Το φετινό ελληνικό πρόγραμμα περιελάμβανε 20 μεγάλου μήκους ταινίες: πολλές πρεμιέρες (η πλειοψηφία, δηλαδή 12 εξ αυτών), 3 επίσης απρόβλητες στην ενότητα “Ξεπερνώντας τα σύνορα” και 5 που είχαν πραγματοποιήσει ήδη την πρεμιέρα τους στη χώρα. Το πόρισμα, μετά από άλλη μία παρέλαση του ελληνικού σινεμά, είναι κατά τι πιο ελπιδοφόρο από τον προηγούμενο χρόνο. Πράγματι, ήταν μετρημένες στα δάχτυλα οι φορές που βγήκαμε από τα ρούχα μας παρακολουθώντας το έργο ενός Έλληνα σκηνοθέτη. Όπως, για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, ήταν ελάχιστες και οι περιπτώσεις που βγήκαμε από την αίθουσα ενθουσιασμένοι…
Αν θέλαμε να χωρίσουμε όσα είδαμε σε κατηγορίες, θα τοποθετούσαμε σίγουρα στην κορυφή μία και μόνη δημιουργία. Πρόκειται για το Ακίνητο ποτάμι, ταινία που απέσπασε δικαιότατα και το βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου. Δεν χωρά αμφιβολία ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με την πιο ώριμη δουλειά του Άγγελου Φραντζή, που μας είχε αφήσει πολλές υποσχέσεις με Το όνειρο του σκύλου, στο μακρινό πια 2005, μια ονειρική καινοτόμα προσπάθεια, στα χνάρια του Ντέιβιντ Λιντς. Η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη, με το Σύμπτωμα να ξεχωρίζει μεν, αλλά να είναι εμφανώς άνισο και εντέλει φιλόδοξα αποτυχημένο.
Φιλόδοξο, και μάλιστα πολύ, είναι και το Ακίνητο ποτάμι. Μόνο που εδώ η φιλοδοξία δεν οδηγεί στην ήττα το τελικό φιλμικό αποτέλεσμα. Κάθε άλλο! Όλα ξεκινούν με μια φαντασίωση. Η γυναίκα αφηγείται στο σύζυγό της το ερωτικό της ζευγάρωμα με κάποιον άγνωστο άνδρα, όπως το ονειρεύτηκε. Πάλι ένα όνειρο, λοιπόν, δίνει την εκκίνηση. Στην πορεία, το ανδρόγυνο, που βρίσκεται στη μακρινή Σιβηρία, λόγω της επιστημονικής εργασίας εκείνου, θα βιώσει μια τρομερή κρίση. Κρίση, που αφορά στην εγκυμοσύνη εκείνης, εγκυμοσύνη που δεν ταιριάζει με την πολύμηνη αποχή τους από το σεξ και μάλιστα συμπίπτει χρονικά με την ονείρωξη που προαναφέραμε. Τι συνέβη στ’ αλήθεια;
Ο Φραντζής σκηνοθετεί έξοχα σε μεγάλα μεγέθη, με φωτογραφία άλλοτε φωτεινή και παγωμένη, άλλοτε πάλι σκοτεινή και θερμή. Στήνει ένα παιχνίδι ανάμεσα σε δίπολα. Αυτό το πράττει ήδη με τον τίτλο. Ακίνητο… ποτάμι: δύο εξ ορισμού αντίθετα, μια που το ποτάμι δεν παύει να κινείται! Από τη μια, όπως είπαμε, το φως των εξωτερικών πλάνων και από την άλλη το σκοτάδι των εσωτερικών. Στη μία όχθη η επιστήμη και στην απέναντι η παράδοση. Στη μία το καλό, όπως το έχουμε κατά νου, στην άλλη το κακό, όπως το φοβόμαστε.
Με αυτές τις αντιθέσεις, περνά και σε υπόγειες αναφορές στις μέρες μας. Ουσιαστικά μιλά για τη σύγκρουση του Δυτικού πολιτισμού και των αξιών του με τις Ανατολίτικες κοσμοθεωρίες. Το ευτύχημα στο όλο εντυπωσιακό οπτικά εγχείρημα είναι ότι δεν προσφέρει εύκολες κι αναμενόμενες απαντήσεις. Δανειζόμενος την ιδέα του Πολάνσκι από το “Μωρό της Ρόζμαρι”, την αναποδογυρίζει κι αναρωτιέται. Στο Ακίνητο ποτάμι υποτίθεται τουλάχιστον ότι κυοφορείται το καλό. Μόνο που κι αυτό συνοδεύεται από δεισιΔΑΙΜΟΝΙΕΣ. Γι’ αυτό ο πολιτισμός και η τεχνολογία (των φαρμάκων) θα επιχειρήσει να το ξεκάνει. Θα φτάσει ένα βήμα από το στόχο αυτόν, αλλά τελικά θα συγκρατηθεί. Μόνο που ήδη θα έχει οπλίσει το χέρι (αυτό που συνδέεται με το κυοφορούμενο καλό) για ένα έγκλημα εκδίκησης.
Υπάρχει, άραγε, επομένως πραγματικά καλό και κακό, ή εμείς τα βαφτίζουμε κατά το δοκούν; Στο όνομα του Σταυρού δεν έγιναν απίθανες βαρβαρότητες στη διάρκεια των χρόνων; Είναι επομένως πρωτοφανή όσα τρομακτικά διαπράττονται σήμερα στο όνομα άλλων ιερών συμβόλων; Την απάντηση την ξέρουμε όλοι, όπως και η ηρωίδα του Φραντζή (η πάντα απόκοσμη Κάτια Γκουλιώνη), που θα επιλέξει να απαλλαγεί από τον καρπό που φέρει μέσα της, προτού είναι απολύτως αργά. Ακόμα και με την υπέρτατη θυσία…
