Σκηνοθεσία: Πέδρο Αλμοδόβαρ
Παίζουν: Χαβιέρ Καμαρά, Ντάριο Γκραντινέτι, Ροσάριο Φλόρες
Διάρκεια: 112’
Στον πιο χαμηλόφωνο σταθμό σε ολόκληρη την αλμοδοβαρική φιλμογραφία (τουλάχιστον μέχρι να έρθει το Dolor y Gloria), η αγάπη, η εμμονή, το πάθος και η αυτοκαταστροφή δεν προκύπτουν ως έκρηξη ή ως αναπάντεχη έκπληξη. Αντιθέτως, διαθέτουν πειθαρχία, πείσμα και επιμονή. Μοιάζουν, θα έλεγε κανείς, με τελετουργικό. Όπως ακριβώς η διάσημη ταυρομάχος που βλέπουμε να φοράει την περίτεχνη στολή της σαν ιερέας πριν τη λειτουργία ή σαν στρατηγός πριν τη μάχη. Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ τοποθετεί σε πρώτο πλάνο δύο άνδρες ολοκληρωτικά και αδιαπραγμάτευτα αφοσιωμένους σε δύο κατάκοιτες γυναίκες δοσμένους σε έναν έρωτα καταδικασμένο να μην ξεφτίσει ποτέ. Η αγάπη που βιώνουν είναι βυθισμένη στη σιωπή και στην απουσία, είναι περισσότερο μια (ανίκητη) φαντασίωση, παρά μια αληθινή επαφή.
Ο Μάρκο και ο Μπενίνιο έχουν μετατρέψει το νοσοκομείο σε κάτι περισσότερο από σπίτι και καταφύγιο. Σύντροφοι στην εμμονή, μοιράζονται αρχικά ένα σπαρακτικό κλάμα στην ανωνυμία ενός θεάτρου (μια δεύτερη αρένα, πέρα από τις ταυρομαχίες), σαν να εξομολογούνται -δίχως λέξεις ή βλέμματα- ο ένας στον άλλο τη διαστροφή που τους ενώνει. Η αγάπη τους για τις δυο κλινήρεις γυναίκες τούς θωρακίζει μια και καλή απέναντι στον (κάθε) φόβο της μοναξιάς. Πλέον, δεν πρόκειται να βιώσουν καμία από τις συμφορές του έρωτα, που τον κάνουν αληθινό. Η απόρριψη, η εγκατάλειψη, ο συμβιβασμός, το ξεθώριασμα του πάθους, ο νοσηρός ανταγωνισμός, η βία του να γνωρίζεις κάποιον πιο καλά απ’ όσο θα έπρεπε, δεν θα τους χτυπήσουν ποτέ την πόρτα. Ο Μάρκο και ο Μπενίνιο ζούνε σε μια δική τους φυλακή, παγιδευμένη σε μια ατελείωτη προσμονή και αναμονή.
Το γαλόνι του σκηνοθέτη που υμνεί και αναλύει τη γυναικεία φύση συνοδεύει τον Αλμοδόβαρ σε όλη του την καριέρα. Κι όμως, αναποδογυρίζοντας όλα τα στερεότυπα (μην ξεχνάτε, έχουμε μια γυναίκα ταυρομάχο και έναν άνδρα νοσοκόμο), ο Πέδρο γράφει το πιο συγκινητικό ερωτικό γράμμα όχι μόνο στη γυναικεία ψυχοσύνθεση, αλλά και στην ίδια την ανθρώπινη επαφή. Διότι στο Μίλα της, οι ανδρικοί χαρακτήρες ήρωές τρυπώνουν στην καρδιά μας, ακριβώς επειδή δεν φοβούνται να αποτινάξουν όλα τα αρσενικά δεσμά. Ούτως ή άλλως, η ανάγκη για αγάπη, ο τρόμος της μοναξιάς, τα περίεργα παιχνίδια του μυαλού, ο σαρκικός πόθος και η ατολμία μπροστά στην ευτυχία δεν έχουν φύλο.
Ο Αλμοδόβαρ κατεβάζει αισθητά τους τόνους στο εκφραστικό πεδίο: από τα μειωμένα ερμηνευτικά ντεσιμπέλ και το πιο μετρημένο μοντάζ μέχρι τα απαλά χρώματα και τα στοργικά κοντινά πλάνα, το Hable con Ella εκπέμπει μια σχεδόν παιδική -αλλά όχι αφελή- κατανόηση και συγχώρεση απέναντι σε ενέργειες και σκέψεις φαινομενικά ακατανόητες. Ο Πέδρο, δοτικός, κατασταλλαγμένος και ήρεμος όσο ποτέ άλλοτε (και πάλι, θα ξαναπούμε, μέχρι να αγγίξει κορυφές ωριμότητας με το Dolor y Gloria) ενσωματώνει κάθε δική του εμμονή σε ένα φιλμικό σώμα λιτό, απέριττο και βαθιά συγκινητικό, γεμάτο συντριβή και συμπόνια. Τα camp ξεσπάσματα, οι παραμορφωτικοί καθρέφτες της (κάθε) ταυτότητας και οι απαγορευμένες διαδρομές στις οποίες μας παρασέρνει το άλυτο μυστήριο της σεξουαλικότητας είναι φυσικά εδώ, αλλά λίγο πιο διακριτικά, χωρίς να προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή.
Κάπως έτσι, ακόμη και μια πράξη απόλυτα κατακριτέα, σύμφωνα τουλάχιστον με την επίσημη ηθική, εξυψώνεται σε έκφραση αιώνιας αγάπης. Ή -ποιος ξέρει- ίσως να μην είναι τίποτα περισσότερο από μία ακόμη φάλτσα νότα στο ούτως ή άλλως παράφωνο (και παράλογο) τραγούδι των ανθρώπινων σχέσεων. Σε μια σεκάνς που λυγίζει κάθε αντίσταση με την ομορφιά της, ο Αλμοδόβαρ προαναγγέλλει την καταβύθιση του Μπενίνιο στην παράνοια, μέσα από ένα φιλμάκι βωβού κινηματογράφου (τόσο αληθινό που θαρρείς το έχει σκηνοθετήσει ο Ζαν Κοκτώ), σαν ταινία μέσα στην ταινία, με τον επινοημένο τίτλο «Ο συρρικνωμένος εραστής». Εκεί, σε πλήρη ποιητική και ερωτική αδεία, ο επιστήμονας πρωταγωνιστής, αφότου καταπιεί ένα φίλτρο που τον συρρικνώνει, εξερευνά το αχανές και αχαρτογράφητο κορμί της ερωτικής του συντρόφου, προτού βυθιστεί στη σκοτεινή σπηλιά του κόλπου. Η ερωτική τρέλα είναι σαν μια μαύρη τρύπα που σε μαγνητίζει, χωρίς λογική και χωρίς δρόμο επιστροφής, μας υπενθυμίζει ο Πέδρο.
