Σκηνοθεσία: Jonas Åkerlund
Πρωταγωνιστές: Rory Culkin, Emory Cohen, Jack Kilmer
Διάρκεια: 118’
Του Γιώργου Καλλίνη
Το χέβι μέταλ, ως μια πιο extreme εκδοχή του ροκ, στηρίζεται υπερβολικά στους μύθους του, σε ιστορίες που με την πάροδο των ετών έχουν τραβηχτεί από τα μαλλιά και κατέληξαν να ορίσουν το στερεότυπο του -ολίγον τι- γραφικού μεταλλά: του τύπου με τα μακριά μαλλιά που παριστάνει τον τρομακτικό και κουνάει ρυθμικά το κεφάλι του όταν ακούει μουσική. Πάντα είναι το καλύτερο παιδί, να ξέρετε, ακριβώς γιατί είναι τόσο προβλέψιμος.
Όταν ο μεταλλάς έρχεται σε κέφι, το πρότυπο του Lemmy κυριαρχεί στο πίσω μέρος του κεφαλιού του και αυτομάτως μεταμορφώνεται σε σάτυρο με ένα μπουκάλι Jack Daniels σφιχτά στο χέρι. Αν τύχει και ξεφύγει κάποιο βράδυ, ίσως σκεφτεί πώς θα ήταν να δαγκώσει κάποιο άτυχο περιστέρι, όπως έκανε ο Ozzy στη χρυσή δεκαετία του ‘80. Όμως, μέχρι εκεί, τίποτα παραπάνω. Τίποτα πιο αιμοβόρικο, τίποτα έξω από το πλαίσιο της πλάκας και του φθηνού σοκ, τα οποία χαρακτηρίζουν την αγαπημένη μας μουσική.
Μια παρέα στη Νορβηγία, όμως, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αποφάσισε ότι υπάρχει κάτι περισσότερο σε αυτή τη μουσική από άγρια μεθύσια και b-horror αισθητική. Κάτι πιο γνήσια σκοτεινό, πιο γκροτέσκο, πιο σατανικό. Η ιστορία τους είναι το Lords of Chaos. Προσοχή, έχει αίμα, δολοφονίες, στάχτη από καμένες εκκλησίες και ανάποδους σταυρούς. Και λίγο τσάι.
Αυτή είναι η ιστορία μας
Το Lords of Chaos αφηγείται την ιστορία ενός κλειστού κύκλου μουσικόφιλων, οι οποίοι αποφάσισαν να το πάνε στο άλλο επίπεδο, μια φράση που ακούγεται -όχι τυχαία- πάμπολλες φορές μέσα στη δίωρη ταινία. Ποιο είναι, όμως, το άλλο επίπεδο; Το μίσος που εκφράζουν μέσα από τη μουσική και τους στίχους να πάρει σάρκα και οστά, να γίνει πράξη.
Ο επικεφαλής, εγκέφαλος πίσω από τη σκηνή και κεντρική φιγούρα της ταινίας, Euronymous, εμφανίζεται ως ένας φυσιολογικός έφηβος που θέλει προσοχή. Εμείς ακολουθούμε τα βήματα του Euronymous στην προσπάθειά του να οικοδομήσει μια σκοτεινή περσόνα, να ξεχωρίσει από τον σωρό των επαναστατικών τσιτάτων και, γιατί όχι, να γίνει διάσημος με την μπάντα, το δισκάδικο και τη δισκογραφική εταιρεία του.
Στην πορεία, τον πλησιάζουν άτομα που εμπνέονται υπερβολικά από τα λόγια του και η κατάσταση ξεφεύγει γρήγορα. To make – up, τα ξέφρενα πάρτι και η πρόζα δεν είναι αρκετά. Ο σαλεμένος τραγουδιστής, που ακούει στο όνομα Dead, εισπνέει σακούλες με νεκρά ποντίκια πριν από τα live για να μυρίσει τον θάνατο και χαράζει τον εαυτό του, ενώ βρίσκεται επί σκηνής. Ο νεοεισερχόμενος Varg όχι απλώς συμφωνεί, αλλά επαυξάνει κιόλας, τονίζοντας πως όλα αυτά δεν σημαίνουν τίποτα, αν δεν συνοδεύονται και από το κάψιμο μερικών εκκλησιών. Το κολλητάρι του Euronymous, από την άλλη, σκοτώνει έναν ομοφυλόφιλο για να δει πώς είναι να μπήγεις το μαχαίρι σε έναν ζωντανό άνθρωπο. Η αστυνομία δεν αργεί να ασχοληθεί με τους ατίθασους νέους, όμως είναι πια αργά. Στην περίπτωση του Euronymous, επιβεβαιώνεται το ρητό ότι όταν κοιτάξεις την άβυσσο, θα έρθει η στιγμή που θα γυρίσει να σε κοιτάξει και αυτή.
Η ετυμηγορία
Οι άσοι στο μανίκι του σκηνοθέτη Jonas Åkerlund είναι προφανώς όλες αυτές οι απίστευτες αλλά αληθινές μικρές – μικρές ιστορίες και η πρόθεσή του είναι να τις εκμεταλλευτεί όλες στο έπακρο, ξεχνώντας όμως την ίδια ώρα να στήσει μια πραγματικά καλή ταινία.
Μέσα από πλάνα αισθητικής video clip, τη συχνή χρήση flash-back και την αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, ο σκηνοθέτης προσπαθεί να πιάσει από το λαιμό τον θεατή, ίσως για να μην δώσει τόση βάση στους χαρακτήρες – καρικατούρες που βλέπει να παρελαύνουν μπροστά του. Πίσω από κάθε κίνηση των παραστρατημένων νεαρών βρίσκεται μια υπεραπλουστευμένη εφηβική θεώρηση των πραγμάτων, η οποία αποτυπώνεται ως μία εν τέλει κωμική αδυναμία εκβάθυνσης και όχι ως μια στιβαρή κινηματογραφική αποτύπωση μιας σύνθετης πραγματικότητας.
Και πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να λάβει αληθινή υπόσταση αυτή η μεταφορά, όταν μένει προκλητικά απούσα η μούσα όλων αυτών των σκοτεινών προθέσεων; Η μουσική έχει περάσει δυστυχώς σε δεύτερο επίπεδο, οι αναφορές σε αυτήν είναι περιορισμένες, ενώ δεν ακούγεται κανένα τραγούδι της εποχής, προφανώς για λόγους πνευματικών δικαιωμάτων. Αυτό το χαμένο κομμάτι του παζλ, όμως, είναι και η ουσία της ιστορίας, καθώς αποσιωπάται η αφοσίωση των υποκειμένων σε αυτή την ακατέργαστη δύναμη, η οποία (υποτίθεται ότι) κίνησε τα νήματα και όπλισε τα χέρια τους.
Αναπόφευκτα μένουμε με χαρακτήρες που στερούνται ρεαλισμού, οι οποίοι σπανίως νοηματοδοτούν τις πράξεις τους και κινούνται σαν ζόμπι, σαν άβουλα όντα που παρασύρονται είτε από μια κλούβια φιλοδοξία είτε από μια ισοπεδωτική ιδεολογία. Λόγω αυτής της έλλειψης, η ταινία καταφεύγει πιο συχνά απ’ όσο χρειάζεται σε καταστάσεις προφανούς και τραβηγμένου χιούμορ, ξεσκίζοντας πραγματικά το αστείο του αιμοσταγούς μπλακ-μέταλερ, ο οποίος όμως βγάζει τα παπούτσια του πριν μπει στο σπίτι ή πίνει κακάο λίγο πριν τη δολοφονία.
Φυλακισμένοι σε αυτό το ασφυκτικά περιοριστικό σεναριακό πλαίσιο, οι ηθοποιοί κάνουν μια φιλότιμη προσπάθεια να δώσουν ζωή στους χαρακτήρες τους, ειδικά ο πρωταγωνιστής Rory Culkin, που κουβαλάει συνεχώς την αναποφάσιστη, γεμάτη διστακτικότητα ματιά του, σαν τον έφηβο που ξέρει ότι έχει μπλέξει, αλλά πεισματικά αρνείται να αλλάξει ρότα, μόνο και μόνο για να δει πού θα καταλήξουν όλα αυτά.
Με έντονη οσμή από αμερικάνικο teen movie που έχει τηλεμεταφερθεί στην κρυόπλαστη Νορβηγία και στις πραγματικές τοποθεσίες όπου συνέβησαν τα γεγονότα (παρότι οι ηθοποιοί μιλούν κανονικά αγγλικά με αμερικάνικη προφορά), το Lords of Chaos δεν περνάει ποτέ πραγματικά στο επόμενο επίπεδο, το οποίο θα εξηγούσε γιατί οι χαρακτήρες καταλήγουν να ενεργούν με αυτό τον ακραίο τρόπο και θα έδινε το αναμενόμενο βάθος σε μια ιστορία που έφερε μια ολόκληρη χώρα στα πρώτα θέματα των δελτίων ειδήσεων παγκοσμίως. Είναι κρίμα, γιατί η πρώτη ύλη του Lords of Chaos είναι πραγματικά μοναδική και περιμένει όπως και εμείς με αγωνία, έναν σκηνοθέτη που θα βγάλει από αυτή την τρελή ιστορία το σκοτεινό, δαιμονικό Trainspotting που κρύβει μέσα της.
