «κακοί» χαρακτήρες. Υπάρχει μια αφόρητη, δυσβάσταχτη πραγματικότητα και η παιδική ψυχή που σηματοδοτεί το αντίθετο της σκληρότητάς της. Τα γέλια, τα παιχνίδια και τα σκιρτήματα είναι ικανά να αποτελέσουν τα πιο γενναιόδωρα καταφύγια. Ακόμα όμως και αν δεν προσφέρουν οριστικές λύσεις, απαλύνουν τον πόνο και χαϊδεύουν στοργικά βασανισμένες ενήλικες ψυχές.
