Σκηνοθεσία: Μάικ Χότζες
Παίζουν: Μάικλ Κέιν, Τζον Όσμπορν, Μπριτ Έκλαντ, Ίαν Χέντρι, Τέρενς Ρίγκμπι
Διάρκεια: 112’
Μεταφρασμένος τίτλος: «Συλλάβετε τον Κάρτερ»
Ο Τζακ Κάρτερ, ένας διαβόητος γκάνγκστερ που ζει στο Λονδίνο, επιστρέφει εσπευσμένα στη γενέτειρά του, το Νιουκάσλ, μιας και έχει ορισμένους ανεξόφλητους λογαριασμούς να τακτοποιήσει. Η επίσημη εκδοχή για τον θάνατο του αδερφού του είναι ότι έχασε τον έλεγχο του αμαξιού υπό την επήρεια αλκοόλ. Ο Κάρτερ είναι χρόνια στο κουρμπέτι και καταλαβαίνει πότε τον ταΐζουν φούμαρα. Θα πάρει το τρένο, θα γυρίσει στα παλιά λημέρια και δεν θα ησυχάσει αν δεν θάψει όλους τους υπαίτιους στο χώμα.
Ο εκδικητής μας δεν είναι φειδωλός πουθενά, σε κανέναν τομέα: στον πόνο που προκαλεί, στη χειραγώγηση που ασκεί, στην αυτοπεποίθηση που εκπέμπει. Δεν έχει ιδιαίτερες ηθικές αναστολές ή τουλάχιστον έτσι πασχίζει να δείξει προς τα έξω. Δεν σκαμπάζει από απειλές και έχει ως αυτοσκοπό την εκδίκηση σε ένα παιχνίδι όπου οι ένοχοι πρέπει να πληρώσουν για τη διαστροφή και την ασυδοσία τους. Πάνω απ’ όλα, όμως, η εκδίκηση (όπως κάθε παιχνίδι που σέβεται τον εαυτό του) πρέπει να ακολουθήσει τους άγραφους κανόνες μιας τελετουργίας του στυλ. Στην πραγματικότητα, ο Κάρτερ είναι μπλεγμένος σε δίνη αναπόδραστης θλίψης, όπου η νίκη δεν ευαγγελίζεται καμία ευτυχία ή λύτρωση.
Ο Τζακ Κάρτερ φοράει καμπαρντίνα, έχει βλέμμα και καρδιά από γυαλί, είναι ακαταμάχητα γοητευτικός. Διαβάζει, σχεδόν ρεμβάζοντας, το Αντίο, γλυκιά μου, του Ρέιμοντ Τσάντλερ και μοιάζει βγαλμένος από τις σελίδες του. Εξυπακούεται ότι δεν επιτρέπει στον εαυτό του συναισθηματισμούς ή αδυναμίες. Αν δεν είσαι ολότελα αθώος, είσαι αναπόφευκτα εν μέρει ένοχος, σύμφωνα με το αξιακό του σύστημα. Δεν υπάρχει χώρος για αμφιβολίες και ελαφρυντικά, όσοι δεν είναι μαζί του είναι εναντίον του. Ακόμη και αυτοί που είναι μαζί του, πάντως, δεν θα εισπράξουν τίποτα περισσότερο για ανταμοιβή από 2-3 συγκαταβατικές κουβέντες, ένα χαμόγελο γεμάτο ειρωνεία και σαρκασμό, λίγα χαρτονομίσματα για τον κόπο τους. Ο Κάρτερ απειλεί τσίτσιδος με ένα δίκανο, σε κοινή θέα, εν μέσω παρέλασης. Έχει μια για πάντα απαλλαγεί από το πιο πανίσχυρο κατασταλτικό του σύγχρονου ανθρώπου: την ντροπή.
Ενδέχεται, επίσης, να τον κατηγορήσετε για μισογυνισμό, καθώς αλλάζει τις γυναίκες σαν τα πουκάμισα, τις χρησιμοποιεί, τις απειλεί και τις αποπλανεί ως δολώματα και δεκανίκια. Όχι, οι γυναίκες δεν είναι όμορφα πλάσματα στο σύμπαν του Κάρτερ, οι άνδρες όμως είναι ακόμη χειρότεροι. Είναι διπρόσωποι, δόλιοι, χειραγωγήσιμοι, κουρελιάζουν την τιμή τους, ξεπουλάνε τους κώδικές τους. Ο Κάρτερ είναι βαθιά μισάνθρωπος, επειδή πάνω απ’ όλα σιχαίνεται τον εαυτό του, τις αμαρτίες, τις ποταπές του πράξεις, τα ατελείωτη λάθη του. Σκοτώνει ασύστολα και με όλους τους πιθανούς τρόπους. Με περίστροφο, με στιλέτο, με ένεση, ρίχνοντας στο κενό, ακόμη και κατά λάθος. Θα πάρει τον χρόνο του, θα μάθει όλα όσα οφείλει να γνωρίζει, θα κλείσει την υπόθεση.
Πού γίνονται όλα αυτά; Όπως προείπαμε, στο Νιουκάσλ. Με τα μονότονα τούβλινα σπίτια. Με τις pubs, όπου οι βαριεστημένοι κάτοικοί του πνίγουν μία αφόρητη αίσθηση κενού. Με τις καμινάδες που φουμάρουν ασταμάτητα. Με τα γιαπιά, τις αποβάθρες, τις λάσπες, τον γκρίζο ουρανό, τα άσχημα μοτέλ. Με έναν υπόκοσμο βυθισμένο στην ψυχική και σωματική σαπίλα. Ο κύκλος θα κλείσει όπως άνοιξε. Με ένα πτώμα στη θάλασσα και τη νεκροψία να δείχνει μέθη. Μία εκδίκηση βγαλμένη από εκείνη την εφιαλτική παραζάλη των 70s που έθαψε τα λουλούδια στην πίσω αυλή και βγήκε παγανιά με το φτυάρι. Μία ταινία που διαθέτει τον πιο ευφάνταστο ίσως χαρακτηρισμό για ανθρώπινα μάτια στην ιστορία του σινεμά. Κι αν μπορείτε και έχετε όρεξη για γλωσσικά παιχνίδια, βρείτε μου ικανοποιητική απόδοση στα ελληνικά για το pissholes in the snow…
