Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Ανοιχτοί Ορίζοντες
Σκηνοθεσία: Αμίτ Β. Μασουρκάρ
Παίζουν: Ραζκουμάρ Ράο, Αντζαλί Πατίλ, Πανκάζ Τριπατί
Διάρκεια: 104′
Χώρα παραγωγής: Ινδία
Κάποιες φορές, οι γεωγραφικές αποστάσεις δεν αποτιμώνται μονάχα με χιλιόμετρα και ώρες ταξιδιού. Ενίοτε, παραείναι μεγάλες για να εισέλθουν σε μία απλή κλίμακα μέτρησης. Εκείνες τις στιγμές, οι αποστάσεις αποκτούν διαστάσεις αψηλάφητες και συνειρμικές. Σε κάθε απεραντοσύνη, η διαδρομή αρχίζει σιγά σιγά να χάνει τη γραμμική της υπόσταση. Δεν διαθέτει πια σημείο αφετηρίας ή τερματικό σταθμό. Και κάποια στιγμή, μεσούσης της ατελείωτης διαδρομής, ο κέρσορας ξεμένει από κουράγιο. Ξεθωριάζει, εξαφανίζεται από τον χάρτη και ουδείς αναζητά το χαμένο σήμα. Η αχανής γη της Ινδίας, φερ’ ειπείν, θαρρείς και φέρει εξ ορισμού τον χαρακτηρισμό του “No Man’s”. Είναι μία επίπεδη δίνη που στέκει ακίνητη και δεν στριφογυρνά. Δεν έχει ανάγκη να σε ρουφήξει μέσα της. Σε αφήνει απλώς να χάσκεις στη μέση ενός πουθενά που μοιάζει ολόιδιο ακόμη κι αν το αναποδογυρίσεις ή διπλώσεις τα μέσα προς τα έξω.
Η Δημοκρατία διαθέτει, ως γνωστόν, διττή όψη. Την πολιτειακή – δομική, που σχετίζεται με τη διαχείριση των πραγμάτων (res+publica) και αυτή του ιδεώδους, του ιδανικού. Κι αυτός ο σαρδανάπαλος Ινδός κρατικός λειτουργός, πρωταγωνιστής μιας κωμωδίας που φέρνει σε Μπέκετ α λα Μπόλιγουντ, μοιάζει να ενώνει αυτές τις δύο όψεις εις σάρκα μία. Είναι άραγε ένας ορκισμένος ζηλωτής του δίκαιου αγώνα, ένας μαχητής της ισότητας και της ισονομίας; Ή μήπως είναι ένας ιδεοψυχαναγκαστικός τοποτηρητής της ορθής διαδικασίας, ένας τελετουργικός μύστης που υπηρετεί τον ιερό σκοπό του by the book; Ουδείς ακριβώς γνωρίζει, αλλά μάλλον ισχύουν αμφότερες οι υποθέσεις.
Ο Rajkummar Rao, που ενσαρκώνει τον ομώνυμο ήρωα, σφραγίζει κάθε χαραμάδα εικασίας, αλλά την ίδια στιγμή αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα. Με ένα βλέμμα που ισορροπεί ανάμεσα στην απέραντη απορία και την αταλάντευτη σιγουριά, με μία φωνή που δεν ξέρουμε αν πηγάζει από μία δεξαμενή αυτοπεποίθησης ή μία αποξηραμένη ανασφάλεια. Ο Newton της ιστορίας μας ονομαζόταν κάποτε Nutan, άλλαξε όμως το όνομά του, αναζητώντας απεγνωσμένα ένα κέντρο βάρους και κάποιους λογικούς νόμους που να διέπουν τη ζωή και τον κόσμο ολόγυρά του. Ο Newton προσπαθεί να τακτοποιήσει τον βίο του, να αναλάβει καθήκοντα που του χαρίζουν μία αίσθηση σκοπού. Πασχίζει να προσδώσει νόημα στις δεσμεύσεις που τόσο απλόχερα επωμίζεται.
Το Newton του Amit V. Masurkar φέρεται με ειλικρίνεια στον κεντρικό του ήρωα. Δεν του αποστερεί τον χαρακτήρα του, δεν του αρνείται την ταυτότητα και το βάθος. Δείχνει αυτοσυγκράτηση στο να τον μετατρέψει σε βιαστικό και ψεύτικο συμβολισμό, δεν τον χρησιμοποιεί σαν παντιέρα που παρατάς σε ένα κοντάρι για να ανεμίζει. Επιπλέον, δεν διακατέχεται από καμία πρεμούρα να τον απαλλάξει από την εκνευριστική δυσκαμψία του. Ο Newton είναι ανυπόφορα προσκολλημένος στη δική του οπτική των πραγμάτων και αρνείται να μετακινηθεί έστω και μία σπιθαμή. Αδυνατεί να διαχωρίσει το τυπικό από το ουσιώδες, να μετατρέψει τις σφιγμένες του γροθιές σε παλάμη που αγγίζει, που ζητά και λαμβάνει βοήθεια.
Ο Masurkar διατηρεί ένα σταθερό διχοτομημένο τέμπο, με το adagio και το allegro να διαδέχονται το ένα το άλλο. Και με μικρές σφήνες νατουραλιστικής αναμονής και στασιμότητας να σφίγγουν τις βίδες μεταξύ των διάφορων μικρών εκρήξεων. Σε αυτό τον τόπο ξεχασμένο από θεό και παρατημένο από ανθρώπους, η τήρηση των δημοκρατικών τύπων και η παροχή δικαιώματος ψήφου στον κάθε πολίτη, έστω και στην τελευταία τρύπα του ζουρνά, μοιάζουν με ξέπνοο ανέκδοτο και περιττή αβαρία.
Θεωρητικά μιλώντας, το αντίπαλο δέος του Newton βρίσκει υπόσταση στον στρατιωτικό που έχει επιφορτιστεί με την επίβλεψη της παρανοϊκής αυτής εκλογικής διαδικασίας καταμεσής της ζούγκλας. Ο οποίος, όμως, δεν ανήκει ακριβώς στην αντίπερα όχθη. Πιο πολύ λειτουργεί ως συμπλήρωμα και αντιστάθμισμα παρά ως εκ των έσω σαμποτέρ. Μία υπενθύμιση του παραλογισμού της (κάθε) τυπολατρίας και μία νότα πλήρους κατανόησης του όλου τραγέλαφου που περικλείει και τυλίγει τα πάντα.
Ο αγαπημένος μας Newton προκειμένου να διατηρήσει ακλόνητα τα ιδανικά του, θα πρέπει να κλονίσει λίγο τα μέσα του. Για να μετατρέψει τη συνεπή του στάση από αυτοματοποιημένο φυσικό φαινόμενο σε επώδυνη και θαρραλέα ανθρώπινη επιλογή.
