Σκηνοθεσία: Φατίχ Ακίν
Παίζουν: Ταχάρ Ραχίμ, Σιμόν Αμπκαριάν, Αρσινέ Καντζιάν
Διάρκεια: 138΄
Μεταφρασμένος τίτλος: «Η Μαχαιριά»
Η Αλήθεια είναι υποκειμενική. Όπως η Ιστορία. Βλέπεις τη θέα επιλέγοντας το σημείο που σου αρέσει. Ίσως καλύτερα, μοιάζει με φακό σε σκοτεινό οίκημα. Το στρέφεις στα δωμάτια που σε ενδιαφέρουν, στα αντικείμενα που θέλεις να δεις, στα χρήσιμα -προς εσένα- σημεία. Τα υπόλοιπα τα προσπερνάς και τα αφήνεις να παραμείνουν στο σκοτάδι.
Η Αλήθεια με τη γενοκτονία των Αρμενίων έχει την ίδια οπτική με τη γενοκτονία των Ποντίων, με το ολοκαύτωμα των Εβραίων. Μόνο που οι δύο πρώτες δεν έχουν την ίδια φωτεινή πλευρά με την τρίτη. Το ολοκαύτωμα έχει αναγνωριστεί παγκόσμια. Το αποδέχτηκαν ακόμη και οι ίδιοι οι Γερμανοί. Ενώ οι γενοκτονίες Αρμενίων και Ποντίων δεν έχουν τύχει καθολικής αναγνώρισης παγκόσμια και δεν τις αποδέχονται οι Τούρκοι. Οι οποίοι φυσικά και δεν περιορίστηκαν μόνο σε αυτές. Είναι λοιπόν αξιοσημείωτο το ότι ένας σκηνοθέτης, τούρκικης καταγωγής, που ζει στη Γερμανία, γυρίζει μια ταινία με ένα τόσο εκρηκτικό ζήτημα, εστιάζοντας τα παγκόσμια φώτα ενδιαφέροντος στα δεινά των Αρμενίων. Τόλμη, ενημέρωση ή κατάρριψη των ταμπού;
Φέτος τον Απρίλη συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γενοκτονία των Αρμενίων. Από εκείνη τη χρονιά ξεκινά και η ταινία. Ένας διακεκριμένος μάστορας μαχαιριών, ψαλιδιών και άλλων κοπτικών αντικειμένων βιώνει τη θηριωδία του τουρκικού κράτους. Περισυλλέγεται βίαια με σκοπό να υπηρετήσει ως Τούρκος στρατιώτης, αλλά τελικά στέλνεται στα τάγματα καταναγκαστικών έργων. Για να αφεθεί, μαζί με τους ομοεθνείς του, στα χέρια εγκληματιών, οι οποίοι εξαργυρώνουν την ελευθερία τους με τη δολοφονία όλων των Αρμενίων αιχμαλώτων. Ο δισταγμός και η αναποφασιστικότητα του δήμιού του τού σώζουν τη ζωή. Αφήνοντάς του ως ανάμνηση μια ουλή και την απώλεια της φωνής. Περιπλανώμενος στην έρημο της Μεσοποταμίας πληροφορείται για την επιβίωση των δυο κοριτσιών του. Νιώθοντας τη λάβα της επιθυμίας να ξαναγκαλιάσει τις κόρες του να ξεχειλίζει μέσα από τα βάθη της δύστυχης καρδιάς του, ξεκινά την αναζήτησή του, η οποία τον οδηγεί στην Κούβα και από εκεί στη βόρεια Ντακότα.
Η ταινία είναι συγκινητική, αλλά δεν είναι δυνατή. Ένα τέτοιο θέμα περιμένεις να βυθίσει το “μαχαίρι” της Αλήθειας στα μύχια της ψυχής σου, λαβώνοντάς σε, προκαλώντας σου ακατάσχετη αιμορραγία. Αντ’ αυτού, αισθάνεσαι μια ουλή κάπου στην καρωτίδα, σαν την ουλή του ήρωα, αφήνοντάς σε άφωνο από την απώλεια μιας τεράστιας ευκαιρίας. Συμφωνώ ότι ο Κούνδουρος με το 1922 συνέθεσε τη “μπαλάντα της φρίκης και της βίας, μέσα από θραύσματα λόγου και καταστάσεων, μεταφέροντας στο θεατή το ζόφο των ημερών και τα αίτια της Μικρασιατικής καταστροφής“. Ο Κούνδουρος είπε πολύ περισσότερα από ότι ο -καλοπροαίρετος κατά τα άλλα- Ακίν. Όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά και τους Αρμένιους και τους Τσέτες. Ο Ακίν τολμά διστακτικά και χάνεται στα πελάγη της αφήγησης και των προθέσεων.
Ο βωβός κινηματογράφος συναντά το γουέστερν, το επικό δράμα το road movie και η Ιστορία την Ελπίδα. Συν-σεναριογράφος του Ακίν είναι ο Αρμένικης καταγωγής συνεργάτης του Σκορσέζε σε πολλές ταινίες, Μαρντίκ Μάρτιν. Με το The Cut ολοκληρώνεται η τριλογία του «Αγάπη, Θάνατος, και Διάβολος». Θυμίζω, η Αγάπη ήταν το θέμα στο Μαζί Ποτέ, ο Θάνατος στο Η Άκρη Του Ουρανού και η εκδοχή του Διαβόλου παρουσιάζεται στη Μαχαιριά, ως το Κακό στον Άνθρωπο και του κακού που άνθρωποι μπορούν να κάνουν στους άλλους.
«H δημοκρατία δεν έρχεται με το ταχυδρομείο. Πρέπει να την υπερασπίζεται κανείς καθημερινά. Το βλέπουμε στη Γαλλία, το βλέπουμε και στη Γερμανία. Και αυτό είναι το θέμα με το οποίο θέλω να ασχοληθώ στο μέλλον. Και δεν θέλω να το κάνω ούτε με το twitter, ούτε με το facebook, ούτε με τα demos. Θέλω να το κάνω με την Τέχνη» τόνισε ο πολιτικοποιημένος σκηνοθέτης, ιδιαίτερα αγαπητός στην Ελλάδα. Προσωπικά του εύχομαι λοιπόν βαθύτερες μαχαιριές στο μέλλον και του αφιερώνω τους στίχους του “δικού” μας Καββαδία: “Απάνω μου έχω πάντοτε στη ζώνη μου σφιγμένο ένα παλιό αφρικάνικο ατσάλινο μαχαίρι… μα εγώ θα σε συμβούλευα κάτι άλλο ν’ αγοράσεις”.
