Το σκανδιναβικό σινεμά κερδίζει συνεχώς έδαφος στο παγκόσμιο κινηματογραφικό στερέωμα. Ταινίες όπως το πρόσφατο “Ανωτέρα Βία” ή το “Ισως, Αύριο” της Susanne Bier, που αναλύουν σε βάθος τα πρότυπα των αντίστοιχων κοινωνιών, τα οποία προωθούνται στην υπόλοιπη Ευρώπη ως υποδειγματικά, φανερώνουν στους θεατές μια πληρέστερη της προβαλλόμενης εικόνας περί του τι εστί τελικά σκανδιναβικό κοινωνικό μοντέλο και κατά πόσο αυτό δικαιώνει τους διθυράμβους των λοιπών Ευρωπαίων. Αυτό είναι και ο χαρακτήρας της παρούσας ταινίας.
Τοποθετημένος στο πάλλευκο τοπίο της Νορβηγίας, ο σουηδός εκχιονιστής Nils (Stellan Skarsgard) ενσαρκώνει την υποκριτική θεωρία του τέλειου μετανάστη: κάνει τη δουλειά του τίμια κι αταλάντευτα, χωρίς να διαφέρει σε τίποτα από έναν νορβηγό πολίτη. Του αποδίδεται μάλιστα ο τίτλος του πολίτη της χρονιάς! Όταν όμως ο γιος του δολοφονείται σ` ένα τραγελαφικό μαφιόζικο ξεκαθάρισμα, η αστυνομία βιάζεται να θέσει την υπόθεση στο αρχείο και έτσι ο Nils αναλαμβάνει δράση. Αποφασίζει να εκδικηθεί τον θάνατο του μονάκριβού του και αρχίζει να εκτελεί έναν-έναν όσους εμπλέκονται σε αυτόν, σημαίνοντας την έναρξη ενός κύκλου στυγνών φόνων, στον οποίο λαμβάνουν μέρος το εγχώριο καρτέλ ναρκωτικών, υπό την ηγεμονία του γραφικού νεόπλουτου Greven (Pal Sverre Hagen), αλλά και το σερβικό αντίπαλο δέος, με τον απολαυστικό Bruno Ganz στον ρόλο του ολιγόλογου μαφιόζου Papa.
Το νήμα της πλοκής εκτυλίσσεται με τον πλέον ενδιαφέροντα τρόπο: η ταινία ξεκινάει σαν μία ακόμα ιστορία εκδίκησης, έστω πιο κωμική, και πάνω που ο θεατής ετοιμάζεται να αναφωνήσει «άλλη μια ταινία για έναν μεσήλικα μακελάρη», γενικεύει έξυπνα το περιεχόμενό της. Με άλλα λόγια, οι ενέργειες αυτοδικίας του αρχικού πρωταγωνιστή αποτελούν απλώς τον καταλύτη της γελοιοποίησης μιας ψευδεπιγράφως ευημερούσας κοινωνίας, καθώς, κατά την εξέλιξη της ιστορίας, φανερώνονται σταδιακά τα ρατσιστικά, σεξιστικά και πάσης άλλης φύσεως στερεότυπα που γιγαντώνονται, στην πορεία προς την ηθική απονέκρωση.
Αν τώρα κανείς προσθέσει στην εξίσωση την αδιάκοπη χρήση ωμότατης βίας, το πικρό χιούμορ και τους ακραία στερεοτυπικούς χαρακτήρες, προκύπτει μια αναμφίβολα απολαυστική, κατάμαυρη κωμωδία. Με άρωμα αδερφών Κοέν στη σκηνοθετική και αισθητική προσέγγιση και μια ταραντινική νότα στους διαλόγους, ο Hans Petter Moland δημιουργεί μια πολυεπίπεδη ταινία που καταγγέλλει με ένταση την υποκρισία των προηγμένων βορείων, η οποία μοιάζει να κρύβει τη φασίζουσα υπεροπτική νοοτροπία τους κάτω από το στατικό χαλί της ευημερίας.
Το μοναδικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ταινία είναι η ρυθμική αστάθεια, που την καθιστά ακόμα πιο απαιτητική από ό,τι ήδη εξ ορισμού είναι. Το πείραμα της απόσυρσης της βασικής ιστορίας από το προσκήνιο είναι παράτολμο, και πιθανώς, σε συνδυασμό με τις διαρκείς σκληρές εικόνες, να κάνει τον θεατή να χάσει το ενδιαφέρον του. Παρόλ` αυτά, οι κωμικοί διάλογοι και η απρόοπτη εξέλιξη των γεγονότων τον επαναφέρουν σε εγρήγορση και η ταινία καταφέρνει τελικά να κυλήσει σχετικά ομαλά.
Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο φιλμ που θα ικανοποιήσει σ` έναν βαθμό αυτούς που θέλουν να απολαύσουν cult αιματηρές καταστάσεις, πολύ περισσότερο όμως αυτούς που ενδιαφέρονται να διαβάσουν ανάμεσα στις γραμμές της βίας και του μαύρου χιούμορ. Σε κάθε περίπτωση, η έξυπνη σάτιρα και τα σαγηνευτικά χιονισμένα τοπία αρκούν ώστε να αποτελέσει η ταινία μια θελκτική κινηματογραφική πρόταση.
