Σκηνοθεσία: Κριστόφ Κισλόφκσι
Παίζουν: Όλαφ Λουμπασένκο, Γκραζίνα Σαπολόφσκα
Διάρκεια: 86’
Μεταφρασμένος τίτλος: «Μικρή ερωτική ιστορία»
Το 1988, ο Κριστόφ Κισλόφκσι αναλαμβάνει να γυρίσει δέκα ωριαίες τηλεταινίες για λογαριασμό της πολωνικής τηλεόρασης. Στο πλευρό του έχει τους συνεργάτες που θα τον συντροφεύσουν σε όλη του την καριέρα, τον Κριστόφ Πιέσεβιτς στο σενάριο και τον Ζμπίγκνιεβ Πράισνερ στο μουσικό score. Τα δέκα αυτά ωριαία επεισόδια εξερευνούν ηθικά και ψυχολογικά ζητήματα που απορρέουν συνειρμικά (και όχι δογματικά) από τις δέκα Bιβλικές εντολές. Στο πέμπτο και το έκτο επεισόδιο του Δεκαλόγου προστίθενται 24 και 26 λεπτά αντιστοίχως και οι διευρυμένες τους εκδοχές αποκτούν κινηματογραφική αυτονομία, φέροντας πλέον τους τίτλους A Short Film About Killing και A Short Film About Love, αντίστοιχα.
Η Μικρή ερωτική ιστορία, όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά, έχει ως κεντρικό ήρωα τον Τόμεκ, ένα 19χρονο «κανένα», που ζει με τη γιαγιά του σε ένα μικρό διαμέρισμα. Μίζερη καθημερινότητα, καταπιεσμένες σκέψεις και ανάγκες, σε ένα περιβάλλον που υπονοείται πνιγηρό. Πέρα από τις ορμές και τις ορέξεις που είναι στα ντουζένια τους, στο απόγειο βρίσκεται και ο αιθεραβάμων ιδεαλισμός του. Η απόλυτη ανάγκη να βάλει λίγη επιτέλους μαγεία στη ζωή του για να νιώσει πως ξεφεύγει. Η γυναίκα της απέναντι πολυκατοικίας είναι το όχημά του για τη λυτρωτική φυγή. Είναι η προσωπική του οπτασία, ένα αντικείμενο ολοκληρωτικού πόθου. Η σωτήρια που εφηύρε για τον εαυτό του. Την ερωτεύεται παράφορα, την παρακολουθεί ασταμάτητα, ταυτίζεται μαζί της. Το μπανιστήρι του δεν έχει τίποτα το βρώμικο ή το χυδαίο. Είναι ευγενές και ρομαντικό, είναι μία πράξη αγάπης.
Η Μάγδα είναι απρόσιτη στον βαθμό εκείνο που επιτρέπει να γίνει αντικείμενο εξιδανίκευσης στο θολωμένο μυαλό του Τόμεκ. Είναι αρκετά μακριά για να συντηρεί ένα κάποιο πέπλο μυστηρίου, είναι όμως και αρκετά κοντά για να μην ξεθωριάζει ποτέ η εικόνα της. Η δική της εκδοχή για τον έρωτα είναι πιο απλή και πραγματιστική, χωρίς αυτό επ’ ουδενί να την κάνει κυνική ή αναίσθητη. Ο Κισλόφσκι, με ασύλληπτη δεξιοτεχνία μετατρέπει τη Μάγδα σε αντικείμενο άφταστης επιθυμίας. Παράλληλα, αιχμαλωτίζει όλες τις ψυχολογικές αποχρώσεις και προεκτάσεις. Την εξάρτηση, την ιδεοληψία, τη νοσηρότητα, την αδυναμία. Πάνω απ’ όλα όμως, την αίσθηση του ανεκπλήρωτου και του ατελούς. Η επιθυμία που ξεροσταλιάζει και μένει ανικανοποίητη.
Το βασικότερο όλων είναι πως τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν θα ήταν εφικτό δίχως τη μεσολάβηση του τηλεσκοπίου. Του φακού που μεταμορφώνει, που καλλωπίζει, που ωραιοποιεί, που μεταμορφώνει τους ανθρώπους και τις καταστάσεις. Ο Τόμεκ μεταμφιέζει αρχικά τη μιζέρια του σε επιθυμία. Έπειτα, βιώνει την επιθυμία ως ατελείωτη εμμονή. Τέλος, απογειώνει την επιθυμία του στα ουράνια. Μέσα από τον φακό του, «σκηνοθετεί» τον ίδιο του τον εαυτό και την ίδια του τη ζωή. Την μετατρέπει σε τέχνη, μέχρι που η ζωή θα αντεπιτεθεί για να διαλύσει τις ψευδαισθήσεις και να φτιάξει ένα νέο σκηνικό. Ο έρωτας, ένα υψηλό ιδανικό που συχνά πηγάζει από «χαμηλές» ανθρώπινες ανάγκες. Είναι ένα διαμάντι που ομορφαίνει τον βούρκο, αλλά είναι και η βρωμιά που καθιστά ανθρώπινη μια γυαλισμένη επιφάνεια.
