Κανάλι: Netflix
Σενάριο – Σκηνοθεσία: Cary Fukunaga
Πρωταγωνιστούν: Idris Elba, Abraham Attah, Emmanuel Nii Adom Quaye
“Sun, why are you shining at this world?
I am wanting to catch you in my hands, to squeeze you until
you can not shine no more.
That way, everything is always dark and nobody’s ever having to see
all the terrible things that are happening here.”
Θυμηθείτε την ώρα και τη στιγμή που σας το λέω: όταν κάποια μέρα οι φουτουριστικοί μας εφιάλτες λάβουν σάρκα και οστά και οι μεγάλες εταιρείες, αφού πάρουν τη θέση και τα εδάφη των κρατών, εμπλακούν στον τελευταίο μεγάλο πόλεμο της ανθρωπότητας, το Netflix έχει πολύ σοβαρές πιθανότητες να είναι από τα ακλόνητα φαβορί για την τελική επικράτηση και την ολοκληρωτική κατάκτηση αυτής της γωνιάς του γαλαξία. Αφού λοιπόν μπήκε – διστακτικά στην αρχή, με τις μπάντες στη συνέχεια – στον κόσμο των τηλεοπτικών σειρών με δικές του παραγωγές (ενδεικτικά: House of Cards, Orange is the New Black, Bloodline, Daredevil, Narcos), αποφάσισε πλέον πως έχει όλα τα φόντα να βουτήξει τις πατούσες του και σε κινηματογραφικά ύδατα. Και το γεγονός ότι οι άνθρωποι του Netflix επέλεξαν να ντεμπουτάρουν όχι με κάποια εύπεπτη, «σίγουρη» ταινία, αλλά με κάτι τόσο ωμό, σκληρό και δυνητικά αμφιλεγόμενο όπως το Beasts of No Nation (που κυκλοφόρησε στην τηλεοπτική πλατφόρμα του καναλιού παγκοσμίως, και σε επιλεγμένες αίθουσες στην Αμερική και τη Βρετανία), μαρτυρά ακριβώς την ολοένα αυξανόμενη εμπιστοσύνη που έχουν στις δυνάμεις τους.
Και πώς να μην υπάρχει αυτή η αυτοπεποίθηση, όταν έχεις τα μέσα και το μομέντουμ να προσλάβεις για την πρώτη σου παραγωγή τον Cary Fukunaga, τον άνθρωπο που κατάφερε να μεταμφιέσει ένα αριστουργηματικό οκτάωρο φιλμ νουάρ σε τηλεοπτική σειρά με την πρώτη σεζόν του True Detective, αλλά και την ιδιοφυΐα να μην εμπλακείς στο έργο του και να τον αφήσεις να σολάρει, μιας και ο Fukunaga υπογράφει τόσο το σενάριο, όσο και τη σκηνοθεσία του project; Κι αν το μαεστρικό άγγιγμα του – μόλις – 38άχρονου Καλιφορνέζου δεν είναι αρκετό, το γλυκό δένει με την επί της οθόνης παρουσία του Idris Elba, ενός εκ των κορυφαίων ηθοποιών της γενιάς του και – αν υπάρχει Θεός – επόμενου Μποντ.
Το σενάριο που έγραψε ο Fukunaga αποτελεί διασκευή για την οθόνη του ομώνυμου βιβλίου του Αμερικανού με ρίζες από τη Νιγηρία συγγραφέα Uzodinma Iweala, το οποίο έγραψε το 2005 σε ηλικία 23 μόλις ετών! Το Beasts of No Nation είναι η ιστορία του Agu, ενός μικρού παιδιού σε μια – σκόπιμα – αδιευκρίνιστη χώρα της Αφρικής, όπου μαίνεται εμφύλιος πόλεμος. Όταν το χωριό του δεχτεί επίθεση, ο Agu χάνει την οικογένειά του και εξαφανίζεται στη ζούγκλα, όπου αναγκάζεται να καταταγεί σε μια ομάδα ανταρτών (ελάχιστοι εκ των οποίων είναι ενήλικοι), υπό τις διαταγές ενός χαρισματικού πλην ελαφρώς σαδιστή και διαταραγμένου διοικητή. Χωρίς άλλη διέξοδο, ο Agu χάνεται μέσα σε μια ατέρμονη καθημερινότητα βίας, κακοποίησης και ωμότητας, σε έναν κύκλο αίματος και φρίκης.
“I just want to be happy in this life. If I’m telling this to you… you will think that… I am some sort of beast… or devil. I am all of these things… but I also having mother… father… brother and sister once. They loved me.”
Στην ουσία του, το Beasts of No Nation επιχειρεί να εξετάσει αυτή τη βία, προσπαθώντας ουσιαστικά να φέρει αντιμέτωπο τον θεατή με μια σκληρή, αλλά μεγάλη αλήθεια: όπως ακριβώς ουδείς από τους εμπλεκόμενους δεν είναι άμοιρος ευθυνών, έτσι και όλα τα πρόσωπα της ιστορίας είναι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θύματα. Τα παιδιά που δεν γνωρίζουν άλλη ζωή και πραγματικότητα, οι ενήλικοι που βιώνουν τον παραλογισμό σε τέτοιο βαθμό που αδυνατούν να αναγνωρίσουν οποιαδήποτε λογικά μέτρα και σταθμά ανεκτής έστω συμπεριφοράς, εκείνοι που πολεμούν και σκοτώνουν χωρίς σκοπό, χωρίς τέλος, χωρίς λύτρωση. Στην τελική, αν ο κύκλος βίας έχει ένα αδιαπραγμάτευτο χαρακτηριστικό, αυτό εξάγεται από τον ίδιο του τον γεωμετρικό ορισμό: δεν έχει αρχή και τέλος. Έχει, ωστόσο, αφορμές. Η βία, όπως ακριβώς ο φόβος και η δίψα για δύναμη, για εξουσία, για αίμα, υπάρχει πάντα φωλιασμένη στις ψυχές των ανθρώπων, και το μόνο που χρειάζεται για να ξεχυθεί είναι οι ιδανικές συνθήκες, ένα πρόσφορο έδαφος, μια σπίθα.
Ο Fukunaga στέκεται τίμιος απέναντι στους ήρωές του. Όπως δεν μπορείς ακριβώς να κατανοήσεις κάθε πράξη των «συμπαθητικών» χαρακτήρων, αφού τις περισσότερες φορές υπερβαίνουν κατά πολύ τα εσκαμμένα και παρασύρονται σε ανείπωτες και άσκοπες φρικαλεότητες, δεν μπορείς και να απορρίψεις ολοκληρωτικά ακόμα και τους φαινομενικά «ένοχους» της ιστορίας, αφού τα ελαφρυντικά είναι εκεί για όλους, αρκεί να διατηρήσεις, ως θεατής, μια απόσταση επαρκή για να τα διακρίνεις. Αν υπάρχει ένας παράγοντας τον οποίο η ταινία αποτυγχάνει να προσφέρει εύγλωττα, είναι μάλλον η παιδικότητα και το πώς αυτή ερμηνεύει όσα συμβαίνουν γύρω της. Ο Agu και ο Strika δεν αντιλαμβάνονται, φυσιολογικά, το γιατί και το πώς, ωστόσο η ερμηνεία του δράματος που εκτυλίσσεται γύρω τους μοιάζει να είναι λιγότερο παιδιάστικη – με την όμορφη και αθώα έννοια της λέξης – από ό, τι εκείνη των αντίστοιχων ηρώων του βιβλίου του Iweala.
Όλα μπορεί να μοιάζουν ιδανικά σε αυτήν την πρώτη παραγωγή του Netflix, όμως δεν ήταν. Οι συντελεστές αντιμετώπισαν τρομακτικές δυσκολίες στην προσπάθεια να ολοκληρώσουν την ταινία. Το συνεργείο, στα γυρίσματα που έγιναν στις ζούγκλες της Γκάνας, συνάντησε ουκ ολίγες φορές ενόπλους, ορισμένα μέλη βρέθηκαν για λίγες μέρες στη φυλακή, ο ίδιος ο Fukunaga προσβλήθηκε από μαλάρια ενώ ο Elba λίγο έλειψε να σκοτωθεί όταν έπεσε από έναν λόφο, λίγες μόνο μέρες πριν ολοκληρώσει τα γυρίσματα υποφέροντας από υψηλό πυρετό. Παρά τις δυσκολίες, ή ίσως εξαιτίας αυτών, το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Δίπλα στην αναμενόμενα ηλεκτρισμένη ερμηνεία του Elba, ο πρωτοεμφανιζόμενος Attah είναι εξαιρετικός στο ρόλο του Agu, ενώ η απροσδόκητη και καθόλα ευχάριστη έκπληξη έρχεται από τον – επίσης πρωτοεμφανιζόμενο – Quaye, ο οποίος κλέβει κυριολεκτικά την παράσταση σε κάθε σκηνή που εμφανίζεται ως Strika. Εν κατακλείδι, το Netflix επέλεξε να μην το παίξει συντηρητικά στην πρώτη του απόπειρα και κατά τα φαινόμενα δικαιώθηκε, παρουσιάζοντας μια ταινία ασφαλώς δύσκολη, σκληρή και ίσως, ενίοτε, υπέρ του δέοντος βίαιη για κάποιους, που ωστόσο ανταμείβει τον θεατή μένοντας μακριά από ευκολίες και αφελείς προσδοκίες εξιλέωσης. Κλείνοντας, θα ήθελα να απευθυνθώ στους ανθρώπους του Netflix: όταν έρθει η ώρα της παγκόσμιας κυριαρχίας, μην με ξεχάσετε, να, τα καλύτερα γράφω…
