10) Moonlight, του Barry Jenkins
Τρεις κομβικές στιγμές απ’ τη ζωή ενός ανθρώπου. Τρεις στιγμές που μπορούν να συνοψίσουν ό,τι είναι. Δεν έχει σημασία που είναι έγχρωμος, έχει σημασία που είναι άνθρωπος. Άνθρωπος που προσπαθεί να υπάρξει, όπως ο καθένας μας, ανεξάρτητα απ’ το χρώμα, τη σεξουαλικότητα, τη σωματική του διάπλαση, τις συναισθηματικές του ιδιαιτερότητες, την κοινωνική του θέση. Αυτή ακριβώς είναι η ουσία του «Moonlight», κι αυτό είναι που το κάνει, τελικά, μια μεγάλη ταινία, πέρα απ’ όλα τα βραβεία, τα Όσκαρ, τις αποθεωτικές κριτικές και την περιρρέουσα φλυαρία περί «αποδοχής της διαφορετικότητας».
9) Guardians of the Galaxy Vol. 2, του James Gunn
Το πρώτο «Guardians of the Galaxy» ήταν για τον γράφοντα μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Το δεύτερο, μια ακόμα μεγαλύτερη, δεδομένου ότι ανήκει στην σπάνια εκείνη κατηγορία σίκουελ που ξεπερνούν το πρωτότυπο σε όλα. Πιο αστείο, πιο συναρπαστικό στη δράση του, πιο όμορφο στην εικαστική σκευή του, πιο σύνθετο στη σημειολογία του, πιο βαθύ στη χαρακτηρολογική μελέτη που επιχειρεί. Και να τα βρίσκεις όλα αυτά τα «πιο», σ’ ένα πολύχρωμο χολιγουντιανό blockbuster, ε όπως και να το κάνουμε δεν είναι κάτι που συμβαίνει συχνά. Αυθεντικά ψυχαγωγικό σινεμά στα καλύτερά του.
8) Brawl in Cell Block 99, του S. Craig Zahler
Ο Μπράντλεϋ Τόμας πήρε τον «κακό τον δρόμο και την εύκολη ζωή» και θα το πληρώσει ακριβά. Το τίμημα για την ευτυχία που υπόσχεται το αμερικανικό όνειρο σε κάποιους ανθρώπους, είναι πολύ σκληρό. Κι η εξιλέωση είναι ένας δρόμος που περνάει μέσα απ’ την κόλαση. Το φοβερό και τρομερό «Brawl in Cell Block 99» θα μας το παρουσιάσει με πολύ γλαφυρές λεπτομέρειες, επιτρέποντας στον σκηνοθέτη του «Bone Tomahawk» να μας εντυπωσιάσει για άλλη μια φορά με τις ικανότητές του στην αφήγηση και το χτίσιμο αισθητικού σύμπαντος, δίνοντας, παράλληλα, την ευκαιρία στον Βινς Βον να πραγματοποιήσει την κορυφαία ερμηνεία της καριέρας του. Μια ερμηνεία που σπάει κόκαλα (pun intended) και λυγίζει ψυχές.
7) Get Out, του Jordan Peele
Βρέθηκε σε περίοπτη θέση μέσα στις περισσότερες κινηματογραφικές λίστες παγκοσμίως, και όχι άδικα. Το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Τζόρνταν Πιλ είναι ένα απολαυστικό υβρίδιο μαύρης κωμωδίας, ψυχολογικού θρίλερ και κοινωνικοπολιτικής σάτιρας που κάνει φύλο και φτερό την υποκριτικά ανεκτική στάση του μοντέρνου, φιλελεύθερου αστού απέναντι στους έγχρωμους, προσπερνώντας με εντυπωσιακή άνεση τον σκόπελο του διδακτισμού και στηλιτεύοντας τον κεκαλυμμένο ρατσισμό της προοδευτικής κοινωνίας μας με όπλο το θεσπέσιο χιούμορ του.
6) The Killing of a Sacred Deer, του Γιώργου Λάνθιμου
Ο Γιώργος Λάνθιμος έχει εξελιχθεί τρομερά ως σκηνοθέτης. Κρατώντας μόνο το «weird» στυλιζάρισμα, στο «Killing of a Sacred Deer» πραγματοποιεί έναν, έξοχο φορμαλιστικά, φόρο τιμής στον Κιούμπρικ (και πιο συγκεκριμένα στη «Λάμψη»), που αντιπαραθέτει ορθολογισμό και μύθο, εξουσία πολιτική με εξουσία μεταφυσική, Θεό και άνθρωπο, βία και δικαιοσύνη για να καταλήξει στη ματαιότητα κάθε έλλογης προσπάθειας να κατευναστεί ο «δαίμονας» της –ανθρώπινης και μη- φύσης. Ένα ανατριχιαστικό έργο, λιγότερο ξεκάθαρο απ’ τον «Κυνόδοντα» και το «Lobster», αλλά που ενδέχεται να συζητάμε για ακόμα περισσότερο καιρό.
5) Silence, του Martin Scorsese
Όταν ένας σκηνοθέτης του μεγέθους του Μάρτιν Σκορσέζε επανακάμπτει στο μεγαλειώδες σινεμά, καταλαβαίνεις πως έχεις να κάνεις μ’ ένα από τα κινηματογραφικά γεγονότα της χρονιάς. Το «Silence» είναι δύσκολο έργο, δεν «κατεβάζεται» νεράκι, δεν διασκεδάζει, δεν στοχεύει στον εύκολο εντυπωσιασμό, δεν προσφέρεται για τεμπέλικες προσεγγίσεις. Ανοίγει πολλά θέματα, παίρνει τον χρόνο του, σοκάρει, ενοχλεί, στοχάζεται. Την τελευταία φορά που ο Σκορσέζε ενεπλάκη σε τέτοια μάχη με τον Θεό (του) και τη θρησκεία (στο «Silence», όμως, και με την πολιτική της διάσταση), είχαμε το πιο υποτιμημένο αριστούργημα της φιλμογραφίας του, το «Last Temptation of Christ». Κάτι μας λέει, ότι αυτή θα είναι, δυστυχώς, και η μοίρα του «Silence». Οι αληθινοί πιστοί του, θα είναι λίγοι.
4) Hell or High Water, του David MacKenzie
Συναρπαστική περιπέτεια και κοινωνικοπολιτικό σχόλιο και σπαρταριστή κωμωδία και σπαρακτικό δράμα. Το «Hell or High Water» ήταν όλα τα προηγούμενα και κάτι περισσότερο: ένα υπέροχο φιλμ είδους, βγαλμένο απ’ τα σπλάχνα του λαμπρού αμερικανικού σινεμά των seventies, όπου ο προβληματισμός δεν απέκλειε την ψυχαγωγία. Ένας Βρετανός έδειξε φέτος στους Αμερικανούς πώς –πρέπει να- γίνεται. Προσθέτεις και κάποιες απ’ τις τελειότερες ερμηνείες που είδαμε φέτος σε αίθουσα (αληθινή έκπληξη ο Κρις Πάιν -για τον μεγάλο Τζεφ Μπρίτζες, απλά δεν υπάρχουν λόγια) και καταλαβαίνεις γιατί αυτό το ταξικό νεο-γουέστερν μπορεί ήδη να θεωρείται κλασσικό.
3) The Distinguished Citizen, των Gaston Duprat και Mariano Cohn
Ένας νομπελίστας συγγραφέας αποφασίζει να επισκεφτεί τη γενέτειρά του, όπου οι κάτοικοί τους του επιφυλάσσουν τη μεγαλύτερη τιμή: τον ανακηρύσσουν επίτιμο πολίτη. Πού να ήξερε ότι όλο αυτό το τελετουργικό απόδοσης σεβασμού δεν είναι παρά μια επίφαση για να τον κατακλύσουν οι συνάνθρωποί του με τα χειρότερα ένστικτα και την άγρια μνησικακία τους, με το είδος εκείνου του σαρκοβόρου φθόνου που τρέφουν πάντα οι «μικροί» εναντίον των «μεγάλων», μόνο και μόνο επειδή –νομίζουν ότι- οι δεύτεροι στέκονται πάντα προσβλητικά ψηλότερα από εκείνους στην κλίμακα των αξιών. Μια αριστουργηματική μαύρη σάτιρα για το κωμικοτραγικό της φήμης σ’ έναν κόσμο που δεν συγχωρεί οποιαδήποτε «απόσταση», την οποία αδίκως προσπέρασε η πλειοψηφία του κοινού και των κριτικών. Ο χρόνος θα τη δικαιώσει.
2) Paterson, του Jim Jarmusch
«Αναπνέω ποίηση» δηλώνει ένας χαρακτήρας στο τελευταίο κομψοτέχνημα του ηγεμόνα του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά, Τζιμ Τζάρμους, εννοώντας ότι όλα γύρω μας μπορούν να γίνουν υλικό για την ποίηση –όπως και για το σπουδαίο σινεμά. Δεν υπάρχει μικρό και μεγάλο, σημαντικό και ασήμαντο στην πόλη, τη μόνη μεταφυσική μήτρα του σύγχρονου ανθρώπου. Όλα είναι ισάξια, όλα είναι το ίδιο τραγικά, αστεία και όμορφα. Αρκεί το καλλιτεχνικό βλέμμα –η χαρακτηριστική ματιά του Τζάρμους στην προκειμένη περίπτωση- για να τα μεταμορφώσει, για να μετατρέψει «έναν χερσότοπο σε πανδαιμόνιο μουσικής», όπως έγραφε κι ο Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου στις «Ωδες στον Πρίγκιπα».
1) Blade Runner 2049, του Denis Villeneuve
Το εικαστικό θάμβος, η υπαρξιακή και φιλοσοφική ενατένιση των ανθρωπίνων με πρόσχημα τα πάθη των ανδροειδών, το μεγαλοπρεπές σκηνοθετικό ύφος κι η πυκνή (την κόβεις με το μαχαίρι) νουάρ ατμόσφαιρα μεταφυσικής μελαγχολίας, κάνουν τούτο το συγκλονιστικό σίκουελ της εμβληματικής πρώτης ταινίας, την κορυφαία ταινία του 2017 και μια απ’ τις καλύτερες των τελευταίων ετών. Ο τεράστιος Ντενί Βιλνέβ ξεπέρασε κάθε προσδοκία, παραδίδοντας ένα κοφτερό διαμάντι επιβλητικού σινεμά, άλλων εποχών. Ένα σινεμά που δεν το πιστεύαμε πλέον εφικτό στις μέρες μας.
Και αντί επιλόγου, μία τριπλέτα παραλείψεων, 3 ταινίες που ίσως θα μπορούσαν να αλλάξουν τη δεκάδα:
- Mother!, του Ντάρεν Αρονόφσκι
- Η άλλη όψη της ελπίδας, του Άκι Καουρισμάκι
- Χωρίς αγάπη, του Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ
