Στην αποτύπωσή της αμερικάνικης κοινωνίας στις ταινίες και τις σειρές, πιθανότατα κανένα θέμα δεν εμφανίζεται συχνότερα από το θέμα της πατρικής απουσίας από τη ζωή των παιδιών. Άλλοτε λειτουργεία ως κεντρικό θέμα, ως στοιχείο πλοκής ή ανατροπής. Και τα «daddy issues» στις αμερικάνικες ταινίες τους αφορούν όλους. Φτωχούς και πλούσιους, λευκούς, μαύρους και μεξικάνους, ανατολική και δυτική ακτή, inner city και suburbs
Αν πιστέψουμε τις σειρές και τις ταινίες, χιλιάδες παιδιά δεν γνωρίζουν την ταυτότητα του πατέρα τους, χιλιάδες πατεράδες παραιτούνται από τις οικογενειακές τους ευθύνες, και με μία γνήσια αμερικάνικη και τυχοδιωκτική αντίδραση, φεύγουν από την πόλη. Αν συνυπολογίσουμε τους πατεράδες έγκλειστους στις φυλακές και τους εργασιομανείς έγκλειστους στα γραφεία των εταιριών, αρχίζουμε να έχουμε μία εικόνα.
Μία κωμική εξήγηση που έχω σκεφτεί και την παραθέτω είναι η εξής. Η ίδια η Αμερική δεν γνώρισε Πατέρα. Αποικία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας γνώρισε μόνο μία Μητέρα, τη Βασίλισσα. Στην εφηβεία της, επαναστάτησε και την έδιωξε. Και στο όρος Rushmore έχει, όχι έναν, αλλά 4 Founding Fathers. Μία από τις πιο διαδεδομένες φράσεις που ακούγεται στις πιο ιδιαίτερες στιγμές δύο ανθρώπων είναι το “Who’s your daddy ?”. Ποτέ κανείς δεν απαντάει, αλλά η ερώτηση αντηχεί. Σε αντίθεση με εμάς εδώ, στα σύνορα Ανατολής και Δυσης, που στις αντίστοιχες στιγμές μας αναφωνούμε «Τι σου κάνω μάνα μου».
Το σημερινό θέμα όμως τις Τριλογίας δεν είναι τόσο για την πατρική απουσία, αλλά περισσότερο για το μοντέλο του άντρα-εργένη που προβάλλει ο δυτικός πολιτισμός. Το πρότυπο του Άνδρα – Εργένη – Καταναλωτή στα μέσα, τις ταινίες και κυρίως τις διαφημίσεις περιλαμβάνει ακριβά ρούχα και ρολόγια, γυναίκες, αντικείμενα, χόμπι, ταξίδια. Όλα τα παραπάνω όμως δε λειτουργούν ως βιώματα και εμπειρίες αλλά ως αξεσσουάρ ενός υπερ-ανθρώπου. Ο μυστηριώδης άνδρας πρωταγωνιστής της δικής του αφήγησης, χωρίς αποδέκτη.
Μόνος στο κέντρο ενός μοντέρνου και άριστα διακοσμημένου διαμερίσματος. Προφυλλάσει τον εαυτό του και καταναλώνει συναισθήματα μέσα από την ελεγχόμενη επαφή με ανθρώπους και εμπειρίες. Προχωρούμε στις ταινίες της σημερινής μας τριλογίας…
Wisdom of Crocodiles aka Immortality (1998), του Po Chih Leong
O Jude Law, ένα χρόνο μετά το υπέροχο Gattaca, πρωταγωνιστεί σε μία εναλλακτική ιστορία βαμπίρ. Αθάνατος και παγιωμένος σε μία ηλικία γύρω στα 30, ιδανικός και γοητευτικός εργένης, ανίκανος να βιώσει συναισθήματα συνδέεται και σκοτώνει γυναίκες που γοητεύει και αποθηκεύει σε κρυστάλλους το συναίσθημα που κυριαρχεί στην εκάστοτε σχέση του. Οργή, απόγνωση, κακία, θυμός. Η αθανασία όχι ως βάρος στο διηνεκές στο χρόνο, αλλά ως ένα παγιωμένο στιγμιότυπο. Το Wisdom of Crocodiles δεν είναι μία σπουδαία ταινία. Έχει μία καλή ιδέα και έναν ταλαντούχο πρωταγωνιστή, αλλά μέχρι εκεί. Μένει στην επιφάνεια, έχει ένα εκνευριστικά φορτωμένο soundtrack και αδυνατεί να δημιουργήσει μία κορύφωση και λύση της προκοπής.
Είναι η απόπειρα σοβαρής ταινίας ενός βιντεοσκηνοθέτη που έχει γυρίσει μεταξύ άλλων το Hong Kong 1941 (1984) με τον Chow Jun Fat, το Out of Reach με τον Steven Seagal (2004) και το The Detonator (2006) με τον Wesley Snipes. Παρόλα αυτά, είναι μία ταινία με ένα επιχείρημα και μία κεντρική ιδέα που τραβούν την προσοχή, ενώ διαθέτει και μία ενδιαφέρουσα αφήγηση στο θέμα τον βαμπίρ. Είναι από αυτές τις 99 ταινίες που πρέπει να δεις ως σινεφίλ για να εκτιμήσεις πραγματικά την 100η .
American Psycho (2000), της Mary Harron
Το American Psycho βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Bret Easton Ellis και έχει στο επίκεντρό του τον κόσμο της Wall Street, της δεκαετίας του ’80, με όλη την απληστία, τον κυνισμό και τον εγωκεντρισμό που είχε να προσφέρει.O yuppie Patrick Bateman (Christian Bale) τρώει σε ακριβά εστιατόρια, συναντιέται για drinks, και στον ελεύθερό του χρόνο σκοτώνει άστεγους, πόρνες, αλλά και έναν συνάδελφό του. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ταινία βλέπετε και ως μαύρη κωμωδία.
Ο Bale ξεκινά ως τερατώδης φιγούρα για να καταλήξει μία τραγική περσόνα, εγκλωβισμένη σε ένα αναπόδραστο ντελίριο αίματος και παράνοιας. Είναι σαν ενσαρκώνει όλη την απορία και το άγχος του σύγχρονου κόσμου, είναι σαν να αφήνει μία διαπεραστική κραυγή για την ασφυκτική φύση όλων των προτύπων που προαναφέραμε στην εισαγωγή, για το κενό που έχει ντυθεί σε συσκευασία δώρου και αγαθού.
Shame (2011), του SteveMcQueen
Αντιγράφω ξεδιάντροπα και παραθέτω το παρακάτω απόσπασμα από την κριτική του Γ.Παπαδημητρίου για το CineDogs, για την υπέροχη ταινία του Steve McQueen. Για να διαβάσετε ολόκληρη την κριτική για το Shame, κάντε κλικ ΕΔΩ.
«Ανεπιτυχές υποκατάστατο του εσωτερικού πόνου. Πρόχειρο μπάλωμα του κενού, το μόνο που έχει μείνει ως επιλογή. Μία ταινία ανδρική, χωρίς να γίνεται σε κανένα σημείο φαλλοκρατική. Το βλέμμα της κάμερας κοντοστέκεται στην ένδειξη “Men” στις ανδρικές τουαλέτες. Τι ζητάει ο πολιτισμός μας από το αρσενικό; Πότε αυτό επιτελεί πια τον ρόλο του; Το ζητούμενο υπήρξε ανέκαθεν να «γαμάει» κυριολεκτικά και ιδίως μεταφορικά. Τώρα τι πρέπει να κάνει άραγε, τώρα που κι αυτή η τάση έφτασε στο «μετά» της; Περιφέρει απλώς το κορμί του σε μία μαύρη τρύπα. Όπως και στο Hunger, το σώμα είναι φορέας της ψυχής. Εξαϋλώνεται και πάλι, με διαφορετικό τρόπο αυτή τη φορά. Ξοδεύεται μέχρι να μείνει τελείως άδειο. Από όπλο στη διάθεση των ιδανικών, τώρα είναι κυματοθραύστης απέναντί τους.»
