Μεγάλη έκπληξη τούτη η ταινία από την Ουγγαρία! Επιβεβαιώνει με τον πλέον εμφατικό τρόπο πως η χώρα του περίφημου σαλαμιού, αλλά και το κέντρο της ευρωπαϊκής κινηματογραφικής βιομηχανίας πορνό (!) τα καταφέρνει περίφημα και σε ό,τι αφορά το σινεμά για το φεστιβαλικό κοινό, χωρίς να κλείνει τα μάτια και στις προοπτικές εμπορικότητας! Η ταινία Tiszta Szivvel έλαβε ήδη μέρος σε αρκετά φεστιβάλ, όπως εκείνα του Κάρλοβι Βάρι, του Λονδίνου και του Σικάγου, λαμβάνοντας παντού εξαιρετικές κριτικές αλλά κυρίως κερδίζοντας την αμέριστη συμπάθεια των θεατών!
Αυτή είναι μόλις η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Atilla Till, μετά το «Pánik» του 2008. Το φιλμ είχε λάβει μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του περασμένου φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το 2016, όπου τιμήθηκε με τον Χρυσό Αλέξανδρο Καλύτερης Ταινίας, αλλά και με το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας, το οποίο μοιράστηκαν οι τρεις βασικοί πρωταγωνιστές της!
Μάλιστα, τον βασικό πρωταγωνιστή, Zoltán Fenyvesi, οι παραγωγοί της ταινίας τον ανακάλυψαν μέσω της σελίδας του στο instagram, όπου έχει καταχωρήσει τον εαυτό του ως «wheelchairguy»! Τέλος, να σημειώσουμε πως η ταινία αποτέλεσε την επίσημη πρόταση της Ουγγαρίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.
Ο Ζόλι και ο Μπάρμπα είναι συγκάτοικοι σε ένα κέντρο φροντίδας ανθρώπων με κινητικά προβλήματα στη σύγχρονη Βουδαπέστη. Ο Ζόλι κινείται με τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου, καθώς έχει χοντρό πρόβλημα με τη σπονδυλική του στήλη ενώ ο Μπάρμπα πάσχει από ελαφριάς μορφής εγκεφαλική παράλυση, κάτι που τον κάνει να κινείται από μόνος του μεν, μη έχοντας τον πλήρη έλεγχο των άκρων του δε.
Ο Ζόλι πρέπει οπωσδήποτε να υποβληθεί σε μια πανάκριβη χειρουργική επέμβαση, διαφορετικά τίθεται σε άμεσο κίνδυνο η ίδια του η επιβίωση. Η μητέρα του τον εκλιπαρεί να δεχτεί τα χρήματα που προσφέρεται να τους δώσει ο πατέρας του για να γίνει το χειρουργείο, ο Ζόλι όμως αρνείται κατηγορηματικά. Δεν μπορεί να τον συγχωρέσει για το γεγονός ότι τους εγκατέλειψε αμέσως μετά τη γέννησή του.
Ο Ζόλι περνάει την ώρα του ζωγραφίζοντας κόμικ μαζί με τον Μπάρμπα. Όταν οι δυο τους γνωρίζουν τον πρώην πυροσβέστη Ρουπάζοφ, ο οποίος είχε μείνει παράλυτος από τη μέση και κάτω τραυματιζόμενος στο πεδίο του καθήκοντος, η ζωή τους θα αλλάξει. Ο Ρουπάζοφ έχει γίνει πληρωμένος εκτελεστής (!) για έναν Σέρβο μαφιόζο, που τρέφει μεγάλη λατρεία για τα σκυλιά του ράτσας ροτβάιλερ. Και η παρέα του με τους δύο φίλους θα τους δώσει πραγματικά μαθήματα ζωής. Μήπως, όμως, τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται;
Πώς μπορείς να αντισταθείς σε μια ταινία όπως αυτή; Που κάνει τόσο πολλά πράγματα σωστά; Που έχει ως πρωταγωνιστές ανθρώπους που η κοινωνία τους ονομάζει ΑΜΕΑ: δείχνει αραιά και που τη συμπόνια και τον οίκτο της προς αυτούς και τους ξεπετά, εσώκλειστους, κρυμμένους, χωρίς να ενδιαφέρεται καθόλου ουσιαστικά, γκετοποιώντας τους.
Ο σκηνοθέτης τους χρίζει πρωταγωνιστές δίχως να τους λυπάται, ούτε να τους χαρίζεται. Είναι άνθρωποι με πάθη και προβλήματα, με προτερήματα και ελαττώματα, με κολλήματα (ο Μπάρμπα χρησιμοποιεί συνεχώς αποσμητικό – ποτέ δεν ξέρεις, λέει, πότε θα συναντήσεις ένα όμορφο κορίτσι – δεν πρέπει να μυρίζεις όμορφα τότε;), που πονάνε, που αστειεύονται, που αγαπάνε, που ονειρεύονται και που έχουν φαντασία – μεγάλη φαντασία (αυτό το τελευταίο κρατήστε το – αποτελεί βασικό στοιχείο για την αποκρυπτογράφηση της ταινίας).
Πέρα από τους ήρωές μας με τα αναπηρικά αμαξίδια η ταινία κατορθώνει να έχει γρήγορο ρυθμό, σκηνές έντασης και δράματος που εναλλάσσονται με σκηνές πάρα πολύ αστείες και σαφέστατα μη πολιτικά ορθές (όταν ο Μπάρμπα προσπαθεί να πάρει ένα μπουκάλι νερό από αυτόματο πωλητή, λόγω του τρέμουλου στο χέρι του πατάει άλλο νούμερο στο μηχάνημα και βγάζει… φιστίκια – και ναι, δεν τους λυπάσαι αλλά γελάς γιατί τόσο ο Μπάρμπα όσο και ο Ζόλι δεν μιζεριάζουν). Αλλά υπάρχουν και οι σκηνές των δολοφονιών, οι οποίες είναι άψογα στημένες, ωσάν να βλέπεις ένα τέλειο θρίλερ. Και ο σκηνοθέτης δεν κάνει πίσω ούτε σε αυτές τις απεικονίσεις.
Η δολοφονία ενός γιάπι πχ στην πλατεία μπροστά από την περίφημη εκκλησία του Αγίου Στεφάνου της ουγγαρέζικης πρωτεύουσας, όπου συμμετέχουν και τα τρία φιλαράκια, με το τάισμα των περιστεριών και το εξαιρετικό μοντάζ, θα πρέπει να διδάσκεται στις σχολές κινηματογράφου ως σκηνή δημιουργίας σασπένς που ταυτόχρονα αποτίνει φόρο τιμής αλλά και λίγο «κοροϊδεύει» ανάλογες σκηνές, όπως την περίφημη ανάλογη στο «Θωρηκτό Ποτέμκιν».
Ο πρώην πυροσβέστης – νυν πληρωμένος δολοφόνος είναι απολαυστικός στο ρόλο του καθώς κάνει όλα όσα οι δύο φίλοι πάντοτε ήθελαν αλλά ποτέ δεν θα μπορούσαν. Έτσι γίνεται και πρωταγωνιστής στο κόμικ τους. Και στο τέλος γίνεται και η μεγάλη, σπουδαία ανατροπή, που στέλνει την ταινία αλλού, στο πλαίσιο ενός φιλμ ενηλικίωσης, ωρίμανσης, μεγαλώματος.
Πάρα πολύ σπουδαία ταινία πραγματικά, από μια χώρα όπου ο φασισμός και ο ρατσισμός έχουν πάρει τεράστιες διαστάσεις, φαίνεται όμως πως υπάρχουν πολλές και ενδιαφέρουσες φωνές πραγματικής και ουσιαστικής αντίστασης κι όχι κομ ιλ φο. Και το σπουδαιότερο; Δεν κάνει διδασκαλία καθέδρας. Ίσα ίσα, προσφέρει τη… μολότοφ του σε συσκευασία απολαυστικού φιλμικού δώρου. Απολαύστε το!
