Σκηνοθεσία: Στίβεν Σόντερμπεργκ
Παίζουν: Ματ Ντέιμον, Λόρενς Φίσμπερν, Κέιτ Γουίνσλετ, Τζουντ Λο, Μαριόν Κοτιγιάρ, Γκουίνεθ Πάλτροου
Διάρκεια: 105΄
Ο Στίβεν Σόντερμπεργκ (βλέπε εκτός άλλων: «Σεξ, ψέματα και βιντεοταινίες», «Η συμμορία των έντεκα» και «Έριν Μπρόκοβιτς) αφηγείται το χρονικό ενός φανταστικού θανατηφόρου ιού μέσα από τις παράλληλες ιστορίες διάφορων ανθρώπων, απλών πολιτών και κυρίως ερευνητών και γιατρών που θυσιάζονται προκειμένου να βρουν το εμβόλιο. Ο ιός αυτός ο οποίος παρεμπιπτόντως προέρχεται από την Ασία κι όχι από το Κολοράντο, ας πούμε, εξελίσσεται σε μια από τις χειρότερες πανδημίες και με συνοπτικές διαδικασίες εξολοθρεύει 70-80 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως σπέρνοντας παντού τον πανικό.
Ο φόβος είναι ύπουλος και ο άρχοντας των μεταμορφώσεων. Υπάρχει μέσα σ’ όλους μας, ο φόβος του θανάτου, της αποτυχίας και της μοναξιάς. Υπάρχουν και άλλοι φόβοι, των γηρατειών, του ύψους, των εντόμων, της αποκάλυψης, της συζυγικής απιστίας, της ομοφυλοφιλίας, των μικροβίων και η λίστα δεν τελειώνει ποτέ. Σε μικρές δόσεις ο φόβος είναι ενδεχομένως ακόμα και ευεργετικός. Σου δίνει ενέσεις αδρεναλίνης, σε ξυπνάει, νιώθεις ζωντανός (δεν υπάρχει κινηματογραφικά τίποτα πιο ζωντανό από μια καλή ταινία τρόμου). Σε πολύ μεγάλες δόσεις ο άνθρωπος παραλύει. Σε ατομικό επίπεδο γίνεται φοβικός, ακοινώνητος, αντιπαραγωγικός, καταστρέφει την προσωπική του ζωή, πιάνεται από τα μαλλιά των γύρω του και βουλιάζει στον πάτο με παρέα. Σε κοινωνικό επίπεδο στην καλύτερη περίπτωση ο μαζικός φόβος μπορεί να οδηγήσει σε αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τις σημαντικές πολιτικές αποφάσεις. Στη χειρότερη οδηγεί σε ξενοφοβία, ρατσισμό, γκετοποίηση, λιντσαρίσματα, μαζικούς βομβαρδισμούς, σφαγές κτλ.
Ο φόβος του Άλλου είναι πολύ ισχυρό όπλο στα χέρια αυτών που ξέρουν να τον χειρίζονται. Αυτός ο Άλλος μπορεί να έχει όνομα, αλλά αυτό το όνομα αλλάζει πολύ εύκολα (φασίστας, κομμουνιστής, τρομοκράτης, Κινέζος, μουσουλμάνος κτλ). Ο Άλλος, όμως, μπορεί να είναι άυλος ή τόσο μικρός που δεν χωράει στο μάτι. Ένας ιός, για παράδειγμα. Πολύ βολικό. Διότι τότε ο εχθρός είναι παντού. Δεν μπορείς να κρυφτείς. Πού να πας; Τι να κάνεις; Σκέψου τη ζωούλα σου, φύλα τα ρούχα σου, κατούρα την περιοχή σου μέχρι η μπόρα να περάσει. Να ξέρεις, όμως, πως θα ‘ρθει κι άλλη μπόρα. Σίγουρα.
Η καταστροφολογία είναι δελεαστική. Μια σκοτεινή φαντασίωση. Μας αρέσει να βλέπουμε τους ανθρώπους να πέφτουν, τα πλοία να βουλιάζουν και τους κομήτες να διαλύουν τη γη. Στην περίπτωση του «Contagion», η καταστροφολογία είναι ύπουλη. Δεν βλέπω το νόημα σε μια δήθεν αντικειμενική απεικόνιση του τι θα γινόταν αν… Πόσο μάλλον όταν αυτή η «αντικειμενική απεικόνιση» δεν εστιάζει στους διάφορους καρχαρίες-κερδοσκόπους, αλλά στην ηρωική αυτοθυσία των γιατρών κι ερευνητών, θρέφοντας ταυτόχρονα το φόβο και ουσιαστικά λέγοντας: «Να ξέρετε. Δεν είναι διόλου απίθανο μια από αυτές τις γρίπες που κατά καιρούς ακούγονται να σκοτώσει τελικά τους μισούς από σας. Αλλά εμείς, πιστοί στη σημαία, θα σας φροντίσουμε».
Μην αρχίσετε να παίρνετε κονσέρβες, ο ουρανός δεν θα πέσει στο κεφάλι σας (ακόμα). Όσο και να τον κοιτάτε, θα παραμείνει στη θέση του (μάλλον). Επειδή, όμως, ίσως σας άνοιξε η όρεξη για μια ταινία απόλυτης καταστροφής, τότε σας προτείνω την εξής: «Ο δρόμος» με τον Βίγκο Μόρτενσεν. Αξίζει.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Τύπος της Θεσσαλονίκης”.
